Εκχώρηση απαιτήσεων από πελάτη

Κύριοι, Θα ήθελα τις γνώσεις σας στο εξής θέμα το οποίο έχει προκύψει στην εταιρεία που εργάζομαι. Είμαστε στο στάδιο υπογραφής σύμβασης εκχώρησης απαιτήσεων με ένα πελάτη μας. Δηλαδή συμφωνούμε ο πελάτης μας να μας εκχωρήσει τις απαιτήσεις που έχει από πελάτη του, ο οποίος θα κάνει καταθέσεις στο λογαριασμό μας. Είναι λοιπόν α) δυνατό να γίνει κάτι τέτοιο ή μας μετατρέπει σε εταιρεία factoring όπου θα υπάρχει πρόβλημα νομοθετικό και β) αν μπορεί να γίνει αυτό πώς παρακολουθείται λογιστικά;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 4, του Ν. Ν 1905/1990 «Για τη σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 147/15.11.1990) η δραστηριότητα της πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων τρίτων, μπορεί να ασκηθεί μόνο από:
 
α) Τράπεζες, που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα και
 
β) Ανώνυμες Εταιρείες, με αποκλειστικό σκοπό την άσκηση της δραστηριότητας αυτής. Για τη σύσταση τέτοιων Ανωνύμων Εταιρειών, απαιτείται ειδική άδεια της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Όμοια άδεια απαιτείται και για τη μετατροπή υφιστάμενης Εταιρείας σε Ανώνυμη Εταιρεία με αποκλειστικό σκοπό την πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων τρίτων. Κατά συνέπεια δεν μπορεί η εταιρεία σας να ασκήσει τέτοια δραστηριότητα.
 
Το ζήτημα που τίθεται ωστόσο είναι εάν η εκχώρηση που περιγράφετε, μπορεί να θεωρηθεί εκχώρηση επιχειρηματικής απαίτησης κατά την έννοια του Ν. 1905/1990 ο οποίος στο άρθρο 1, παρ.1 αναφέρει ότι ορίζεται ως σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων, η σύμβαση με την οποία ο προμηθευτής αγαθών ή υπηρεσιών αναθέτει στον πράκτορα επιχειρηματικών απαιτήσεων, για το διάστημα που συμφωνείται, έναντι αμοιβής, υπηρεσίες σχετικές με την παρακολούθηση και είσπραξη μιας ή μέρους ή του συνόλου των απαιτήσεων του προμηθευτή, ιδίως από συμβάσεις πώλησης αγαθών, παροχής υπηρεσιών σε τρίτους ή εκτέλεση έργων. Περιεχόμενο της πρακτορείας αποτελεί ιδίως η εκχώρηση απαιτήσεων στον πράκτορα με ή χωρίς δικαίωμα αναγωγής, η εξουσιοδότηση για την είσπραξη τους, η χρηματοδότηση του προμηθευτή με προεξόφληση των απαιτήσεων, η λογιστική ή νομική παρακολούθηση των απαιτήσεων, η διαχείρισή τους, η ολική ή μερική κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου του προμηθευτή.
 
Σε θεωρητικό επίπεδο το θέμα αν η επιφύλαξη, κατά το άρθρο 4 παρ. 1, της άσκησης της πρακτορείας επιχειρηματικών μόνον από τράπεζες και εταιρίες factoring ισχύει ως προς όλες τις απαριθμούμενες στο άρθρο 1 παρ. 1 του Ν.1905/1990 εκφάνσεις της σύμβασης factoring έχει απασχολήσει έγκριτους νομικούς και έχει υποστηριχθεί, εύλογα κατά τη γνώμη μας, η άποψη ότι «η τελεολογία της διάταξης οδηγεί στο συμπέρασμα ότι απαιτείται η ύπαρξη του στοιχείου της χρηματοδότησης μέσω παροχής πιστώσεως ή της κάλυψης κινδύνου, για να ισχύει ο κατά το άρθρο 4 παρ. 1 περιορισμός της άσκησης των δραστηριοτήτων του άρθρου 1 παρ. 1 μόνον από τις τράπεζες και τις εταιρίες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων. Τυχόν ερμηνευτική εκδοχή για την επιφύλαξη της άσκησης της δραστηριότητας της λογιστικής παρακολούθησης απαιτήσεων μόνον από τις παραπάνω επιχειρήσεις, ακόμη και αν αυτή η δραστηριότητα συνδέεται με την είσπραξη απαιτήσεων στο πλαίσιο συμβάσεως άμεσης αντιπροσώπευσης, υπερακοντίζει το σκοπό της διάταξης του άρθρου 4 παρ. 1. Πάντως, σε περίπτωση είσπραξης των απαιτήσεων από τρίτο πρόσωπο, αν η παρασχεθείσα σ’ αυτό εξουσιοδότηση του δίδει το δικαίωμα να διακρατεί τα χρηματικά ποσά που εισπράττει για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν τα αποδώσει στον δικαιούχο, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η υπαγωγή της δραστηριότητας αυτής σε καθεστώς προληπτικής εποπτείας». ( Περάκης Ευάγγελος, «Το δίκαιο της ΑΕ» Ν.Β. 2002). Ωστόσο, επισημαίνουμε πως δεν υπάρχει επίσημη θέση – ερμηνεία της Διοίκησης ή των δικαστηρίων για το ζήτημα αυτό και κατά συνέπεια, υπάρχει ο κίνδυνος, η υπογραφή μίας σύμβασης όπως αυτή που περιγράφετε, να χαρακτηρισθεί από τις αρχές ως εμπίπτουσα στις διατάξεις του ως άνω Νόμου και περαιτέρω, να θεωρηθεί ότι η επιχείρηση παράνομα ασκεί  την δραστηριότητα της πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων.
 
Σημειώνεται τέλος, ότι το θέμα του λογιστικού χειρισμού των διαφόρων μορφών factoring, για το οποίο επίσης ρωτάτε, έχει αναπτυχθεί στο τρίτο μέρος του άρθρου του κ. Β.Λουμιώτη στο τεύχος Οκτωβρίου 2006 του περιοδικού (σελ.1186).
 
12.6.2009