Σχηματισμός τακτικού αποθεματικού σε περίπτωση ζημιάς μετά τους φόρους

Παρακαλούμε να μας γνωστοποιήσετε αν είμαστε υποχρεωμένοι να σχηματίσουμε τακτικό αποθεματικό 5% επί των κερδών μας τα οποία όμως δεν καλύπτουν τις διαφορές φορολογικού ελέγχου παρελθουσών χρήσεων, δηλαδή καθαρά κέρδη χρήσεως 24.000,00 euro και διαφορές φορολογικού ελέγχου 40.000,00 euro.
 
Απάντηση
 
Με τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του ΚΝ 2190/1920 περί Ανωνύμων Εταιρειών, το Τακτικό Αποθεματικό υπολογίζεται σε ποσοστό 5% τουλάχιστον, επί των πραγματικών καθαρών κερδών (δηλαδή των λογιστικών κερδών) μετά την αφαίρεση: “παντός εξόδου, πάσης ζημίας, των κατά νόμο αποσβέσεων και παντός άλλου εταιρικού βάρους”. Στην έννοια του “εταιρικού βάρους” συμπεριλαμβάνεται και ο φόρος εισοδήματος της εταιρείας.
 
Συνεπώς, προκειμένου να υπολογισθεί το Τακτικό Αποθεματικό, αφαιρούνται από τα καθαρά λογιστικά κέρδη (ΠΡΟΣΟΧΗ: όχι από τα φορολογητέα κέρδη!) σταδιακά τα εξής ποσά:
 
α) Το υπόλοιπο ζημιών προηγούμενης χρήσης, εφόσον υπάρχει, ή προηγουμένων χρήσεων, αν υφίσταται τέτοιο ποσό.
 
β) Το χρεωστικό υπόλοιπο του  λογαριασμού 42.04 «Διαφορές φορολογικού ελέγχου προηγουμένων χρήσεων» (ή του 88.06).
 
γ) Το ποσό του φόρου εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται επί του συνόλου των λογιστικών κερδών και όχι των φορολογητέων, και παρουσιάζεται ως το αναλογούν ποσό ( Βλέπε και ερμηνευτική εγκύκλιο Υπουργείου Οικονομικών για το Ν 2065/1992, Πολ. 1248/12.11.1992 καθώς και την Πολ.  1120/30.3.1993. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται η δημιουργία μαθηματικών εξισώσεων με πολλούς αγνώστους, προκειμένου να υπολογισθούν τα σχετικά κονδύλια της διάθεσης).
 
δ) Το ποσό των λοιπών, μη ενσωματωμένων στο λειτουργικό κόστος, φόρων.
 
Επί του υπολοίπου, εάν απομένει, υπολογίζεται το 5% ως Τακτικό Αποθεματικό (υποχρεωτικά μέχρι να φθάσει το 1/3 του Μετοχικού Κεφαλαίου).
 
Με τα ανωτέρω, συμβαδίζει το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, οι διατάξεις του οποίου προβλέπουν την διάθεση των κερδών, με βάση τον παρακάτω πίνακα:
 
ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ (Λ/88)
Καθαρά αποτελέσματα (κέρδη ή ζημιές) χρήσης……………………..
(+) ή (-) Υπόλοιπο αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) προηγουμένων χρήσεων…
(+) ή (-) Διαφορές φορολογικού ελέγχου προηγουμένων χρήσεων…..
(+) Αποθεματικά προς διάθεση………………………………………………..
ΜΕΙΟΝ:  1. Φόρος εισοδήματος……………………………………………….
                2. Λοιποί μη ενσωματωμένοι στο λειτουργικό κόστος φόροι………….
ΙΣΟΝ: Κέρδη προς διάθεση (ή Ζημιές σε νέο)
 
Συνεπώς, με βάση τα δεδομένα του ερωτήματος, δεν είναι δυνατόν να κρατηθεί τακτικό αποθεματικό. Να σημειώσουμε επίσης, ότι σε καμία περίπτωση, η Γενική Συνέλευση των μετόχων δεν μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά, δεδομένου ότι ο ανωτέρω υπολογισμός με την διαμορφωθείσα βάση προσδιορισμού του Τ.Α., προβλέπεται από διατάξεις νόμων.
 
10.2.2009