Παρακράτηση χαρτοσήμου λόγω αγοράς αγαθών από ιδιώτες

Εταιρεία με σκραπ σιδήρου που αγοράζει με το άρθρο 39α από επαγγελματίες, αγοράζει και από ιδιώτες-γυρολόγους αποδίδει χαρτόσημο για τιμολόγια αγοράς από ιδιώτες. Μπορεί η ίδια να επιβαρυνθεί το χαρτόσημο δίχως να προβεί σε παρακράτηση από τους ιδιώτες. Στην προκειμένη περίπτωση το τέλος θεωρείται έξοδο ή φόρος.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Σε ότι αφορά τις παραδόσεις αγαθών που εμπίπτουν στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 39α του Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2859/2000), εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις, με την αναγραφή επί του στοιχείου συναλλαγής, της ένδειξης: «Υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ, είναι ο αγοραστής των αγαθών»
Για την αγορά αγαθών από ιδιώτες - μη επιτηδευματίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 5, του άρθρου 12 του ΚΒΣ, σύμφωνα με τις οποίες εκδίδεται τιμολόγιο αγοράς από τον επιτηδευματία, ο οποίος αγοράζει από πρόσωπα που δεν έχουν υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου κατά την πώληση. Επί του τιμολογίου αυτού υπολογίζεται χαρτόσημο, πλέον εισφορά υπέρ ΟΓΑ  2,4 %, (παρ. 1α, του άρθρου 15 του ΚΝΤΧ),  ή 3,6 % (παρ. 1α, του άρθρου 13 του ΚΝΤΧ), αν η αγορά γίνεται από ΑΕ – ΕΠΕ, ή από άλλη επιχείρηση, αντίστοιχα. Το ποσό του χαρτοσήμου αυτού αποδίδεται στην ΔΟΥ του αγοραστή, δηλαδή της επιχείρησης, μέχρι την 20η ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τη λήξη του ημερολογιακού τριμήνου εντός του οποίου εκδόθηκε το τιμολόγιο. Δηλαδή για τα τιμολόγια που εκδόθηκαν το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου έως την 20η Μαΐου κοκ. Τονίζεται δε, ότι σε κάθε περίπτωση, υπόχρεη σε απόδοση του χαρτοσήμου είναι η επιχείρηση, δεδομένου ότι ο αντισυμβαλλόμενος πωλητής δεν είναι επιτηδευματίας.
Κατά κανόνα, το ανωτέρω τέλος βαρύνει τον πωλητή των αγαθών, δηλαδή, τον ιδιώτη  μη επιτηδευματία, πωλητή του σκραπ, οπότε η απόδοση γίνεται κατόπιν παρακράτησης επί του ποσού της αντιπαροχής. Ωστόσο, το χαρτόσημο μπορεί να επιβαρύνει και τον αγοραστή, αν τούτο συμφωνηθεί μεταξύ των δυο συναλλασσόμενων μερών. Συνεπώς,  η αγοράστρια επιχείρηση έχει τις εξής δύο επιλογές:
1) Είτε να προσαυξήσει την τιμή αγοράς του σκραπ έτσι ώστε μετά την αφαίρεση του αναλογούντος τέλους να προκύπτει η προσδοκώμενη από αυτήν, αλλά και συμφωνηθείσα αμοιβή, είτε, 2)  να καταβάλλει η ίδια το εν λόγω τέλος, καταχωρίζοντας την αξία αυτού ως έξοδο στα βιβλία της.
Στην πρώτη περίπτωση, έστω ότι η επιχείρηση συμφώνησε  να καταβάλλει ως αντάλλαγμα για την αγορά σκραπ από ιδιώτη το πόσο των 1.000 ευρώ και παράλληλα να επιβαρυνθεί η ίδια το σχετικό χαρτόσημο. Επί του τιμολογίου αγοράς θα αναγραφεί ως αντάλλαγμα για την πώληση το ποσό των 1.037,34 ευρώ [έστω ότι ο συντελεστής χαρτοσήμου είναι 3,6%, οπότε αντάλλαγμα = 1000/(1-0,036)], μείον χαρτόσημο: 37,34 τελικό ποσό προς καταβολή: 1.000 ευρώ. Η δαπάνη του τέλους χαρτοσήμου στην περίπτωση αυτή θα ενσωματωθεί στο κόστος αγοράς των αγαθών.
Στην δεύτερη περίπτωση, είναι σκόπιμο να υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν σε ενδεχόμενο φορολογικό έλεγχο ότι το χαρτόσημο των τιμολογίων αγοράς δεν παρακρατήθηκε κατά την καταβολή του ανταλλάγματος προς τον ιδιώτη πωλητή. Τέτοια στοιχεία μπορεί να είναι λ.χ. η ύπαρξη έγγραφης συμφωνίας με τους πωλητές ή η έκδοση αποδείξεων πληρωμής όπου να αναγράφεται το καταβληθέν ποσό και συγχρόνως η πληροφορία ότι το ποσό του χαρτοσήμου επιβαρύνθηκε ο αγοραστής.
28.11.2011