Ευθύνη λογιστή για οικονομικές ατασθαλίες Α.Ε.

Σε Α.Ε. κατά την πρώτη εταιρική χρήση του 2008, παρουσιάζονται τα παρακάτω προβλήματα:
1. Φορολογικές παραβάσεις 2. Υπερτιμολογήσεις 3. Μη πραγματικό ταμείο και οικονομικές ατασθαλίες, πχ έκδοση επιταγών για συναλλαγές που δεν αφορούν την εταιρεία, προεξοφλήσεις επιταγών σε τράπεζες που δεν προέρχονται από συναλλαγές της εταιρείας, κλπ. Ο μέτοχος που κατέχει την πλειοψηφία της εταιρείας το 60%, δεν αποδέχεται την ορθότητα των οικονομικών καταστάσεων, ήτοι τον ισολογισμό, δεν υπογράφει πρακτικά Δ.Σ. και δεν έχει γίνει η γενική συνέλευση, δεν έχουν κατατεθεί στο τμήμα εμπορίου νομιμοποιητικά στοιχεία για την εταιρεία ως και τις 30/06/2009. Ο ισολογισμός έχει υπογραφεί από τον λογιστή και έχει δημοσιευτεί.
Ποιες οι επιπτώσεις για τον λογιστή; Πως διασφαλίζεται για τα πεπραγμένα του 2008 καθώς και οι ελεγκτές της ΑΕ.; Προτείνετε νομικό σύμβουλο για τον λογιστή; Ο κύριος μέτοχος προτίθεται να προσφύγει στα δικαστήρια για κακοδιαχείριση.
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Ο κατ’ αρχήν υπεύθυνος έναντι των αρχών και έναντι των μετόχων, τόσο για φορολογικές παραβάσεις, όσο και για πράξεις, παραλείψεις και γενικότερα θέματα οικονομικής διαχείρισης της εταιρείας, είναι το νόμιμα διορισμένο από τη γενική συνέλευση των μετόχων διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας ως το όργανο που συλλογικά ασκεί τη διεύθυνση της εταιρείας και κυρίως ο εκλεγμένος για την άσκηση των διοικητικών καθηκόντων, διευθύνων σύμβουλος και νόμιμος εκπρόσωπος αυτής.
 
Ωστόσο τόσο από τη φορολογική νομοθεσία, όσο και από το νόμο περί Α.Ε. προβλέπεται κάποιος βαθμός ευθύνης καθώς και σχετικές κυρώσεις και για τον λογιστή - φοροτεχνικό, υπεύθυνο λογιστηρίου της εταιρείας, ο οποίος υπογράφει τον ισολογισμό ή τις δηλώσεις της εταιρείας.
 
Ενδεικτικά, όσον αφορά το αδίκημα της φοροδιαφυγής με την παρ.5, του άρθρου 20, του Ν.2523/1997 «ως άμεσοι συνεργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής θεωρούνται ο προϊστάμενος του λογιστηρίου κάθε μορφής ή τύπου επιχείρησης, ή όποιος συμπράττει με οποιονδήποτε τρόπο γενικά στη διάπραξη των αδικημάτων του παρόντος ως τοιούτου νοουμένου και του υπογράφοντος τη δήλωση ως πληρεξούσιος» ενώ σύμφωνα με την παρ.6, του ιδίου άρθρου και οι συνεργοί «τιμωρούνται εφόσον κατά το χρόνο διάπραξης του αδικήματος είχαν την ιδιότητα αυτή και εφόσον γνώριζαν ή από την ιδιότητά τους και εν όψει των συγκεκριμένων περιστάσεων γίνεται φανερό ότι γνώριζαν για τις πράξεις ή παραλείψεις με τις οποίες εκπληρώθηκαν οι όροι των αδικημάτων του παρόντος».
 
Επίσης ευθύνη του υπογράφοντος τον ισολογισμό λογιστή έναντι των μετόχων και γενικότερα των συναλλασσομένων με την εταιρεία προκύπτει και από τις διατάξεις του Ν.2190/1920 δεδομένου ότι είναι ένα από τα πρόσωπα που καλείται να υπογράψει τον ισολογισμό βάσει της παρ.5, του άρθρου 42α, ενώ επίσης αναφέρεται, όπως και οι ελεγκτές της εταιρείας, ως ένα από τα πρόσωπα που τιμωρούνται εάν έστω και από αμέλεια θεώρησαν ως «νομίμως έχοντα ισολογισμό που καταρτίστηκε παρά (σ.σ. ενάντια) τις διατάξεις του νόμου και του καταστατικού, με φυλάκιση μέχρι τριών μηνών και με χρηματική ποινή 1.000 € κατ΄ ελάχιστον ή με μία από τις ποινές αυτές» (ʼρθρο 63β του ιδίου Νόμου).
 
Τέλος η ευθύνη του λογιστή - φοροτεχνικού για την ακρίβεια και την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων προβλέπεται και από το Π.Δ. 340/1998 το οποίο με τα άρθρα 2 και 9 περιγράφει την συγκεκριμένη ευθύνη του λογιστή έναντι τόσο των αρχών όσο και του εντολέα του, ενώ πιο συγκεκριμένα το άρθρο 12 προβλέπει πως «ο λογιστής - φοροτεχνικός οφείλει να επιδεικνύει την προσήκουσα επιμέλεια περί την εκτέλεση των εργασιών που του ανατίθενται, άλλως ευθύνεται έναντι του εντολέα του για τις κάθε είδους φορολογικές και λοιπές επιβαρύνσεις που προέκυψαν από υπαιτιότητά του». Ειδικότερα το άρθρο 14 προβλέπει ακόμα και την αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος λογιστή - φοροτεχνικού «εφόσον αποδεδειγμένα συνέπραξε σε πράξεις ή παραλείψεις που έχουν ως συνέπεια τα βιβλία και στοιχεία να μην εμφανίζουν την πραγματική κατάσταση».
 
Με βάση τα παραπάνω και εφόσον ο κύριος μέτοχος στρέφεται και κατά του λογιστή, πιθανότατα θα χρειαστεί η υποστήριξη νομικού συμβούλου.
 
10.9.2009