Login
Φορολογούμενος με εισοδήματα από τρεις πηγές
Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στο παρελθόν στη βασική και ουσιαστική διαφορά φιλοσοφίας που διακρίνει τον (νέο) ΚΦΕ (Ν 4172/2013), σε σχέση με τον προηγούμενο (Ν 2238/1994), κυρίως δε πριν το έτος 2012. Η γενική αρχή που χαρακτήριζε το φορολογικό σύστημα της χώρας, ως προς την άμεση φορολογία (φορολογία εισοδημάτων), μέχρι την «είσοδο» της οικονομικής κρίσης στην πατρίδα μας, ικανοποιούσε σε σημαντικό βαθμό, κατά την γνώμη μου, τις συνταγματικές επιταγές. Τα ακαθάριστα εισοδήματα, ανεξαρτήτως πηγής προέλευσης, αφού ανάγονταν σε καθαρά, σύμφωνα με τις κάθε φορά προβλεπόμενες οικείες διατάξεις και αθροίζονταν, ακολουθούσε η φορολόγησή τους σύμφωνα με μία ενιαία κλίμακα φορολογίας. Κατά καιρούς, ενδεχομένως να είχαμε κάποιες παρεκκλίσεις από τον κανόνα, αλλά σε γενικές και κύριες γραμμές αυτή ήταν η αντιμετώπιση.
Το πρώτο «βάπτισμα» αλλαγής, λάβαμε το έτος 2013 (οικ. 2014), πριν την θέση σε εφαρμογή του 4172, όταν μετά από εκτεταμένες τροποποιήσεις, ως «κύκνειο άσμα» του 2238, τις οποίες επέφερε ο Ν 4110/2013 (και όχι μόνο), διαπιστώθηκε ότι βαίνουμε σε αλλαγή του συστήματος. Η αλλαγή αυτή, πέραν του γεγονότος ότι διαμόρφωνε διαφορετικό χαρακτηρισμό των πηγών των εισοδημάτων, κυρίως συνενώνοντας αυτές (από έξι σε τέσσερις), καθιέρωσε για τα φυσικά πρόσωπα την διακεκριμένη φορολόγηση των εισοδημάτων, αναλόγως της πηγής προέλευσης αυτών. Συγκεκριμένα, το (καθαρό) εισόδημα που προέρχεται από την παροχή μισθωτής εργασίας, όπως αυτή ορίζεται για σκοπούς ΚΦΕ στην παρ. 2, του άρθρου 12 (Ν 4172/2013), φορολογείται βάσει κλίμακας (άρθρο 15 και άρθρο 16), το καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογείται βάσει άλλης κλίμακας (άρθρο 29, Ν 4172/13) και τέλος το εισόδημα από ακίνητα φορολογείται βάσει τρίτης κλίμακας (άρθρο 40, Ν 4172/2013). Αυτοτελείς φορολογίες εφαρμόζονται για εισοδήματα που προέρχονται από άλλες πηγές (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, υπεραξία μεταβίβασης ακίνητης περιουσίας και τίτλων).
Στο σημείωμα αυτής της εβδομάδας, θα εξετάσουμε την φορολογική επιβάρυνση φυσικού προσώπου που αποκτά εισοδήματα από τρεις πηγές (μισθωτή εργασία, επιχειρηματική δραστηριότητα και ακίνητη περιουσία), ενώ συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις, το προερχόμενο από την επιχειρηματική δραστηριότητα, να χαρακτηριστεί για σκοπούς ΚΦΕ, ως εισόδημα από μισθωτή εργασία (περ στ, παρ. 2, άρθρο 12).
Εφαρμογή:
Κατά το φορολογικό έτος 2014, ο ΑΧ, μηχανολόγος μηχανικός με έδρα την κατοικία του, απέκτησε τα παρακάτω εισοδήματα:
- Εργαζόμενος ως μισθωτός, βάσει σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, σε επιχείρηση, έλαβε καθαρές αποδοχές: 14.000 ευρώ (φόρος μισθωτής εργασίας που αναλογεί 980 ευρώ, φόρος μισθωτής εργασίας που παρακρατήθηκε 965,30 ευρώ).
