Επιχορηγηση παγίου ν. 3299/04 εταιρείας με βιβλια β' κατηγορίας

Εταιρεία Ο.Ε. με βιβλία Β' κατηγορίας και αντικείμενο εργασιών παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταïκά εντάχθηκε στον 3299/04 με εγκριτική απόφαση το έτος 2011. α) Η αξία της επιχορήγησης πως αντιμετωπίζεται λογιστικά (καταχώριση στο βιβλίο εσόδων-εξόδων). β) Σχηματισμός αφορολόγητου αποθεματικού και μείωση με αυτό των κερδών της χρήσης ή μείωση των αναλογουσών της επιχορήγησης αποσβέσεων; γ) Τρόπος σχηματισμού αφορολόγητου αποθεματικού. δ)Τήρηση θεωρημένου βιβλίου επενδύσεων.
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Από το ερώτημα προκύπτει η ανάγκη να διευκρινισθούν οι έννοιες «αφορολόγητο αποθεματικό» και «επιχορήγηση». Στο άρθρο 1, λοιπόν, του προηγούμενου αναπτυξιακού νόμου 3299/2004 , διευκρινίζονται οι έννοιες επιχορήγηση και φορολογική απαλλαγή, ως τμήματα των ενισχύσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις του: «Η επιχορήγηση συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος της ενισχυόμενης δαπάνης του επενδυτικού σχεδίου, ενώ η φορολογική απαλλαγή συνίσταται στην μη καταβολή φόρου εισοδήματος, μη διανεμομένων κερδών από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης της πρώτης δεκαετίας από την πραγματοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, με τον σχηματισμό ισόποσου αφορολόγητου αποθεματικού».
 
Με βάση το ΕΓΛΣ, αφορολόγητα αποθεματικά, είναι αυτά που σχηματίζονται από καθαρά κέρδη, τα οποία λόγω ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων, όπως ισχύουν κάθε φορά, απαλλάσσονται της φορολογίας, επειδή θα χρησιμοποιηθούν για την απόκτηση, κυρίως νέου, πάγιου εξοπλισμού. Συνεπώς, κύρια χαρακτηριστικά των αποθεματικών αυτών, τα οποία σημειωτέον, καταχωρίζονται σε υπολογαριασμούς του 41.08 «Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων», με χρέωση του 88.99 «Κέρδη προς διάθεση», είναι αφ’ ενός μεν, ο σχηματισμός τους από καθαρά κέρδη και αφ’ ετέρου, η απαλλαγή τους από την φορολογία. 
Επισημαίνεται δε ότι οι φορείς που εφαρμόζουν την ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής, υποχρεούνται στην τήρηση των πρόσθετων βιβλίων της παρ. 3, του άρθρου 10 του ΚΒΣ (ΠΔ 186/1992 ), ήτοι του Βιβλίου Επενδύσεων (εξωλογιστική τήρηση).
 
Βιβλίο Επενδύσεων
Το βιβλίο επενδύσεων ανήκει στα πρόσθετα βιβλία του άρθρου 10 του ΚΒΣ. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι σύμφωνα με την παρ. 1, του άρθρου 19 του ΚΒΣ, όλα τα πρόσθετα βιβλία του άρθρου 10 τηρούνται θεωρημένα, ισχύει και για το βιβλίο επενδύσεων η υποχρέωση θεώρησής του, ανεξάρτητα από την κατηγορία των λογιστικών βιβλίων. Σημειώνεται ότι υποχρέωση τήρησης βιβλίου επενδύσεων έχουν μόνο οι επιτηδευματίες που πραγματοποιούν παραγωγικές επενδύσεις και μόνο όταν διενεργούν αφορολόγητες εκπτώσεις ή αποθεματικά. 
Σχετικά με τον χρόνο ενημέρωσής του, αυτός δεν μπορεί να υπερβαίνει την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας (Εγκύκλιος ΚΒΣ 3/1992). 
 
Όσον αφορά τον τρόπο τήρησής του ισχύουν τα εξής: 
Για τους υπόχρεους με βιβλία Β΄ κατηγορίας 
Τηρούνται οι εξής λογαριασμοί επίσης κατά αναπτυξιακό Νόμο: 
1.Ιδιαίτεροι λογαριασμοί για κάθε είδος πάγιου περιουσιακού στοιχείου, οι οποίοι χρεώνονται με τις δαπάνες απόκτησης αυτού και πιστώνεται με την αφορολόγητη έκπτωση που σχηματίζεται κάθε φορά ή με την αξία πώλησης του. 
2. Λογαριασμός επενδύσεων, ο οποίος χρεώνεται κατά χρονολογική σειρά με τις δαπάνες απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων που αποτελούν παραγωγικές επενδύσεις και πιστώνεται με την αξία πώλησης ή επιστροφής των περιουσιακών αυτών στοιχείων. 
3. Λογαριασμός αφορολογήτου αποθεματικού, ο οποίος πιστώνεται με το ποσό της αφορολόγητης έκπτωσης ή του αποθεματικού (Παρ. 3 και 4, του άρθρου 10, του ΚΒΣ). 
 
