Τεκμήριο ανέγερσης κατοικίας από τέκνα

Σε οικόπεδο το οποίο αγοράσθηκε το 2004 στο όνομα ανήλικων τέκνων με δωρεά χρημάτων από τους γονείς, εκδίδεται οικοδομική άδεια ανέγερσης εξοχικών κατοικιών στο όνομα των τέκνων ( αφορά προστατευόμενα ανήλικο και ενήλικο φοιτητή). Πώς μπορεί να καλυφτεί η δαπάνη ανέγερσης των κατοικιών, δεδομένου ότι τα τέκνα δεν έχουν πόρους εισοδήματος. Μπορεί να καλυφτεί με δωρεά των γονέων; Συγκεκριμένα οι γονείς καλούνται να δηλώσουν το κόστος κατασκευής και την δωρεά; Η δωρεά που θα λάβουν τα τέκνα θα δηλωθεί στον πίνακα 6 της δήλωσης των γονέων; Όσον αφορά την αφορολόγητη δωρεά των 95000 ευρώ την δικαιούνται εξ ολοκλήρου η θα πρέπει να αφαιρεθεί το προηγούμενο ποσό δωρεάς που τους έχει γίνει το 2004;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 7 του Κ.Φ.Ε. θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο, μεταξύ άλλων:
 
«β) Τα ανήλικα άγαμα τέκνα.
 
γ) Τα ενήλικα άγαμα τέκνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές ή σχολεία του εσωτερικού ή εξωτερικού, καθώς και εκείνα τα οποία παρακολουθούν δημόσια ή ιδιωτικά ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης στο εσωτερικό».
 
Παράλληλα τίθεται η προϋπόθεση τα πρόσωπα να συνοικούν με τον φορολογούμενο και το ετήσια φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους να μην υπερβαίνει το ποσό των 2.900 € *. Ωστόσο, για τον προσδιορισμό του ορίου αυτού δεν λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων, που κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 του ΚΦΕ προστίθενται στο συνολικό εισόδημα του γονέα. Σύμφωνα με αυτό (το άρθρο 5) το εισόδημα των ανήλικων τέκνων προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα και φορολογείται στο όνομά του, με εξαίρεση συγκεκριμένες περιπτώσεις εισοδημάτων που απαριθμούνται στην παρ. 4 του εν λόγω άρθρου και στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται το τεκμαρτά προσδιοριζόμενο εισόδημα. Κατά συνέπεια το ποσό του τεκμαρτά προσδιοριζόμενου εισοδήματος (το οποίο θα προκύψει από τις δαπάνες ανέγερσης) που αφορά το ανήλικο τέκνο θα προστεθεί στα λοιπά εισοδήματα του πατέρα (ή της μητέρας εάν έχει μεγαλύτερο ποσό εισοδήματος από τον πατέρα) και θα φορολογηθεί στο όνομά του. Έτσι το σχετικό ποσό του τεκμηρίου θα αναγραφεί στον κωδικό 737 (ή 738) της φορολογικής δήλωσης των γονέων.
 
Αντίθετα το άλλο τέκνο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι βαρύνει τον πατέρα δεδομένου ότι είναι ενήλικας και το (τεκμαρτό) εισόδημά του υπερβαίνει το ποσό των 2.900 €. Σημειώνεται ότι στην έννοια του εισοδήματος, που λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί η υπέρβαση ή όχι του ορίου των 2.900 € περιλαμβάνεται το πραγματικό ή τεκμαρτό, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο εισόδημα του φορολογουμένου (ΠΟΛ. 19/1985 διαταγή του Υπ. Οικονομικών και έγγραφο 1099815/1952/Α0012/09.05.2008). Κατά συνέπεια το ενήλικο τέκνο είναι υπόχρεο στην υποβολή δήλωσης και θα πρέπει να δικαιολογήσει την προέλευση του ποσού της δαπάνης που κατέβαλε εντός του έτους για την ανέγερση της κατοικίας. Επισημαίνεται πάντως ότι εξαιρείται της εφαρμογής του τεκμηρίου η δαπάνη για την ανέγερση από ενήλικο οικοδομής, ως πρώτης κατοικίας, για εμβαδό έως 120 τετραγωνικά μέτρα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής θα πρέπει τα ενήλικο τέκνο να μην έχει δικαίωμα πλήρους κατοικίας ή ισόβιας επικαρπίας ή οίκησης, εξ ολοκλήρου ή επί ιδανικού μεριδίου, σε άλλη οικία ή οικίες, με το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που του αντιστοιχεί να υπερβαίνει τα εβδομήντα 70 τ.μ.
 
Εάν δεν συντρέχει τέτοια περίπτωση υπάρχει η δυνατότητα να «καλυφθεί» η διαφορά του τεκμηρίου με δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών για την οποία η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη (περ. στ, παρ.2, του άρθρου 19 του ΚΦΕ). Στην περίπτωση αυτή το ποσό της γονικής παροχής θα αναγραφεί στον κωδικό 781 της δήλωσης του παιδιού, ενώ το ποσό που δαπάνησε για την ανέγερση της κατοικίας εντός του έτους θα αναγραφεί στον κωδικό 737.
 
Παράλληλα όμως το παραπάνω ποσό της γονικής παροχής συνιστά τεκμήριο για τον πατέρα (περ.ε, άρθρου 17 του ΚΦΕ) οπότε θα πρέπει να αναγραφεί στον κωδικό 725 ή τη μητέρα κατά περίπτωση οπότε θα αναγραφεί στον κωδικό 726 της δικής τους δήλωσης.
 
Τέλος όσον αφορά τον συνυπολογισμό της παλαιότερης δωρεάς στο αφορολόγητο όριο των 95.000 €, σύμφωνα με το Ν.3634/2008 και τις διευκρινίσεις που δόθηκαν με την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1048/2008, στις γονικές παροχές στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από 13/12/2007 και φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή δεν συνυπολογίζονται οι προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές που είχαν συσταθεί μέχρι 13/12/2007 ούτε οι δωρεές που συνιστώνται από τις 13/12/2007. Συνυπολογίζονται μόνο οι γονικές παροχές από 13/12/2007 και μετά.
 
 
 
* Ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση
 
23.12.2009