Η «αναβάθμιση» και…αναβάπτιση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης

Η Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΕΑ) και αναβαθμίστηκε και αναβαπτίστηκε!

«Έφυγε» από τον εφαρμοστικό νόμο 3986/2011 και εντάσσεται επισήμως σε νέο άρθρο 43Α στον ΚΦΕ (Ν 4172/2013), προφανώς ως ειδική και μόνιμη πλέον φορολογία, αμέσως μετά τις διατάξεις για την φορολόγηση του εισοδήματος από την υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Για να μην έχει ουδείς αμφιβολία ότι πρόκειται για μία πρόσθετη φορολογία (και παράλληλη, θα πρόσθετα) για όλα τα φυσικά πρόσωπα (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) και για όλα τα εισοδήματά τους, από οπουδήποτε και αν προέρχονται.

Επιβάλλεται λοιπόν, ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα 12.000 ευρώ και άνω, των φυσικών προσώπων ή της σχολάζουσας κληρονομιάς.

Για την επιβολή της εισφοράς λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του εισοδήματος, όπως αυτό προκύπτει από την άθροιση όλων των πηγών, ήτοι:

- από μισθωτή εργασία και συντάξεις,

- από επιχειρηματική δραστηριότητα,

- από κεφάλαιο (τόκοι, μερίσματα, δικαιώματα, μισθώματα)

- από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου,

είτε είναι φορολογούμενο, είτε είναι απαλλασσόμενο και ανεξαρτήτως αν είναι πραγματικό ή τεκμαρτό.

Σημειώνεται ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης φυσικών προσώπων δεν αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ούτε από το φόρο εισοδήματος.

Ευκρινέστατα επομένως, είναι μια δεύτερη και ανεξάρτητη φορολογία!
 

Ωστόσο,

Α. Εξαιρούνται και δεν προσμετρώνται τα εισοδήματα των προσώπων:

- που είναι ολικώς τυφλοί,

- που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από 80% και άνω,

- που είναι μακροχρόνια άνεργοι και εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ

.Για τις δύο πρώτες κατηγορίες, η εξαίρεση αφορά και στην παρακράτηση της ΕΕΑ, από τους Φορείς που καταβάλλουν τα σχετικά επιδόματα.

Β. Εξαιρούνται επίσης (ποσά):

- η αποζημίωση για τη λύση ή καταγγελία της εργασιακής σχέσης της περίπτωσης ε΄ της παρ. 3 του άρθρου 12: [ΚΦΕ: (ε) αποζημιώσεις για τη λύση ή καταγγελία της εργασιακής σχέσης],

- τα ποσά της περίπτωσης στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 14: [ΚΦΕ: (στ) η εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου, καθώς και επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο στους ασφαλισμένους και τα εξαρτώμενα μέλη του ασφαλισμένου].

Γ. Τέλος εξαιρούνται τα παρακάτω φυσικά πρόσωπα, αλλά με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν πραγματικά εισοδήματα κατά το έτος βεβαίωσης της ΕΕΑ:

- όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ,   

- οι μακροχρόνια άνεργοι ναυτικοί που είναι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους προσφερομένων προς ναυτολόγηση του Γραφείου Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας (Γ.Ε.Ν.Ε.), στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι σχετικοί κατάλογοι των Λιμενικών Αρχών που λειτουργούν ως παραρτήματά του,

- όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ως άνω Φορέα.

Η περίπτωση αυτή (Γ) χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνιση, δεδομένου ότι οι κατηγορίες αυτές των ανέργων ενδέχεται να αποκτούν ένα μικρό εισόδημα πχ από τόκους, το οποίο ασφαλώς, δεν βελτιώνει την οικονομική τους κατάσταση.

