θεμα

Σε άρθρο σας που δημοσιεύτηκε την 13 Οκτωβρίου 2013 στο «Βήμα των Λογιστών» αναφέρεσθε στο ΦΠΑ κατά την αυτοπαράδοση ακινήτων του αρ. 6 του κώδικα ΦΠΑ. Ο πελάτης μας το 2007 σύστησε «κοινωνία συνεκμετάλλευσης ακινήτων» (σύμφωνα με οδηγίες του αλησμόνητου Γκλεζάκου) και ανήγειρε κτίρια σε οικόπεδα που αποκτήθηκαν με χρησικτησία από τους ιδιοκτήτες. Το 2014 επιθυμεί να εκμεταλλευτεί τα ακίνητα αυτά ως ενοικιαζόμενα διαμερίσματα (δραστηριότητα υποκείμενη σε ΦΠΑ). Από το άρθρο σας καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει υποχρέωση απόδοσης του ΦΠΑ της αυτοπαράδοσης λόγω ακριβώς αυτού του γεγονότος, της μεταβολής δηλαδή σε δραστηριότητα υποκείμενη σε ΦΠΑ. Θα εκτιμούσα και κάποια νομολογία σχετικά με το θέμα αυτό δεδομένου ότι οι τοπικές ΔΟΥ δεν γνωρίζουν το αντικείμενο και καλούμαστε να τεκμηριώσουμε τη θέση μας περί μη υποχρέωσης καταβολής ΦΠΑ αυτοπαράδοσης, το οποίο αντιστοιχεί ουσιαστικά στο ΦΠΑ των μη υποκείμενων δαπανών (ΦΕΜ, ΙΚΑ).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Η διοίκηση κατά το παρελθόν, ερμηνεύοντας ορθά το νόμο και συγκεκριμένα την παρ. 1 του άρθρου 30 του Ν.2859/2000 σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 6 και 7 του ιδίου νόμου, αποφάνθηκε με δύο τουλάχιστον εγκυκλίους σχετικά.

Η πρώτη είναι η ΠΟΛ.1083/2006 η οποία μεταξύ άλλων αναφέρει:

«5. Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 1 του Ν. 3427/2005 αντικαταστάθηκε η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2859/2000) και ορίστηκαν οι περιπτώσεις που συνιστούν αυτοπαράδοση ακινήτων. Όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο αγαθό και υπηρεσία έτσι και στην περίπτωση των ακινήτων, εξομοιώνεται με παράδοση (αυτοπαράδοση) η ανάληψη του ακινήτου από τον υποκείμενο για κάλυψη προσωπικών του αναγκών ή της οικογενείας του ή γενικά για σκοπούς ξένους προς την επιχείρηση ή η διάθεση από τον υποκείμενο στο φόρο ακινήτου για το οποίο έχει ασκηθεί δικαίωμα έκπτωσης, σε άλλη μη φορολογητέα δραστηριότητα του ιδίου.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι η ιδιοκατοίκηση, η ιδιόχρηση, η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης, η μίσθωση, η χρησιμοποίηση ακινήτου ως παγίου το οποίο είχε κατασκευαστεί με σκοπό την πώλησή του (και έχει ήδη ασκηθεί ως προς αυτό το δικαίωμα έκπτωσης) σε δραστηριότητα του ιδίου υποκειμένου που δεν παρέχει δικαίωμα έκπτωσης (π.χ. επιχείρηση με δραστηριότητα κατασκευή και πώληση ακινήτων και ασφαλιστικές εργασίες, ιδιοχρησιμοποιεί γραφείο που είχε κατασκευάσει προς πώληση προκειμένου να στεγάσει τον κλάδο των ασφαλειών).

Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση διάθεσης ακινήτου για χρήση του ως παγίου σε άλλη φορολογητέα δραστηριότητα του ιδίου υποκειμένου δεν συντρέχει λόγος αυτοπαράδοσης και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ περί διακανονισμού και παρακολούθησης του επί πενταετία. Ανεξάρτητα από την υποχρέωση για διακανονισμό του παγίου, μεταβίβαση αυτής της ιδιοκτησίας (παγίου) πριν ή μετά την πενταετία του διακανονισμού θα υπαχθεί σε ΦΜΑ».

Η δεύτερη είναι η ΠΟΛ.1049/2007 η οποία αναφέρει:

«2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού, απαλείφεται ο όρος «ιδιόχρηση» από την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 7 προς αποφυγή συγχύσεων. Η περίπτωση της ιδιόχρησης μπορεί να αντιμετωπίζεται αναλόγως, είτε ως παράδοση σε μη φορολογητέα δραστηριότητα του ιδίου υποκειμένου είτε ως χρησιμοποίηση για οποιονδήποτε σκοπό ξένο προς την επιχείρηση, οπότε συντρέχει λόγος αυτοπαράδοσης. Αντιθέτως στην περίπτωση χρησιμοποίησης του ακινήτου για φορολογητέες πράξεις του ιδίου υποκειμένου δεν συντρέχει λόγος αυτοπαράδοσης.

………………………….

7. Με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου αυτού συμπληρώνονται οι διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 36 σχετικά με τις υποχρεώσεις του υποκειμένου στο φόρο. Πρόκειται στην ουσία για νομοτεχνική τακτοποίηση της προβλεπόμενης από την Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1053/06 υποχρέωσης του υποκειμένου να υποβάλει στον αρμόδιο Προϊστάμενο ΔΟΥ την ειδική δήλωση ΦΠΑ και για τις πράξεις της αυτοπαράδοσης. Η ειδική δήλωση υποβάλλεται κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης χωρίς όμως την ταυτόχρονη καταβολή του φόρου και ο φόρος καταβάλλεται σε αυτή την περίπτωση με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ της οικείας φορολογικής περιόδου όπως και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις αυτοπαράδοσης. Η ειδική δήλωση στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται για να μπορεί να ταυτοποιείται το ακίνητο που αυτοπαραδίδεται και συνεπώς εξαντλείται γι’ αυτό η φορολογική υποχρέωση όσον αφορά το ΦΠΑ.

Προβλέπεται επιπλέον η γνωστοποίηση για τη χρησιμοποίηση ακινήτου, που κατασκευάστηκε ως εμπορεύσιμο στοιχείο επιχείρησης, ως παγίου σε φορολογητέα δραστηριότητα, καθώς και για ακίνητο το οποίο απαλλοτριώθηκε. Η γνωστοποίηση αυτή υποβάλλεται μαζί με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ της οικείας φορολογικής περιόδου κατά την οποία άρχισε η χρησιμοποίηση ή πραγματοποιήθηκε η απαλλοτρίωση. Με τη γνωστοποίηση αυτή στη ΔΟΥ διευκολύνεται η υπαγωγή στην ορθή φορολογία, ήτοι σε ΦΜΑ σε περίπτωση μεταβίβασης του εν λόγω ακινήτου. Για τις περιπτώσεις που μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου δεν έχουν γίνει οι παραπάνω γνωστοποιήσεις λόγω έλλειψης σχετικής διάταξης παρέχεται η δυνατότητα υποβολής τους μέχρι και 30 Μαΐου 2007, χωρίς κυρώσεις».

Όπως προκύπτει από την παρ.7 της ανωτέρω εγκυκλίου, η οποία δεν έχει ανακληθεί, ο υποκείμενος στο φόρο δεν έχει υποχρέωση διακανονισμού του ΦΠΑ σε περίπτωση χρησιμοποίησης του ακινήτου ως παγίου για την άσκηση δραστηριότητας υπαγόμενης στον ΦΠΑ, έχει όμως υποχρέωση να γνωστοποιήσει το παραπάνω στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εντός της προθεσμίας υποβολής της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ της περιόδου κατά την οποία άρχισε η χρησιμοποίηση του ακινήτου.