Ανέγερση κτιρίου και Μητρώο Παγίων

Mια επιχείρηση (Ο.Ε.) με βιβλία β κατηγορίας, ανεγείρει σε ιδιόκτητο αγροτεμάχιο ξενοδοχείο που μετά την αποπεράτωσή του, θα το εκμεταλλεύεται η ίδια. Το ξενοδοχείο έχει υπαχθεί σε επενδυτικό πρόγραμμα. Οι  ερωτήσεις μου είναι εξής: Πότε θεωρείται η ανέγερση, πάγιο; Μετά την αποπεράτωση; Όταν πάρει ρεύμα; Στο μητρώο παγίων καταχωρούμε την αξία ανέγερσης; Μπορεί να καταχωρηθεί τμηματικά στο μητρώο παγίων;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Σύμφωνα με τις αρχές του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου, η ανέγερση κτιρίου σε ιδιόκτητο οικόπεδο επιχείρησης, παρακολουθείται σε υπολογαριασμούς του 15. ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΥΠΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΚΤΗΣΗΣ ΠΑΓΙΩΝ, κατά κατηγορία οικοδομικών εργασιών, με συγκέντρωση του κόστους ανέγερσης, έως ότου ολοκληρωθεί η κατασκευή. Αναλυτική περιγραφή της παραπάνω λογιστικής εργασίας, μπορείτε να δείτε σε πρακτική εφαρμογή με τίτλο: «Κατασκευή κτιρίου – παγίου», που περιλαμβάνεται στην έκδοση «Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο 2009», από την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, σελίδα 440. Η εφαρμογή αυτή, δημοσιεύθηκε και στο τεύχος της ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ, μηνός Νοεμβρίου 2009. Αναλογικά, θα γίνονται οι καταχωρίσεις στο βιβλίο ΕΣΟΔΩΝ – ΕΞΟΔΩΝ, στην περίπτωση που η επιχείρηση εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία βιβλίων. Σε ιδιαίτερες στήλες ή σε ιδιαίτερο χώρο του ως άνω βιβλίου, θα συγκεντρώνονται τα ποσά, που αντιστοιχούν σε νόμιμα παραστατικά και αφορούν την ανέγερση του κτίσματος. Ορθότερο, κατά την άποψή μας, είναι η διαδικασία αυτή να γίνεται σε ιδιαίτερο χώρο του βιβλίου, όπου θα υπάρχει και η δυνατότητα της κατά φάση παρακολούθησης των εργασιών της οικοδομής, καθώς και του τελικού κόστους διαμόρφωσης αυτού.
 
Η χρονική στιγμή κατά την οποία θα θεωρηθεί ότι το κτίσμα είναι έτοιμο να λειτουργήσει και να «προσφέρει» στην επιχείρηση, είναι ζήτημα πραγματικό και εξαρτάται, κατά κανόνα, από τον βαθμό και την δυνατότητα έναρξης της χρήσης αυτού, ως προς τις απαιτήσεις του αντικειμένου δραστηριότητας της επιχείρησης. Για παράδειγμα, μπορεί η επιχείρηση να προχωρήσει στην ανέγερση κτίσματος που θα χρησιμοποιηθεί ως γραφεία, έκθεση και αποθήκες. Αν ολοκληρωθεί η επί μέρους κατασκευή της αποθήκης, σε βαθμό που να είναι δυνατή η αποθήκευση και η φύλαξη αποθεμάτων κ.λπ., θα πρέπει να δηλωθεί η έναρξη της χρήσης της, με ενημέρωση στο τμήμα Μητρώου της ΔΟΥ και με λογιστικό επιμερισμό του κόστους ανέγερσης, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι συνεχίζεται η εκτέλεση εργασιών στα υπόλοιπα μέρη του κτιρίου, για την αποπεράτωση των άλλων χρήσεων αυτού.
 
Ωστόσο, στην πράξη συνηθίζεται να λαμβάνεται ως έτοιμο προς χρησιμοποίηση, ένα κτίριο το οποίο έχει συνδεθεί με το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, οπότε και θεωρείται, σε ένα βαθμό, ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες της λειτουργίας του.
 
Παρόλο που το Μητρώο Παγίων είναι βιβλίο, για το οποίο προβλέπεται η υποχρεωτική του τήρηση, από τους επιτηδευματίες που εντάσσονται ή επιλέγουν να ενταχθούν στην Γ’ κατηγορία λογιστικών βιβλίων, (δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2, του άρθρου 7, του ΚΒΣ, όπως προστέθηκε με το άρθρο 2 του Ν. 3052/2002 και σε συνδυασμό με την παράγραφο 2.2.103 του Γ.Λ.Σχεδίου), εν τούτοις είναι δυνατόν να τηρηθεί και από τους επιτηδευματίες της Β’ κατηγορίας, από την άποψη της λογιστικής τους οργάνωσης και του τρόπου παρακολούθησης των παγίων τους. Η διευκρίνιση αυτή γίνεται επειδή στο ερώτημά σας, αρχικά αναφέρεστε σε ΟΕ που τηρεί βιβλία Β’ κατηγορίας, αλλά στη συνέχεια επικεντρώνεστε κυρίως, στο πώς θα γίνεται η καταχώριση στο μητρώο παγίων. Σημειώνεται ότι το βιβλίο αυτό τηρείται αθεώρητο (άρθρο 19 του ΚΒΣ).
 
Στο σημείο αυτό θα επισημάνουμε, ότι από την χρονική στιγμή που ένα υπό ανέγερση κτίσμα (ασχέτως του βαθμού αποπεράτωσης), στο πλαίσιο της απόφασης που λαμβάνει η επιχείρηση να το χρησιμοποιήσει (μετά την δήλωση έναρξης λειτουργίας εγκατάστασης στο τμήμα Μητρώου της ΔΟΥ), λειτουργεί για τις ανάγκες της, πρέπει να υφίσταται απόσβεση. Αυτό δεν αποκλείει την περίπτωση να προστεθούν και επί πλέον δαπάνες βελτίωσης ή δαπάνες προσθηκών, οι οποίες για κάποιους λόγους, πραγματοποιούνται εκ των υστέρων.
 
Συνεπώς, είναι δυνατόν  να γίνει τμηματική καταχώριση του κόστους κατασκευής ενός κτιρίου στο Μητρώο Παγίων, από την άποψη ότι η πρώτη καταχώριση, θα αφορά κόστος ολοκληρωμένης χρήσης του κτίσματος (σε σχέση με τις ανάγκες της επιχείρησης) και μετά από την δήλωση έναρξης λειτουργίας εγκατάστασης στη ΔΟΥ. Οι επόμενες καταχωρίσεις θα αφορούν προσθήκες και βελτιώσεις για την ολοκλήρωση του έργου, οι οποίες εξάλλου, είναι δυνατόν να γίνονται και κατά την διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του παγίου.
 
Το γεγονός της υπαγωγής μιας επένδυσης σε επιδοτούμενο πρόγραμμα, δεν επηρεάζει την προηγούμενη ανάλυση.
 
25.11.2009