Πρόσληψη συγγενούς με μερική απασχόληση

Πελάτης μου επιτηδευματίας που ασχολείται και με σιδηροκατασκευές, προσέλαβε τον αδελφό του ως εργάτη (ημερομίσθιο) με την ειδικότητα του ηλεκτροσυγκολλητή για οκτώ (8) ημερομίσθια το μήνα. Συγκεκριμένα Τρίτη και Παρασκευή από 08.00 έως 14.00. Την πρόσληψη ανήγγειλε στον ΟΑΕΔ και κατέθεσε στην επιθεώρηση εργασίας πίνακα προσωπικού (Αρθ.16 Ν.2874/2000) με το προαναφερθέν ωράριο εργασίας. Σε γενόμενο έλεγχο του ΙΚΑ ο ελεγκτής ισχυρίζεται ότι ο εργοδότης όφειλε να καταβάλει εισφορές είκοσι πέντε ημερομισθίων για τον εργάτη διότι τυγχάνει συγγενής δευτέρου βαθμού, ανεξάρτητα των πραγματικών δεδουλευμένων ημερομισθίων και καταλογίζει στον πρώτο σημαντικά ποσά να καταβάλλει. Σας παρακαλώ να με συμβουλεύσετε τι προβλέπεται με βάση της ισχύουσες διατάξεις, αν δύναμαι να αντικρούσω την απαίτηση του ΙΚΑ και εν πάση περιπτώσει πώς πρέπει να κινηθώ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Αναφορικά με την ασφάλιση των συγγενικών προσώπων σε επιχειρήσεις μελών της οικογένειάς τους, εκδόθηκε κανονισμός ασφάλισης με την απόφαση υπ. αριθ. Φ21/3288/20.12.88 του ΥΕΚΑ (Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης) ο οποίος ορίζει τα ακόλουθα:

«ʼρθρο 1 - Ασφαλιζόμενα πρόσωπα - Προϋποθέσεις

Στην ασφάλιση του ΙΚΑ, για όλους τους κλάδους ασφάλισής του καθώς και του ΙΚΑ - ΤΕΑΜ υπάγονται υποχρεωτικά τα πρόσωπα που παρέχουν εργασία μέσα στα όρια της χώρας κατά κύριο επάγγελμα σε εργοδότες με τους οποίους είναι σύζυγοι ή συγγενείς α΄ και β΄ βαθμού συγγενείας, εφόσον για την εργασία τους αυτή δεν υπάγονται υποχρεωτικά ή προαιρετικά στην ασφάλιση άλλου φορέα κυρίας ή επικουρικής ασφάλισης.

ʼρθρο 2 - Έναρξη και λήξη της ασφαλιστικής σχέσης

Η ασφαλιστική σχέση των προσώπων του άρθρου 1 αρχίζει και τελειώνει κάθε φορά από την ημέρα που θα αναγγελθεί έγγραφα στο Ίδρυμα η έναρξη της απασχόλησης ή η διακοπή αυτής από το απασχολούμενο πρόσωπο ή από τον αποδέκτη των υπηρεσιών του.

Προϋπόθεση έναρξης ή διακοπής της ασφάλισης είναι η διαπίστωση, της έγγραφα αναγγελθείσας απασχόλησης ή διακοπής από τα όργανα ασφάλισης. Διακοπή της ασφάλισης μπορεί να γίνει και χωρίς έγγραφη αναγγελία διακοπής της απασχόλησης αν τα όργανα της ασφάλισης διαπιστώσουν τη διακοπή αυτή.

Κατά την πρώτη εφαρμογή του Κανονισμού αυτού και εφόσον διαπιστωθεί απασχόληση, η έναρξη της ασφάλισης μπορεί να ανατρέξει αναδρομικά μέχρι 18.3.1988 με την προϋπόθεση ότι αυτός που θα αναγγείλει την απασχόληση θα υποβάλλει σχετικό αίτημα μέσα σε τρεις το πολύ μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος.

ʼρθρο 3 - Αναλογική εφαρμογή διατάξεων

Για την ασφάλιση των προσώπων του άρθρου 1 εφαρμόζονται επικουρικά και κατά το μέρος που δεν είναι αντίθετες στις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού, οι διατάξεις των ʼρθρων 1 έως 30 του Κανονισμού ασφάλισης ΙΚΑ.

ʼρθρο 4 - Αριθμός ημερών ασφάλισης

Ο αριθμός ημερών ασφάλισης κάθε μήνα, εκτός των μηνών έναρξης και διακοπής της απασχόλησης προσδιορίζεται υποχρεωτικά σε είκοσι πέντε (25) ανεξάρτητα από τη διάρκεια της πραγματικής απασχόλησης μέσα στο συγκεκριμένο μήνα, εκτός αν αποδεδειγμένα μεσολαβήσει ασθένεια ή γενικότερα ανυπαίτια αδυναμία απασχόλησης οπότε εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις των άρθρων 657 και 658 του ΑΚ και οι λοιπές σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας του Ιδρύματος. Ανεξάρτητα από την πραγματική διάρκεια της ημερήσιας απασχόλησης αναγνωρίζεται μία ημέρα ασφάλισης για κάθε ημέρα απασχόλησης και καταβάλλονται εισφορές που αντιστοιχούν σε πλήρη απασχόληση κατά τους ειδικότερους υπολογισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 5 παρ. 2 του Κανονισμού.

