Προσφορά δωρεάν εκδρομών από τουριστικό γραφείο

Τουριστικό γραφείο που ασχολείται με μεταφορές προσώπων και διοργάνωση εκδρομών με ιδιόκτητα και μη λεωφορεία και υπάγεται στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ πραγματοποιεί τις παρακάτω συναλλαγές:
1) Δωρεάν μεταφορές και εκδρομές σε πελάτες (πχ δωρεάν μιας εκδρομής από τις δυο εκδρομές που θα συμμετάσχουν) καθώς και σε πράκτορες τουριστικών γραφείων του εξωτερικού για λόγους προβολής και διαφήμισης.
2) Δωρεάν γεύμα σε πελάτες όταν από υπαιτιότητα της επιχείρησης ακυρώνεται η εκδρομή τους (για το γεύμα χρησιμοποιείται υπηρεσία τρίτου).
3) Δωρεάν γεύμα σε πράκτορες τουριστικών γραφείων για λογούς προβολής και διαφήμισης.
Θεωρούνται οι παραπάνω συναλλαγές αυτοπαράδοση; Αν ναι: Θα υπάρξει φορολόγηση με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ όταν χρησιμοποιούνται για αυτές τις δωρεάν μεταφορές, υπηρεσίες τρίτων παρά το γεγονός ότι θα εκδοθεί ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης;
Ποια θα είναι η φορολογητέα αξία όταν έχω για τις παραπάνω μεταφορές και εκδρομές έξοδα τρίτων και όταν χρησιμοποιώ αποκλειστικά δικές μου υπηρεσίες; Ευχαριστώ εκ των προτέρων.
 
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 
Η απόδειξη αυτοπαράδοσης (ή «το ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης», όπως αρχικά είχε ονομασθεί) του άρθρου 14, του ΠΔ 186/92, εκδίδεται στις περιπτώσεις που η επιχείρηση προσφέρει δωρεάν (ή χρησιμοποιεί για δικές της ανάγκες) αγαθά ή υπηρεσίες της, (περ. β΄, της παρ. 2, του άρθρου 7, του Ν 2859/2000).
 
Επομένως, στις περιπτώσεις που παρέχονται υπηρεσίες, οι οποίες προσφέρονται δωρεάν, από το τουριστικό γραφείο προς τρίτους (πελάτες, τουριστικούς πράκτορες κ.λπ) για λόγους, κυρίως, προώθησης των πωλήσεων ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο, χρειάζεται να εκδοθεί η σχετική απόδειξη ιδιοχρησιμοποίησης των υπηρεσιών αυτών, εφ’όσον η δωρεάν αυτή υπηρεσία, είναι εμφανής.
 
Τέτοιες υπηρεσίες μπορεί να είναι λ.χ η μεταφορά πελατών με μεταφορικά μέσα του τουριστικού γραφείου, η χορήγηση δωρεάν εκδρομών στο εξωτερικό κ.λπ. Στις περιπτώσεις αυτές, ως φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ΦΠΑ, θα πρέπει να λαμβάνεται το πραγματικό κόστος παροχής των υπηρεσιών αυτών (παρ. 2, ΑΥΟ 7475/791/1986) που μπορεί να περιλαμβάνει αμοιβές εργαζομένων (που όμως υπάγονται σε ΦΠΑ), έξοδα κίνησης λεωφορείου (καύσιμα, λιπαντικά κ.λπ.), αεροπορικά εισιτήρια κ.λπ., τα οποία διενεργούνται στο όνομα του τουριστικού γραφείου.
 
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο εξής: Οι υπηρεσίες που προσφέρονται από το τουριστικό γραφείο κατά τα οριζόμενα των διατάξεων του άρθρου 43, του Ν 2859/2000, θεωρούνται ως μία ενιαία υπηρεσία («πακέτο»). Συνεπώς, στην περίπτωση που ένα μέρος αυτών, προτίθεται το πρακτορείο να το προσφέρει ως «δώρο», κατά την άποψή μας, είναι προτιμότερο η αξία της συγκεκριμένης υπηρεσίας, να υπολογισθεί στο κόστος του «πακέτου» και απλώς να μην ληφθεί υπόψη στον καθορισμό της μικτής αμοιβής του πρακτορείου (παρ. 3, του άρθρου 43).
 
Για την πληρέστερη κατανόηση των ανωτέρω παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα:
 
Έστω τουριστικό γραφείο προσφέρει σε πελάτες - ιδιώτες ενιαία υπηρεσία με τίτλο («πακέτο») εκδρομή στην Κρήτη. Η συνολική αμοιβή για το ταξίδι αρχικά ήταν 1500€ το άτομο ύστερα όμως από σχετική απόφαση, ο ιδιοκτήτης του πρακτορείου αποφασίζει να προσφέρει δωρεάν τη μεταφορά μέσω πουλμαν από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο των Χανίων αξίας 100€ το άτομο (αξία με ΦΠΑ) και να χρεώσει τη συμμετοχή στην εκδρομή 1400€/ άτομο. Το κόστος της εκδρομής ανά άτομο ανέρχεται, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μεταφορά στο ξενοδοχείο, σε 900€.
 
Αναλύοντας τα δεδομένα του παραδείγματος:
 

Ποσό που καταβάλλεται από τον πελάτη

Κόστος συμμετοχής

Μικτή αμοιβή

ΦΠΑ που αναλογεί

1.400,00

1.000,00

400,00

63,87

 
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ποσό του ΦΠΑ που εμπεριέχεται στην μικτή αμοιβή, είναι:
 

400,00 / 1,19 =336,13 Χ 19% = 63,87€ ανά άτομο.

 
Η δωρεάν παροχή της υπηρεσίας μεταφοράς έχει, στην ουσία, το χαρακτήρα έκπτωσης από τη συνολική τιμή της συμμετοχής στην εκδρομή, έχει δε επηρεάσει το ποσό της μικτής αμοιβής.
 
Για το λόγο αυτό, παρέλκει η έκδοση απόδειξης ιδιοχρησιμοποίησης για την καταβολή του ΦΠΑ των δαπανών που έγιναν από το τουριστικό γραφείο για την προσφορά της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
 
Τέλος αξίζει να τονίσουμε ότι: α) η παροχή υπηρεσιών μεταφοράς με μεταφορικά μέσα που εκμεταλλεύεται το ίδιο το πρακτορείο δεν μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 43 και συνεπώς θα πρέπει να εκδοθεί ξεχωριστό φορολογικό στοιχείο (από το πρακτορείο) για την υπηρεσία αυτή και β) δεν εκδίδεται απόδειξη αυτοπαράδοσης όταν κατά την απόκτηση των συγκεκριμένων αγαθών και υπηρεσιών το ταξιδιωτικό γραφείο δεν απέκτησε δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ (παρ. 1, της ΑΥΟ 7475/791/1986).
 
24.7.2008