Δωρεάν παροχή υπηρεσιών από μηχανικό

Επιτηδευματίας (πολιτικός μηχανικός) κάνει μελέτη και επίβλεψη για κτίριο που ανήκει σε αυτόν (50%) και στη σύζυγό του (50%). Βάσει της ΠΟΛ 1372/7.12.1993 κόβει ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης για το 50% που του ανήκει και Α.Π.Υ. στη σύζυγό του για το 50% που της ανήκει, επισυνάπτοντας την άτυπη δωρεά που έχει γίνει. Τα ερωτήματα που θα ήθελα να θέσω είναι τα εξής: 1) οφείλει ο μηχανικός να κόψει πιστωτικό τιμολόγιο; 2) πώς το εισόδημα του μηχανικού από τη μελέτη για το μερίδιο της γυναίκας του θα εξαιρεθεί από τη φορολογία του εισοδήματός του; 3) Δεδομένου ότι έχει εκδοθεί Α.Π.Υ. και έχει καταχωρηθεί στα βιβλία, με τι στοιχείο θα εκπέσει από τη στήλη των εσόδων των βιβλίων του;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε κάθε περίπτωση παροχής υπηρεσιών από επιτηδευματία, εφόσον για αυτές τις υπηρεσίες, δεν εισπράττεται κάποιο αντάλλαγμα, απαιτείται να εκδίδεται το Ειδικό Στοιχείο Ιδιοχρησιμοποίησης Υπηρεσιών, σε εφαρμογή του άρθρου 9 του Κ.ΦΠΑ, αλλά και της ΑΥΟ Π.7545/791/7-11-1986. Αυτό γιατί ο παρέχων την δωρεάν υπηρεσία επιτηδευματίας (στην προκειμένη περίπτωση ο μηχανικός), έχει εκπέσει τον ΦΠΑ των δαπανών (εισροών) που αναλογεί σε αυτές τις δωρεάν πράξεις, οπότε με την έκδοση του Ειδικού Στοιχείου, αποδίδεται ο αναλογών αυτός φόρος στο Ελληνικό Δημόσιο. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 14 του ΚΒΣ, μπορεί να εκδίδεται, αντί για το ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης αγαθών, ή ιδιοχρησιμοποίησης υπηρεσιών, άλλο στοιχείο αξίας (πχ ΑΠΥ), εφόσον κατά την έκδοσή του αναγράφεται η ένδειξη: «Απόδειξη αυτοπαράδοσης» ή «Απόδειξη ιδιοχρησιμοποίησης», κατά περίπτωση.

Αν στην ΑΠΥ, που εκδόθηκε για την σύζυγο, έχει αναγραφεί ποσό συμβατικής αμοιβής (άρθρο 52, παρ. 4 ΚΦΕ), εφόσον προκύπτει τέτοια υποχρέωση, σκόπιμο θεωρείται να αναγράφεται, επί του εκδιδόμενου στοιχείου η φράση: «Οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν» (Πολ 1372/1993). Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να ακολουθήσει η έκδοση Πιστωτικού Τιμολογίου, για την χορήγηση της 100% έκπτωσης, με τα ίδια δεδομένα που έχουν αναγραφεί στην ΑΠΥ. Με αυτόν τον τρόπο, μηδενίζεται για την συγκεκριμένη πράξη, το φορολογητέο εισόδημα του μηχανικού.

Περαιτέρω, η άτυπη δωρεά (δηλαδή δωρεά, για την οποία δεν συντάχθηκε κάποιο έγγραφο), αφορά την Φορολογία Κεφαλαίου και συγκεκριμένα, αναφέρεται στην περίπτωση β, της παραγράφου 1, του άρθρου 34, του Κώδικα Κληρονομιών, Δωρεών κ.λπ. (Ν.2961/2001), «ως κτήση περιουσίας αιτία δωρεάς, προερχόμενη από κάθε παροχή, παραχώρηση, ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου, χωρίς αντάλλαγμα». Συνεπώς, ο φόρος της άτυπης δωρεάς, δεν σχετίζεται και δεν επηρεάζει τις υπόλοιπες φορολογίες, ήτοι την Φορολογία Εισοδήματος και τον ΦΠΑ.

Συνεπώς, Πιστωτικό Τιμολόγιο θα εκδοθεί, μόνο εφόσον στην ΑΠΥ αναγράφεται κάποια συμβατική αμοιβή. Η καταχώριση της ΑΠΥ, αλλά και του (ίδιας αξίας) ΠΤ, στα βιβλία, δεν δημιουργούν φορολογητέο εισόδημα.

Ωστόσο, κατά την άποψή μας, θα πρέπει και για αυτήν την ΑΠΥ, να εφαρμοσθούν οι διατάξεις για την ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών, ως προς τον ΦΠΑ, δεδομένου ότι, εκδόθηκε μεν στοιχείο με αμοιβή, αλλά επί της ουσίας πρόκειται για δωρεάν παροχή υπηρεσιών.

12.10.2011