Αντιθέτως, οι επιχορηγήσεις συνιστούν δωρεάν παροχή χρηματικών ενισχύσεων, σε επιχειρήσεις που συγκεντρώνουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις του νόμου, με σκοπό την κάλυψη-συνήθως μέρους- πραγματοποιηθείσας επένδυσης σε πάγιο εξοπλισμό, ή σε λειτουργικά έξοδα. Τα ποσά αυτά των επιχορηγήσεων, εφ’ όσον αφορούν πάγιο εξοπλισμό, καταχωρίζονται σε υπολογαριασμούς του 41.10 «Επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων», ενώ αν αφορούν κάλυψη λειτουργικών δαπανών, όπως για παράδειγμα εκπαίδευση προσωπικού, ή πρόσληψη επιδοτουμένων ανέργων κ.λπ., καταχωρίζονται σε αναλυτικούς λογαριασμούς του 74.03 «Ειδικές επιχορηγήσεις-επιδοτήσεις» (Γνωμ.ΕΣΥΛ50/1245/1989).
Να σημειώσουμε ότι οι ανωτέρω λογαριασμοί πιστώνονται, σε χρέωση των χρηματικών διαθεσίμων, κατά την παραλαβή της σχετικής δίγραμμης επιταγής με το ποσό της επιχορήγησης, ενώ δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί ο λογαριασμός 33.14.00 «Απαιτήσεις από ειδικές επιχορηγήσεις», χρεούμενος αντί των χρηματικών διαθεσίμων, για την απεικόνιση της απαίτησης (ιδιαίτερα, όταν βρισκόμαστε σε περίοδο κλεισίματος ισολογισμού), αν το δικαίωμα της επιχείρησης για την είσπραξη του ποσού της επιχορήγησης είναι οριστικό και βέβαιο.
Σχετικά με τη λογιστική αντιμετώπιση της επιχορήγησης που λαμβάνεται για την απόκτηση πάγιου εξοπλισμού, σας παραθέτουμε παλαιότερη απάντηση που έχει δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του περιοδικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ, με τίτλο: Επιχορήγηση παγίων επενδύσεων και αποσβέσεις επιχορηγούμενων παγίων σε επιχειρήσεις με βιβλία Β΄ κατηγορίας, η οποία έχει ως ακολούθως:
 
Ερώτηση:
Ποιος είναι ο τρόπος χειρισμού των επιχορηγήσεων παγίων και των αποσβέσεών τους σε επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β΄ κατηγορίας;
Απάντηση:
Η γνωμάτευση 194/2120/1994 του ΕΣΥΛ, με το δεδομένο ότι όταν εκδόθηκε, δεν είχε καθιερωθεί ο λογιστικός προσδιορισμός σε επιχειρήσεις με βιβλία Β΄ κατηγορίας του ΚΒΣ, προέβλεπε μόνο τις λογιστικές διαδικασίες για τους τηρούντες βιβλία κατά την διπλογραφία και εφαρμόζοντες το Γ. Λ. Σχέδιο.
 
