Εισφορά ακινήτου κατά την μετατροπή εταιρείας

Μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ΑΕ με το νόμο 1297/72. Ο επιχειρηματίας εισφέρει ένα επαγγελματικό ακίνητο με ποσοστό συνιδιοκτησίας 50%. Το άλλο 50% του ίδιου ακινήτου το εισφέρει ο άλλος συνιδιοκτήτης στην ΑΕ.
Ερώτημα: α) Οφείλεται Φόρος μεταβίβασης για το ακίνητο; β) Οφείλεται Φόρος υπεραξίας; Ποιες είναι οι προθεσμίες καταβολής αυτών των φόρων;

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

 

Παρ’ όλο που στον ΚΝ 2190/1920 περί ΑΕ, δεν προβλέπεται ρητά η μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ανώνυμη εταιρεία, με τις διατάξεις του ΝΔ 1297/1972 παρέχεται η δυνατότητα μετατροπής* ατομικής επιχείρησης σε ΑΕ (άρθρο 1 του νόμου).

 

Σε περίπτωση λοιπόν που η ατομική επιχείρηση του ερωτήματος πληροί τις λοιπές προϋποθέσεις εφαρμογής του ΝΔ 1297/1972, μπορεί:

 

Α) Να απαλλαγεί από την καταβολή του φόρου υπεραξίας που ενδέχεται να προκύψει από την εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, (που θα γίνει από την επιτροπή του άρθρου 9 του ΚΝ 2190/20), κατά το χρόνο της μετατροπής και  μέχρι το χρόνο διάλυσης της επιχείρησης, σύμφωνα με το άρθρο 2, του παραπάνω ΝΔ/τος. Προϋπόθεση για να ισχύσει η ως άνω απαλλαγή είναι η εμφάνιση της παραπάνω υπεραξίας σε ειδικό λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού (υπολογαριασμού του 41.08 «αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων») προκειμένου η υπεραξία αυτή να φορολογηθεί κατά το χρόνο διάλυσης της εταιρείας.  Στην περίπτωση αυτή η καταβολή του ποσού του φόρου υπεραξίας γίνεται με την υποβολή σχετικής δήλωσης προς την αρμόδια ΔΟΥ της ΑΕ, εντός δύο μηνών από τη διάλυση της (παρ. 2, του άρθρου 5).

 

Β) Να απαλλαγεί από κάθε φόρο, τέλος χαρτοσήμου, συμπεριλαμβανομένου και του ΦΜΑ, για τις μεταβιβάσεις στοιχείων του ενεργητικού που προκύπτουν εξ’ αιτίας της «μετατροπής» αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 3.

 

Ειδικότερα για τα ακίνητα που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από τη μετατρεπομένη επιχείρηση και εισφέρονται στην συνιστώμενη εταιρεία, η απαλλαγή από το ΦΜΑ χωρεί, υπό την προϋπόθεση ότι τα εισφερόμενα ακίνητα θα χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες της συνιστώμενης εταιρείας τουλάχιστον για μια πενταετία από την μετατροπή.

 

Επιπλέον, κατά τη γνώμη μας, στην περίπτωση της ατομικής επιχείρησης που μετατρέπεται σε ΑΕ, επειδή δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός των ακινήτων της επιχείρησης από αυτά της προσωπικής περιουσίας του επιχειρηματία, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις του τρίτου εδαφίου του άρθρου 3. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, η απαλλαγή του ΦΜΑ θα έχει εφαρμογή εφόσον το εν λόγω ακίνητο έχει αποδεδειγμένα χρησιμοποιηθεί (π.χ. έχει δηλωθεί ως έδρα, υποκατάστημα, αποθήκη κ.λπ.) για τις ανάγκες της ατομικής επιχείρησης για τουλάχιστο μία πενταετία πριν τη μετατροπή. Τα παραπάνω ισχύουν μόνο για το ποσοστό του δικαιώματος επί του ακινήτου που κατέχει ο ιδιοκτήτης της ατομικής επιχείρησης (50%). Για το υπόλοιπο 50% που κατέχει το πρόσωπο που πρόκειται να συμμετάσχει στην προερχόμενη της μετατροπής ΑΕ, θα επιβληθεί φόρος μεταβίβασης καθότι στην ουσία αφορά νέα απόκτηση περιουσιακού στοιχείου και όχι μεταβίβαση λόγω μετατροπής.

 

Η καταβολή του ΦΜΑ θα γίνει με την υποβολή σχετικής δήλωσης του άρθρου 7, του Ν 1587/1950 στη ΔΟΥ της περιφέρειας του ακινήτου. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται από κοινού μεταξύ των συμβαλλόμενων (εταιρείας και ιδιοκτήτη).

 

Τονίζεται, επίσης, ότι ολόκληρο το ποσό του κεφαλαίου που θα προκύψει από την εκτίμηση της επιτροπής του άρθρου 9 (συμπεριλαμβανομένης και της υπεραξίας) του ΚΝ 2190/1920, θα υπαχθεί σε φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου του Ν 1676/1986 (ΠΟΛ.1388/2001).

 

 

* Στην προκειμένη περίπτωση ο όρος «μετατροπή» χρησιμοποιείται, κατά την άποψή μας, καταχρηστικά καθώς η ατομική επιχείρηση εξ ορισμού δεν υφίσταται ως νομικό πρόσωπο, συνεπώς δεν μετατρέπεται, αλλά διακόπτεται η λειτουργία της, με σύσταση εντελώς νέου νομικού προσώπου.

 

14.1.2010