Δώρα προς πελάτες, διακανονισμός, αυτοπαράδοση και διακίνηση

Υφίσταται δικαίωμα έκπτωσης του  ΦΠΑ κατά την αγορά δώρων προς πελάτες; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την αποστολή των δώρων αυτών στους ανωτέρω πελάτες;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης β, της παραγράφου 2, του άρθρου 7 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2859/2000), εξαιρούνται και συνεπώς δεν υπάγονται στις πράξεις που θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις αγαθών, τα δώρα μέχρις αξίας 10 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι ο υποκείμενος στον φόρο τα διαθέτει για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησής του. Η έννοια της εξαίρεσης αυτής αναφέρεται στο γεγονός ότι ο υποκείμενος στον ΦΠΑ, αφενός μεν δεν οφείλει φόρο για την διάθεση των ως άνω δώρων, αφετέρου δε διατηρεί το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που επιβάρυνε την απόκτηση, ή την παραγωγή, ή ακόμα την κατασκευή αυτών, χωρίς να υποχρεώνεται σε διακανονισμό του εκπεσθέντος  φόρου (βλέπε την αρχική Ερμηνευτική Εγκύκλιο για τον ΦΠΑ, Π.4336/1987). Αυτό εξάλλου ρητά ορίζεται στο, επίσης, δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης β, της παραγράφου 1, του άρθρου 33 του Κ. ΦΠΑ, σύμφωνα με το οποίο «…δεν διενεργείται διακανονισμός σε περιπτώσεις χορήγησης δώρων μέχρις αξίας 10 ευρώ, τα οποία διατίθενται για τον σκοπό της επιχείρησης».  Παράδειγμα:  Επιχείρηση αγοράζει 500 επιτραπέζια ημερολόγια προς 8 ευρώ το κάθε ένα για να τα διαθέσει δωρεάν σε πελάτες της, αλλά και στο κοινό. Κατά την αγορά τους εκδίδεται το Τ-ΔΑ ποσού 4.000 ευρώ, συν ΦΠΑ 23%, ήτοι 920 ευρώ. Το ποσό των 4.000 ευρώ καταχωρίζεται σε λογαριασμό οργανικού εξόδου, ενώ ο φόρος των 920 ευρώ  συμπεριλαμβάνεται στον ΦΠΑ των εισροών της συγκεκριμένης περιόδου και εκπίπτει από τον αντίστοιχο ΦΠΑ των εκροών. Κατά την διάθεση των ημερολογίων (δώρων), δεν απαιτείται διακανονισμός του φόρου (επειδή 8€<10€).
 
Κατά την παραπάνω Ερμηνευτική Εγκύκλιο, ως δώρα θεωρούνται τα κινητά αγαθά μέχρις αξίας 10 ευρώ, που προσφέρονται από τον υποκείμενο στο φόρο (επιχείρηση) σε πελάτες αυτού, ή και στο κοινό χωρίς αντάλλαγμα, με σκοπό την προαγωγή των επαγγελματικών του σχέσεων  και την προβολή της επιχείρησης του, εφόσον δεν αποτελούν μέρος μιας διαδοχικής σειράς προσφορών προς το ίδιο πρόσωπο, ούτε η συνολική τους αξία υπερβαίνει σε ένα διαχειριστικό έτος το 1% των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης, για το έτος αυτό. Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι τα προσφερόμενα δώρα δεν πρέπει να είναι του αυτού είδους με τα πωλούμενα, παραγόμενα ή κατασκευαζόμενα από την επιχείρηση. Δηλαδή η επιχείρηση δεν μπορεί να προσφέρει ως δώρα, τα αγαθά που παράγει ή εμπορεύεται (βλέπε την Π.7015/690/1986).
 
Επισημαίνεται ότι, δεν δύνανται να αποτελούν δώρα με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ, τα  οινοπνευματώδη ποτά και τα βιομηχανοποιημένα καπνά (καπνοβιομηχανικά προϊόντα), σύμφωνα με την παρ. 4, του άρθρου 30 του Κ. ΦΠΑ. Είναι αδιάφορο δε, αν τα δώρα δίδονται άμεσα και προσωπικά στους λήπτες ή αποστέλλονται με το ταχυδρομείο, ή μέσω του δικτύου πωλήσεων της επιχείρησης, ή μέσω άλλων ειδικά οργανωμένων επιχειρήσεων.  Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση το βάρος της απόδειξης ότι τα διατιθέμενα άνευ ανταλλάγματος αγαθά αποτελούν όντως προσφερόμενα  δώρα μικρής αξίας, φέρει ο υποκείμενος στο φόρο (Π.7015/690/1986).
Από τα παραπάνω, εξ αντιδιαστολής προκύπτει, ότι εφόσον τα δώρα έχουν αξία άνω  των 10 ευρώ, δεν πληρούνται οι όροι και  οι προϋποθέσεις των ως άνω διατάξεων για την εξαίρεσή τους, οπότε η διάθεσή τους θεωρείται παράδοση αγαθών και υπόκειται κανονικά σε φόρο. Στη περίπτωση αυτή υφίσταται υποχρέωση έκδοσης Απόδειξης Αυτοπαράδοσης  (άρθρου 14 Π.Δ.186/1992 ΚΒΣ) και Δελτίου Αποστολής (άρθρο 11 ΚΒΣ) για την διακίνησή τους. Στις περιπτώσεις έκδοσης του στοιχείου αυτοπαράδοσης για να υπολογισθεί ο ΦΠΑ λαμβάνεται ως φορολογητέα αξία η τρέχουσα τιμή αγοράς των αγαθών. Εάν δεν υπάρχει, λαμβάνεται υπόψη το κόστος των αγαθών κατά το χρόνο που πραγματοποιείται η αυτοπαράδοση.
 
Εννοείται ότι, δεν εκδίδεται Απόδειξη Αυτοπαράδοσης για τη διάθεση δώρων για τα οποία ο επιτηδευματίας, κατά την αγορά τους απέκτησε μεν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών (από τον φόρο των εκροών), αλλά δεν εξέπεσε αυτόν τον φόρο και απλά καταχώρισε τη δαπάνη κατευθείαν στα γενικά έξοδα (Σχετική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Υποθ. 50/87 ΔΕΚ 21-9-1988). Επομένως στην περίπτωση αυτή τα δώρα θα διατεθούν χωρίς να εκδοθεί κανένα φορολογικό στοιχείο (αυτοπαράδοση κ.λπ.) εκτός εάν διακινηθούν οπότε θα εκδοθεί Δελτίο Αποστολής, στο οποίο θα αναγράφεται ότι ο σκοπός διακίνησης είναι η διάθεση δώρων χωρίς αντάλλαγμα, με την σημείωση ότι δεν εκπέστηκε ο ΦΠΑ της απόκτησής τους (βλέπε τη Εγκύκλιο 3/24-11-1992, για τον ΚΒΣ, ΠΔ 186/1992).

4.4.2012