Στη συνέχεια, με την Πολ. 1146/30 .12.2003, η οποία παρουσιάζει τον λογιστικό χειρισμό ορισμένων δαπανών για τα βιβλία Β΄ κατηγορίας και ορίζει τον τρόπο καταχώρισής τους, ενώ, δεν γίνεται αναφορά σε αναλογία αποσβέσεων επιχορηγουμένων παγίων, εν τούτοις, προκύπτουν χρήσιμα στοιχεία για την φιλοσοφία του τρόπου αντιμετώπισης αυτών.
Παράλληλα, στην Πολ. 1020/10 .2.2005, κατά κάποιο τρόπο, διευκρινίζεται το θέμα με παράδειγμα επιδότησης για νέες θέσεις εργασίας.
Παρακολουθείστε το παρακάτω παράδειγμα επιχορήγησης παγίων επενδύσεων, σε βιβλίο ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ:
Έστω ότι η ατομική επιχείρηση του «Α» (ή Προσωπική Εταιρεία «Α & Β ΟΕ», ή ακόμη «Α & Σία ΕΕ»), λαμβάνει επιχορήγηση 40% επί της αξίας κτήσης παγίων επενδύσεων 100.000 € (χωρίς τον ΦΠΑ), οι οποίες αφορούν σε εγκατάσταση Η/Υ και του λογισμικού τους (πρόγραμμα: «ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ»). Ο συντελεστής αποσβέσεων είναι 30%. Η εγκατάσταση έγινε την 1.7.2006. Με τη λήψη του ποσού των 40.000 € της επιχορήγησης (κατάθεση σε λογαριασμό όψης της επιχορηγούμενης επιχείρησης), θα πρέπει να ενεργήσουμε καταχώριση στο σκέλος των εσόδων του Βιβλίου ΕΣΟΔΩΝ- ΕΞΟΔΩΝ, σε ιδιαίτερη στήλη, με έναν τίτλο που να ορίζει το περιεχόμενο του εμφανιζόμενου ποσού:
 
«ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ»
 
Η καταχώριση των τιμολογίων αγοράς των παγίων θα γίνει κανονικά στη στήλη ΠΑΓΙΑ, με την καθαρή τους αξία, ενώ ο ΦΠΑ θα εκπεσθεί ως ΦΠΑ εισροών (διακανονιζόμενος, ενδεχομένως, στα πλαίσια της πενταετίας, εφ’ όσον μεταβληθεί, η φορολογητέα στον ΦΠΑ, δραστηριότητα της επιχείρησης). Να σημειώσουμε ότι με βάση τις διατάξεις του ΚΒΣ (άρθρο 6 § 4γ ΠΔ 186/1992 ), η παρακολούθηση των παγίων και των αποσβέσεών τους, γίνεται σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ, διακεκριμένα.
Στις 31/12/2006, λόγω του λογιστικού προσδιορισμού των αποτελεσμάτων στην Β΄ κατηγορία, θα διενεργηθούν οι αποσβέσεις των παγίων και φυσικά και των επιχορηγουμένων ως άνω Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Προγραμμάτων:
 
                              100.000 χ 30% χ 6/12 = 15.000 €
                     (Απόσβεση Β΄ εξαμήνου, ήτοι από 1/7 – 31/12)
 
και επομένως, οι αναλογούσες στη χρήση αποσβέσεις επιχορηγούμενων παγίων είναι:
 
                                15.000 χ 40% = 6.000 €
 
Στη συνέχεια το ποσό αυτό των 6.000 € θα καταχωρισθεί αρνητικά στη στήλη, που ήδη έχουμε δημιουργήσει (σκέλος εσόδων: «ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ»), ώστε το αλγεβρικό άθροισμα αυτής να είναι 34.000€.
Στην έναρξη της νέας χρήσης (1/1/2007), θα ανοιχθεί πάλι αυτή η στήλη και θα μεταφερθεί αυτό το ποσό (34.000 €), κατά το άνοιγμά της. Στο τέλος του 2007, κατά την ίδια έννοια, θα μειωθεί το ποσό, κατά τις αναλογούσες αποσβέσεις, επιχορηγούμενων παγίων, στη χρήση, που θα είναι:
 
                                 100.000 χ 30% = 30.000 χ 40% = 12.000 €
 
Η ίδια εργασία θα επαναλαμβάνεται και για τις επόμενες χρήσεις, μέχρι να μηδενισθεί το ποσό της επιχορήγησης.
Ας έλθουμε τώρα στη φορολογική αντιμετώπιση του θέματος. Στο έντυπο Ε3 τα ποσά επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων που εισπράττονται συμπληρώνονται στους κωδ. 681 και 904 του πίνακα Ε΄, αντίστοιχα, για πληροφοριακούς λόγους. Ταυτόχρονα όμως οι αναλογούσες στη χρήση επιχορηγήσεις παγίων επενδύσεων, αποτελούν μειωτικό στοιχείο των αποσβέσεων των παγίων αυτών που επιχορηγήθηκαν.
Έτσι, το ποσό των αποσβέσεων που θα μεταφερθεί στον κωδικό 541 ή 542 του πίνακα ΣΤ΄ (υποπίνακας δ) του εντύπου Ε3, θα είναι μειωμένο κατά το μέρος αυτών που αναλογούν στην επιχορήγηση.
Συνεπώς στο παράδειγμά μας, οι αποσβέσεις θα εμφανισθούν μειωμένες κατά 6.000 €, στις 31/12/2006 και κατά 12.000 € στις 31/12/2007 κ.ε.»

29.12.2011