ʼρθρο 5 - Υπολογισμός Εισφορών

1. Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση το ασφάλιστρο του εργοδότη και ασφαλισμένου που ισχύει κάθε φορά των κλάδων ασφάλισης του άρθρου 1 του κανονισμού και στις αποδοχές:

α) Που προβλέπονται κάθε φορά από τις ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας για κάθε συγκεκριμένη απασχόληση.

β) Που καθορίζονται από το ΔΣ του Ιδρύματος για τους απασχολούμενους που αμείβονται με κυμαινόμενες αποδοχές και ο υπολογισμός των εισφορών γίνεται με τεκμαρτά ημερομίσθια που καθορίζονται από το ΔΣ του ΙΚΑ.

2. Σε καμία περίπτωση οι ασφαλιστικές εισφορές δεν μπορεί να υπολογίζονται σε ασφαλιστική κλάση κατώτερη από αυτή που αντιστοιχεί το ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη που ισχύει κάθε φορά.

Για την εξασφάλιση της πλήρους κατά ημέρα και της 25ήμερης κατά μήνα ασφάλισης καταβάλλονται εισφορές που υπολογίζονται στις πλήρεις αποδοχές κάθε ημέρας ή κάθε 25ημέρου.

ʼρθρο 6 - Υπόχρεος εργοδότης

Υπεύθυνος για την καταβολή στο Ίδρυμα του συνόλου των εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου είναι ο ή η σύζυγος ή το συγγενικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου τα πρόσωπα του άρθρου 1 προσφέρουν την εργασίας τους. Για τον χρόνο καταβολής των εισφορών, την επιβάρυνσή τους με πρόσθετα τέλη σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής, την επιδίωξη είσπραξής τους κατά τον ΚΕΔΕ κ.λπ., εφαρμόζονται αναλογικά οι γενικές διατάξεις της νομοθεσίας του Ιδρύματος.

Μόνο μετά την εξόφληση των εισφορών μετά των νομίμων προσαυξήσεων τους λαμβάνεται υπόψη για θεμελίωση δικαιωμάτων στις παροχές ο αντίστοιχος χρόνος ασφάλισης.

ʼρθρο 7 - Πρόσωπα μη υπαγόμενα στην ασφάλιση

Δεν υπάγονται στις διατάξεις του κανονισμού αυτού σύζυγοι ή συγγενείς α΄ και β΄ βαθμού συγγενείας για προσφερόμενες υπηρεσίες τους μέσα στην κοινή κατοικία τους.

Επίσης δεν καλύπτονται οι σύζυγοι και οι α΄ και β΄ βαθμού συγγενείς που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ανεγειρόμενες ή επισκευαζόμενες οικοδομές που ανήκουν στις συζύγους ή σε α΄ βαθμού συγγενείς.»

Ειδικότερα, η ασφάλιση των ανωτέρω προσώπων στο ΙΚΑ γίνεται με τη χρήση ειδικού πακέτου κάλυψης με μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές (154, 156, 158, 160 χωρίς επαγγελματικό κίνδυνο ή 155, 157, 159, 161 με επαγγελματικό κίνδυνο) και την προσθήκη ειδικής περίπτωσης ασφάλισης υπ. αριθμ. 8: «Ασφαλισμένοι σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1759/1988, συγγενείς Α΄ και Β΄ βαθμού εργοδότη που έχει ατομική επιχείρηση».

Επί πλέον, η ασφάλιση των προσώπων αυτών στο ΙΚΑ, καλύπτεται και από ρητή διάταξη νόμου (άρθρο 1, παράγραφος1, Ν. 1759/1988).

Σύμφωνα με τα ως άνω οριζόμενα, είναι ορθή κατά την άποψή μας η απόφαση του ελεγκτή να επιβάλλει 25 ασφαλιστικά ημερομίσθια, εφόσον ο εργοδότης: α) έκανε χρήση των ανωτέρω πακέτων κάλυψης, καταβάλλοντας μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές και β) απασχολούσε κατά σύστημα τον συγκεκριμένο εργαζόμενο, με τον οποίο συνδέονταν με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Σε κάθε περίπτωση τονίζεται ότι οι διατάξεις του Κανονισμού υπ. αριθμ. Φ21/3288/20.12.88, δεν έχουν ισχύ στις περιπτώσεις που ρητώς αναφέρονται στο άρθρο 7 (απασχόληση σε ανεγειρόμενες οικοδομές κ.λπ.).

4.5.2010