Αντικειμενικη δαπανη επαγγελματικου ΙΧΕ

Εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφάλειας (secutity) παρέχει και υπηρεσίες ασφάλειας εξεχόντων προσώπων (V.I.P.) όπου απαιτείται (και από τους ίδιους τους πελάτες) η χρήση ΙΧΕ τύπου jeep με συγκεκριμένες δυνατότητες και εξοπλισμό. Μπορεί το αυτοκίνητο αυτό και αν ναι τι απαιτείται για να θεωρηθεί καθαρά επαγγελματικό και να εκπίπτουν οι δαπάνες του και ο ΦΠΑ και να μη προσδιορίζεται τεκμαρτό εισόδημα από την χρήση του;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Με βάση τις διατάξεις της παρ. 4, του άρθρου 30 του Κ.ΦΠΑ (Ν.2859/2000), ο φόρος που βαρύνει τις δαπάνες των ΙΧΕ αυτοκινήτων, δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τον ΦΠΑ των εκροών της αντίστοιχης φορολογικής περιόδου, εφόσον το χρησιμοποιούμενο ΙΧΕ αυτοκίνητο είναι μέχρι εννέα (9) θέσεων. Αυτός είναι γενικός κανόνας, ο οποίος εφαρμόζεται, εκτός από την μη έκπτωση του ΦΠΑ κατά την αγορά του και στις δαπάνες καυσίμων, επισκευής, συντήρησης, μίσθωσης και κυκλοφορίας γενικά, αυτών των αυτοκινήτων. Ωστόσο, το ποσό αυτό του αναλογούντος ΦΠΑ, συναθροίζεται με το ποσό του εξόδου και αποτελεί φορολογική δαπάνη που εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης κατά το ίδιο ποσοστό που εκπίπτει και η καθαρή αξία της δαπάνης (Πολ. 1005/2005), ανάλογα με τον κυβισμό της μηχανής του ΙΧΕ. 
Συνεπώς, ανεξάρτητα από τη χρήση του επιβατικού αυτοκινήτου ως επαγγελματικού, ή μη, χρησιμοποιούμενου σε επιχείρηση, δεν μπορεί να εκπεσθεί ο ΦΠΑ της αγοράς του, αλλά και  των επιμέρους εξόδων του, από τον αντίστοιχο ΦΠΑ των εκροών της επιχείρησης. Ο εν λόγω φόρος αποτελεί δαπάνη που αναγνωρίζεται σε ποσοστό 35% ή 70% κατά περίπτωση (και ανάλογα με τον κυβισμό της μηχανής του οχήματος) προς έκπτωση στη φορολογία εισοδήματος, βάσει των διατάξεων της περ. β΄, της παρ. 1, του άρθρου 31 του ΚΦΕ. 
Σημειώνεται ότι ο χαρακτηρισμός ενός αυτοκινήτου ως επιβατικού, γίνεται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Μεταφορών, ενώ περαιτέρω η επαγγελματική του χρήση συνδέεται με την ιδιωτική ή την δημόσια εκμετάλλευσή του. Για παράδειγμα, το όχημα του ερωτήματος, αν έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Μεταφορών (άδεια) ως επιβατικό ιδιωτικής χρήσης, δεν μπορεί, εκ των πραγμάτων, να είναι επαγγελματικό. Ασχέτως, αν χρησιμοποιείται από επιχείρηση, ή εταιρεία. Επαγγελματικό όχημα, είναι το όχημα δημόσιας χρήσης (πχ το ΤΑΞΙ), οπότε επειδή σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μεταφορά προσώπων με κόμιστρο και το αυτοκίνητο αποτελεί εξοπλισμό της επιχείρησης, εκπίπτει τόσο ο ΦΠΑ της αγοράς του, όσο και ο ΦΠΑ που επιβαρύνει τις δαπάνες του. Σε κάθε περίπτωση, το επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης, ανεξαρτήτως αν ανήκει σε οικονομική μονάδα, δεν είναι επαγγελματικό, κατά την έννοια της έκπτωσης των δαπανών του και του ΦΠΑ αυτών. 
 
Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18, του ΚΦΕ, αναφορικά με τις απαλλαγές, αλλά και της περ. β, της παρ. 1, του άρθρου 16, του ΚΦΕ, κατά τον υπολογισμό της αντικειμενικής δαπάνης, δεν προκύπτει κάποια απαλλαγή για τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν σε εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφάλειας. Μερική εξαίρεση υφίσταται μόνο για τις εταιρείες με δραστηριότητα την μίσθωση ΙΧΕ ή την εκπαίδευση οδηγών. Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση εφαρμόζεται ο γενικός κανόνας βάσει του οποίου η αντικειμενική δαπάνη που υπολογίζεται από τα ΙΧΕ αυτοκίνητα της εταιρείας, μερίζεται στα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στο κεφάλαιο ή τη διοίκηση αυτής (βλ. σχετικές διατάξεις της περ. β, της παρ. 1, του άρθρου 16). Ωστόσο, η αντικειμενική αυτή δαπάνη που βαρύνει τα ανωτέρω πρόσωπα, δεν μπορεί για καθένα από αυτά τα πρόσωπα, να υπερβαίνει τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρείας.
 
Τέλος όσον αφορά την εφαρμογή των διατάξεων της περ. στ, της παρ.1 του άρθρου 45 του ΚΦΕ περί προσδιορισμού τεκμαρτού εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες για τα στελέχη εταιρειών που χρησιμοποιούν εταιρικά αυτοκίνητα Ε.Τ.Α. μεγαλύτερης των 15.000 €, έχει διευκρινιστεί με την ΠΟΛ.1135/2010 ότι οι σχετικές διατάξεις δεν εφαρμόζονται:
α) για αυτοκίνητα τα οποία παρέχουν οι επιχειρήσεις σε πωλητές που εργάζονται σε αυτές 
β) για αυτοκίνητα δοκιμών (test-drive), που διαθέτουν οι επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων,
γ) για αυτοκίνητα μεταφοράς προσωπικού (π.χ. mini-bus),
δ) για αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις) για μεταφορά καλεσμένων ή πελατών τους,
ε) για αυτοκίνητα τα οποία διαθέτουν οι επιχειρήσεις service προσωρινά σε αντικατάσταση των επισκευαζόμενων,
στ) για αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται από τις επιχειρήσεις διαχείρισης αεροδρομίων (π.χ. Ελ. Βενιζέλου) για τη μεταφορά VIPS ή προσωπικού. 
Κατά συνέπεια η ενδιαφερόμενη επιχείρηση δεν υποχρεούται στον προσδιορισμό εισοδήματος (από μισθωτές υπηρεσίες) για κάποιο από τα στελέχη της με βάση τις παραπάνω διατάξεις, ακόμη και εάν η Ε.Τ.Α. του αυτοκινήτου υπερβαίνει το ποσό των 15.000 €.

11.4.2012