Τεκμαρτό εισόδημα από ενοίκια λόγω ιδιοχρησιμοποίησης

Ομόρρυθμη εταιρεία με βιβλία β κατηγορίας κατέχει ακίνητο, ένα τμήμα του οποίου είναι μισθωμένο και εισπράττει ενοίκια τα οποία έχουν καταχωρισθεί στο βιβλίο εσόδων - εξόδων και το υπόλοιπο τμήμα του κτιρίου το ιδιοχρησιμοποιεί. α) Για το τμήμα που ιδιοχρησιμοποιεί πρέπει να καταχωρισθεί τεκμαρτό ενοίκιο και β) στο Ε3 κατά τον υπολογισμό των κερδών από την εμπορική δραστηριότητα πρέπει να συμπεριλάβω τα εισπραττόμενα ενοίκια και το τεκμαρτό ενοίκιο? γ) Με δεδομένο ότι θα συμπληρωθεί Ε2 για τα ενοίκια και το τεκμαρτό ενοίκιο, πως συμπληρώνεται ο πίνακας ε του Ε5,θα μεταφερθεί κάποιο ποσό στον πίνακα η του εντύπου;
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1, του άρθρου 20, του ΚΦΕ, θεωρείται εισόδημα από ακίνητα και το τεκμαρτό ενοίκιο που προκύπτει από την ιδιοχρησιμοποίηση τμήματος κτιρίου. Για την εξεύρεση του ελάχιστου ύψους του εισοδήματος αυτού έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 1, του άρθρου 22. Για τον υπολογισμό του καθαρού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση κτιρίου θα ληφθούν υπόψη τα όσα ορίζονται στην περ. ά, της παρ. 1, του άρθρου 23. Επισημαίνεται ότι, γενικά, δε λογίζεται ως εισόδημα από ακίνητα το εισόδημα που προκύπτει από την ιδιοχρησιμοποίηση: α) βιομηχανοστασίων (περ. ά, της παρ. 2, του άρθρου 21) και β) οικοδομημάτων που βρίσκονται μέσα ή έξω από αγροτικά κτήματα (περ. β΄, της παρ. 2, του άρθρου 21).
 
Το τεκμαρτό ενοίκιο που πρόκειται να υπολογιστεί από την ιδιόχρηση ολόκληρου κτιρίου (ή μέρους αυτού) θα πρέπει να καταχωρισθεί στο βιβλίο εσόδων - εξόδων ως έσοδο από ενοίκια, σε χωριστή στήλη των εσόδων, ως εισόδημα από λοιπές πράξεις (περ.β’, της παρ. 1, του άρθρου 6, του ΚΒΣ).
Τονίζεται ότι το εισόδημα αυτό θεωρείται εισόδημα από ακίνητα και όχι από εμπορικές επιχειρήσεις. Συνεπώς, στον πίνακα ε, του εντύπου Ε5, δηλώνεται στους κωδ. 410 (ακαθάριστο) και 415 (καθαρό, μετά τις μειώσεις, βάσει του άρθρου 23 του ΚΦΕ).
 
Το καθαρό εισόδημα, μεταφέρεται στον πίνακα Η, του ίδιου εντύπου, προκειμένου να προστεθεί στα κέρδη. Σημειώνεται, ότι όσον αφορά το ακαθάριστο εισόδημα, το συνολικό ποσό του κωδ. 420 του εντύπου Ε5, θα πρέπει να συμφωνεί με το άθροισμα των ποσών των στηλών 16 -17 του πρώτου πίνακα του εντύπου Ε2.
 
Επί του ακαθαρίστου εισοδήματος θα υπολογισθεί ο συμπληρωματικός φόρος 3%, ενώ το καθαρό εισόδημα θα λάβει μέρος στην τελική διαμόρφωση των φορολογητέων κερδών.
 
Επισημαίνεται ότι το ποσό του τεκμαρτού ενοικίου που ιδιοχρησιμοποεί η επιχείρηση, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά της κατά τον προσδιορισμό του λογιστικού  της αποτελέσματος (υποπερ. ββ, της περ. α, της παρ. 1, του άρθρου 31, του ΚΦΕ). Βασική προϋπόθεση της άσκησης του ανωτέρω δικαιώματος είναι αφενός μεν η καταχώριση του σχετικού ποσού του ενοικίου στο βιβλίο εσόδων – εξόδων της ΟΕ (στο σκέλος των εξόδων, έστω και κατά την ανακεφαλαίωση, στη λήξη της διαχειριστικής περιόδου), αφετέρου δε, ο υπολογισμός του, ως εισόδημα, όπως σημειώσαμε πιο πάνω (βλέπε ΠΟΛ 1224/2001). Τέλος, το συγκεκριμένο έξοδο θα ληφθεί υπόψη και στη συμπλήρωση του εντύπου Ε3 (κωδ. 531, 532, 533, αναλόγως προς το είδος της επιχείρησης, του υποπίνακα δ, του πίνακα ΣΤ).
 
27.3.2009