Λήψη υπηρεσιών από ιδιώτη

Δημοτική Επιχείρηση αναθέτει σε ασφαλισμένο στον ΟΓΑ εργασίες καθαρισμού χώρου που εκμεταλλεύεται (κατά αποκοπή εργασία), με δικά του μέσα, χωρίς να υπάρχει σχέση εξαρτημένης εργασίας, με ποσό αμοιβής κάτω των 5.000,00€, για το οποίο εκδίδει απόδειξη δαπανών του άρθρου 15. Κατά την άποψη σας, η επιχείρηση είναι κατοχυρωμένη σε φορολογικό έλεγχο; Επίσης, τι γίνεται με το ΙΚΑ, καθότι το τοπικό κατάστημα απάντησε σε συνάδελφο ότι σε καμία περίπτωση δεν δέχεται την απόδειξη δαπάνης και ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να καταβληθούν εισφορές.
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Η απόδειξη δαπάνης του άρθρου 15 του ΚΒΣ εκδίδεται σε περιπτώσεις που η επιχείρηση λαμβάνει υπηρεσίες από ιδιώτη ή άλλο πρόσωπο μη υπόχρεο σε έκδοση φορολογικών στοιχείων, περιστασιακά. Το πρόσωπο που παρέχει τις υπηρεσίες αυτές, εξακολουθεί να θεωρείται μη επιτηδευματίας και συνεπώς δεν συντρέχει θέμα υποβολής έναρξης εργασιών του στην ΔΟΥ, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις (παρ. 1β του άρθρου 2 του ΚΒΣ):
 
1)  Οι εν λόγω υπηρεσίες παρέχονται περιστασιακά και όχι κατά σύστημα.
2) Οι υπηρεσίες που παρέχονται δεν αφορούν δραστηριότητα που υπάγεται στα ελευθέρια επαγγέλματα του άρθρου 48 του ΚΦΕ.
3)  Ο παρέχων δεν είναι ήδη επιτηδευματίας από άλλη αιτία.
4)  Το σύνολο των ετήσιων αμοιβών του δεν υπερβαίνει το όριο των 5.000 ευρώ (παρ. 5, του άρθρου 2 του ΚΒΣ).
 
Εφόσον, λοιπόν, ισχύουν όλες οι ανωτέρω προϋποθέσεις, η επιχείρηση δύναται να εκδώσει απόδειξη δαπανών προκειμένου να καταχωρίσει το σχετικό έξοδο (καθαρισμός χώρου) στα βιβλία της και κατ’ επέκταση να τύχει της αντίστοιχης φορολογικής έκπτωσης. Με βάση τα παραπάνω και με την επιφύλαξη ότι έχουν τηρηθεί όλες οι απαραίτητες υποχρεώσεις που αφορούν: α) στο περιεχόμενο της απόδειξης δαπανών (υπογραφή από τα δύο μέρη, ακριβής αναγραφή του είδους της υπηρεσίας που παρασχέθηκε κ.λπ.) και β) στην σχετική παρακράτηση φόρου εισοδήματος και χαρτοσήμου (παρακράτηση φόρου 20% και χαρτοσήμου 3,6% απόδοση με διμηνιαίες δηλώσεις στην ΔΟΥ της έδρας της δημοτικής επιχείρησης), ο φορολογικός έλεγχος δεν έχει κανένα λόγο να μη αποδεχθεί την συγκεκριμένη αμοιβή ως φορολογικό έξοδο. 
Όσον αφορά το θέμα της ασφάλισης του ιδιώτη που παρέχει τις υπηρεσίες καθαρισμού, σημειώνουμε ότι υποχρέωση ασφάλισης στο ΙΚΑ υφίσταται μόνο στην περίπτωση που ο ιδιώτης απασχολείται, έστω και περιστασιακά, με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας. Εξαρτημένη εργασία, κατά κανόνα, θεωρείται ότι παρέχεται στις περιπτώσεις που ο εργαζόμενος λειτουργεί υπό τις υποδείξεις του εντολέα – εργοδότη και προσφέρει τις υπηρεσίες του ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με συγκεκριμένο και προσυμφωνημένο ωράριο. 

Επίσης, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας στις διατάξεις της παρ. 1, του άρθρου 1, του Ν. 2639/1998, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 3846/2010:  Η συμφωνία μεταξύ εργοδότη και απασχολούμενου για παροχή υπηρεσιών ή έργου, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, ιδίως στις περιπτώσεις αμοιβής κατά μονάδα εργασίας (φασόν), τηλεργασίας, κατ΄ οίκον απασχόλησης, τεκμαίρεται ότι υποκρύπτει σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, εφόσον η εργασία παρέχεται αυτοπροσώπως, αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στον ίδιο εργοδότη για εννέα (9) συνεχείς μήνες. 

Με βάση τα ανωτέρω, λοιπόν, υποχρέωση της επιχείρησης για ασφάλιση του ιδιώτη στο ΙΚΑ υπάρχει μόνο εφόσον αποδεικνύεται ότι η συγκεκριμένη παροχή υπηρεσιών καθαρισμού, υποκρύπτει σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Τέλος, θα πρέπει να επισημάνουμε τυχόν υποχρέωση της Δημοτικής Επιχείρησης, ως προς την διαδικασία προληπτικού ελέγχου από την Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κυρίως στο ζήτημα της απευθείας ανάθεσης του έργου, ή την ανάθεσή του μετά από διαγωνισμό (προσφορές).

8.12.2011