- Ως παρέχων υπηρεσίες, βάσει έγγραφων συμβάσεων, σε δύο νομικά πρόσωπα, εκδίδοντας Τ.Π.Υ. Ακαθάριστες αμοιβές 10.000 ευρώ, διάφορα λειτουργικά έξοδα 1.500 ευρώ, ασφαλιστικές εισφορές δεν οφείλονται και δεν καταβλήθηκαν, επειδή οι υποχρεώσεις προς το ΕΤΑΑ (κλάδος Μηχανικών), καλύπτονται από την ασφάλιση του υπόχρεου, ως μισθωτού. Παρακρατήθηκε φόρος από τους λήπτες των υπηρεσιών, βάσει της περ. δ, της παρ. 1, του άρθρου 64 του ΚΦΕ, 20%, ήτοι 2.000 ευρώ.
- Ως εκμισθωτής κατοικίας λαμβάνοντας ετήσιο μίσθωμα 4.800 ευρώ.
Φορολογική επιβάρυνση:
Θα έχουμε διακεκριμένη φορολόγηση των παραπάνω εισοδημάτων:
Α. Ως μισθωτός θα πρέπει να αναγράψει στη φορολογική δήλωση (κωδ. 049, πίνακας 7) ποσό τουλάχιστον 1.400 ευρώ (14.000 χ 10%) που αφορά αξία αποδείξεων αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, κατά το 2014, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η μείωση φόρου του άρθρου 16 (βλ. παρ. 24, άρθρου 72). Ο φόρος που αναλογεί στο εισόδημα αυτό, μετά την ικανοποίηση της ως άνω προϋπόθεσης, είναι 980 ευρώ.
Β. Παρόλο που αρχικά εμφανίζεται να έχει τις προϋποθέσεις ένταξής του στην περ. στ΄, παρ. 2 του άρθρου 12, ωστόσο σύμφωνα με ρητή αναφορά στον νόμο, η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται αν ο φορολογούμενος αποκτά (και) εισόδημα από μισθωτή εργασία, βάσει μιας των προηγούμενων πέντε περιπτώσεων της παρ. 2 (όπως είναι η περίπτωση της εξαρτημένης εργασίας). Συνεπώς, για το καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, θα φορολογηθεί σύμφωνα με την κλίμακα της παρ. 1, του άρθρου 29, ήτοι:
8.500,00 χ 26% = 2.210,00
Γ. Για το εισόδημα από την ακίνητη περιουσία, η φορολόγηση θα γίνει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 39 και 40 του ΚΦΕ. Συγκεκριμένα, αφού αφαιρεθεί ποσό 240 ευρώ (4.800,00 χ 5%) ως δαπάνες επισκευής, συντήρησης κ.λπ. χωρίς δικαιολογητικά (περ. α, παρ. 3 του άρθρου 39), θα προκύψει το καθαρό ποσό που θα μεταφερθεί στην κλίμακα του άρθρου 40:
4.560,00 χ 11% = 501,60
Σε ό,τι αφορά τον υπολογισμό προκαταβολής φόρου φυσικών προσώπων, βάσει των διατάξεων του άρθρου 69, παρ. 1 του ΚΦΕ, αυτή θα προκύπτει μόνο επί του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα (βλ. και Πολ. 1067/2015), με συντελεστή 55%, αφού αφαιρεθούν οι φόροι που έχουν παρακρατηθεί (βλέπε δεύτερο εδάφιο της παρ. 1, του άρθρου 69), ήτοι:
2.210,00 χ 55% = 1.215,50 – [2.000,00 + 980,00] = ΔΕΝ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ.
Σημείωση:
Αφαιρέθηκε το άθροισμα των παρακρατουμένων φόρων στην πηγή (επιχειρηματικής δραστηριότητας και μισθωτής εργασίας), δεδομένου ότι η σχετική διάταξη (πρώτη φράση του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1, του άρθρου 69), αναφέρει: «Αν στη δήλωση περιλαμβάνονται και εισοδήματα για τα οποία ο φόρος παρακρατείται…..ο φόρος που παρακρατήθηκε εκπίπτει από τον φόρο που πρέπει να βεβαιωθεί ως προκαταβολή». Εξάλλου, στην Πολ. 1067/20-3-2015, αναφέρεται ότι «η προκαταβολή που βεβαιώνεται, συμψηφίζεται με φόρο που προκύπτει στο επόμενο φορολογικό έτος, ανεξάρτητα από την κατηγορία του εισοδήματος που προκύπτει ο φόρος αυτός». Συνεπώς, κατά την γνώμη μου, θα πρέπει να αφαιρείται το σύνολο των παρακρατηθέντων φόρων. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται σχετική διευκρίνιση.
Πάντως στο παράδειγμά μας, έτσι ή αλλιώς, δεν θα προκύψει προκαταβολή φόρου.
Νίκος Σγουρινάκης
Λογιστής Φοροτεχνικός
