Χρόνος διαφύλαξης βιβλίων και στοιχείων
Ατομική επιχείρηση μέχρι ποιό έτος έχει σήμερα, υποχρέωση να διαφυλάξει τα βιβλία και τα στοιχεία της; Μπορεί μετά να τα καταστρέψει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σύμφωνα με την παρ.2, του άρθρου 21, του Κ.Β.Σ., όπως τροποποιήθηκε με το Ν.3296/2004 (άρθρο 20, παρ.10,11) και ισχύει από 14/12/2004 και μετά, τα βιβλία, τα στοιχεία και τα λοιπά δικαιολογητικά των εγγραφών στα βιβλία διατηρούνται στον εκάστοτε οριζόμενο από τις σχετικές φορολογικές διατάξεις χρόνο παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για επιβολή φόρου. Επίσης τα βιβλία και τα στοιχεία αυτά διατηρούνται οπωσδήποτε όσο χρόνο εκκρεμεί σχετική υπόθεση ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων ή του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ο χρόνος παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για επιβολή φόρου ορίζεται στο άρθρο 84, του Κ.Φ.Ε. (Κ.Ν.2238/1994). Συγκεκριμένα με την παρ.1 ορίζεται ως γενική αρχή ότι το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή του φόρου παραγράφεται μετά την πάροδο πενταετίας από την λήξη του έτους στο οποίο πρέπει να υποβληθεί η δήλωση του φόρου εισοδήματος (π.χ. για τη χρήση 2000, το δικαίωμα παραγράφεται την 31/12/2006).
Ωστόσο με τις επόμενες παραγράφους του ιδίου άρθρου τίθενται μία σειρά εξαιρέσεων όσον αφορά τον παραπάνω χρόνο παραγραφής, με κυριότερες, αυτές που αναφέρονται στην ατομική επιχείρηση:
1. Εάν η μη κοινοποίηση φύλλου ελέγχου εντός της παραπάνω προθεσμίας οφείλεται σε :
α) Από πρόθεση πράξη ή παράλειψη του φορολογουμένου με τη σύμπραξη του αρμόδιου φορολογικού οργάνου.
β) Σε οποιαδήποτε από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 68, του Κ.Φ.Ε., ανεξάρτητα από το εάν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί ή όχι, αρχικό φύλλο ελέγχου. Σημειώνεται ότι το εν λόγω άρθρο 68 προβλέπει την έκδοση συμπληρωματικού φύλλου ελέγχου εάν: α) από συμπληρωματικά στοιχεία, που περιέρχονται σε γνώση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., εξακριβώνεται ότι το εισόδημα του φορολογουμένου υπερβαίνει αυτό που έχει περιληφθεί στο προηγούμενο φύλλο ελέγχου, β) η δήλωση που υποβλήθηκε ή τα έντυπα ή οι καταστάσεις που τη συνοδεύουν αποδεικνύονται ανακριβή ή γ) περιέρχονται σε γνώση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. στοιχεία βάσει της αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής από φορολογικές ή τελωνειακές αρχές άλλων Κρατών - Μελών της Ε.Ε. ή τρίτων χωρών με τα οποία αποδεικνύονται ανακριβείς οι συναλλαγές, έστω και αν αυτά ζητήθηκαν πριν από την έκδοση του οριστικού φύλλου ελέγχου)
Στις περιπτώσεις αυτές ο χρόνος παραγραφής είναι δεκαετής, ενώ όταν τα συμπληρωματικά στοιχεία περιέρχονται στον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας το τελευταίο έτος της παραγραφής, ο χρόνος αυτής παρατείνεται για ένα ακόμη ημερολογιακό έτος.
2. Αν δεν υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή δήλωση απόδοσης παρακρατούμενων φόρων ή δήλωση φόρου εισοδήματος, το δικαίωμα του Δημοσίου να κοινοποιήσει το φύλλο ελέγχου ή την πράξη καταλογισμού φόρου, παραγράφεται μετά την πάροδο δεκαπέντε ετών από τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της δήλωσης. Επίσης σε περίπτωση υποβολής των πιο πάνω δηλώσεων κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημερομηνία λήξης του χρόνου παραγραφής, το δικαίωμα του Δημοσίου για την κοινοποίηση φύλλου ελέγχου παραγράφεται μετά την πάροδο τριετίας από τη λήξη του έτους υποβολής της δήλωσης.
3. Αν το φύλλο ελέγχου ακυρωθεί για τυπικούς λόγους με απόφαση διοικητικού δικαστηρίου, η οποία κοινοποιείται στον αρμόδιο προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας το τελευταίο έτος της παραγραφής του ή μετά τη συμπλήρωση του χρόνου της παραγραφής, ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας μπορεί να εκδώσει και να κοινοποιήσει νέο φύλλο ελέγχου μέσα σε ένα (1) έτος από την κοινοποίηση της απόφασης.
Με την επιφύλαξη λοιπόν των παραπάνω ο χρόνος διαφύλαξης των βιβλίων και στοιχείων για κάθε χρήση έχει ως εξής :
Το οικονομικό έτος 2001 (χρήση 2000) παραγράφεται στις 31.12.2008.
Το οικονομικό έτος 2002 (χρήση 2001) παραγράφεται στις 31.12.2008.
Το οικονομικό έτος 2003 (χρήση 2002) παραγράφεται στις 31.12.2008.
Το οικονομικό έτος 2004 (χρήση 2003) στις 31.12.2009 κ.ο.κ.
Για τα οικονομικά έτη 2001 και 2002, θα έπρεπε σύμφωνα με τα προαναφερόμενα να ισχύσει σαν χρόνος παραγραφής η 31/12/2006 και 31/12/2007 αντίστοιχα. Όμως ειδικά για τις χρήσεις αυτές με τη διάταξη του άρθρου 11 του Ν 3513/2006, οι προθεσμίες παραγραφής, παρατάθηκαν μέχρι 31.12.2008. Με τη διάταξη αυτή, λοιπόν οι χρήσεις 2000, 2001 και 2002 έχουν ενιαία παραγραφή στις 31.12.2008.
Βλ. και σχετικό άρθρο του κ. Γρηγόρη Μέντη, στο τεύχος Ιανουαρίου 2007 του περιοδικού, σελίδα 16, (ή στο site www.epixeirisi.gr, με χρήση κωδικού πρόσβασης), με τίτλο «Η παραγραφή στη φορολογία εισοδήματος».