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, υπολογίζεται με την ακόλουθη κλίμακα:

και προσδιορίζεται με βάση τους εκτελεστούς τίτλους είσπραξης που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 45 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ, Ν 4174/2013: «Η είσπραξη των φόρων και των λοιπών εσόδων του Δημοσίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ πραγματοποιείται δυνάμει εκτελεστού τίτλου»). Στην περίπτωση διοικητικού προσδιορισμού φόρου, η ΕΕΑ εμφανίζεται στην πράξη προσδιορισμού του φόρου (πρώην «εκκαθαριστικό σημείωμα»), μαζί με τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων κάθε φορολογικού έτους.

Για την καταβολή του ποσού της εισφοράς εφαρμόζονται οι διατάξεις της καταβολής φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων της παρ. 6 του άρθρου 67 (τρεις διμηνιαίες δόσεις κ.λπ.).

Υπόχρεος σε καταβολή της εισφοράς είναι το φυσικό πρόσωπο στο όνομα του οποίου υπολογίζεται αυτή. Για τους έγγαμους, εφόσον συντρέχει περίπτωση της παρ. 4 του άρθρου 67 (δηλαδή, υποβολή κοινής φορολογικής δήλωσης, αλλά τα εισοδήματα εκκαθαρίζονται διακεκριμένα για κάθε σύζυγο, ή μέρος συμφώνου συμβίωσης), η οφειλή για εισφορά που αναλογεί στα εισοδήματά τους υπολογίζεται χωριστά και η ευθύνη της καταβολής βαρύνει κάθε σύζυγο.

Ο νομοθέτης προβλέπει και την περίπτωση που ο υπόχρεος «φεύγει» από τον μάταιο τούτο κόσμο, οπότε επιμερίζεται ευθύνη στους κληρονόμους του, για την καταβολή της εισφοράς, αναλόγως του ποσοστού της κληρονομικής τους μερίδας.  

Παρακράτηση της ΕΕΑ, κατά την διάρκεια του φορολογικού έτους:

Στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες που αποκτούν οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, οι συνταξιούχοι από φορείς κύριας ασφάλισης, οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες με σχέση μίσθωσης εργασίας πάνω από ένα (1) έτος στον ίδιο εργοδότη ή με σχέση μίσθωσης εργασίας αορίστου χρόνου, οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού που παρέχουν υπηρεσίες σε εμπορικά πλοία διενεργείται παρακράτηση από τους εργοδότες ή από τους φορείς που καταβάλλουν κύριες συντάξεις έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

Η παρακράτηση διενεργείται κατά την καταβολή και υπολογίζεται με συντελεστή μετά από προηγούμενη αναγωγή του μισθού ή της σύνταξης ή του ημερομισθίου ή της αμοιβής που ορίζεται με άλλη βάση, σε ετήσιο καθαρό εισόδημα, που ορίζεται στην παραπάνω κλίμακα. [Σχετικά με παράδειγμα παρακράτησης, βλ. στο προηγούμενο σημείωμα σύνταξης: «ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ 1/1/2016», Βαγγέλης Μιχελινάκης].

Υπογραμμίζεται ότι δεν ισχύει η παρ. 3 του άρθρου 60 του ΚΦΕ (μείωση κατά την παρακράτηση κατά 1,5%), για την ΕΕΑ.

Για την απόδοση των ποσών αυτών που παρακρατήθηκαν εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 60: [ΚΦΕ: «Ο φόρος (άρα και η ΕΕΑ) που παρακρατείται σύμφωνα με τις ανωτέρω παραγράφους αποδίδεται το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής του υποκείμενου σε παρακράτηση εισοδήματος].

Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων έχουν εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα, ενώ η παρακράτηση της εισφοράς από τους μισθούς και τις συντάξεις με τη νέα κλίμακα αρχίζει να πραγματοποιείται από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου (12/5/2016).

Στην πράξη, υποθέτουμε ότι θα αρχίσει να εφαρμόζεται στις μισθοδοσίες του Ιουνίου 2016.

Νίκος Σγουρινάκης

Διευθυντής Σύνταξης περιοδικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