Σύμφωνα με το άρθρο 37 του Ν 4808/2021 («Για την Προστασία της Εργασίας, Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρηση Εργασίας», Κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης κ.λπ.»), οι εργαζόμενοι γονείς, όπως η έννοια του γονέα ορίζεται στο άρθρο 33 του ίδιου ως άνω νόμου, ανεξαρτήτως του είδους δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και στην περίπτωση που ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας παιδιού. Υπενθυμίζεται ότι η έννοια του γονέα συμπεριλαμβάνει όλους τους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς, θετούς, ανάδοχους, καθώς και τις τεκμαιρόμενες μητέρες του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα[1], που αποκτούν παιδί με την διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, οι οποίοι απασχολούνται, με σχέση πλήρους ή μερικής απασχόλησης, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον Δημόσιο τομέα (στον τελευταίο, με περιορισμούς)[2].
Σε περίπτωση συζύγου μισθωτού του οποίου η σύζυγος (η οποία γέννησε) δεν εργάζεται πλέον, ενώ εργαζόταν κατά το διάστημα κύησης και λοχείας, έτυχε δε και της εξάμηνης ειδικής αδείας του Ν 3655/2008, ο μισθωτός/σύζυγος μπορεί να λάβει την άδεια φροντίδας παιδιού, από το χρονικό σημείο που θα διατυπώσει το σχετικό αίτημα προς τον εργοδότη του και μέχρι του τέλους των 30 μηνών (από τότε που λήγει η εξάμηνη ειδική άδεια).
Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα 30 μηνών από την λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας του άρθρου 36 του Ν 4808/2021 (όπως τροποποίησε το άρθρο 142 του Ν 3655/2008) ή της γονικής άδειας (άρθρο 28), ως μειωμένο ωράριο. Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος άδειας φροντίδας παιδιού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά μία (1) ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία (1) ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία του. Παρέχεται η δυνατότητα επίσης, να διακόπτει την εργασία του κατά μία ώρα ημερησίως (εντός της διάρκειας του ωραρίου του), σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην αίτησή του.
Εναλλακτικώς, μετά από συμφωνία εργαζόμενου/εργοδότη, το ως άνω μειωμένο ωράριο της άδειας φροντίδας παιδιού, είναι δυνατόν να χορηγηθεί με έναν από τους παρακάτω τρόπους:
1. Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και κατά μία (1) ώρα ημερησίως για τους επόμενους 6 μήνες (ήτοι, [2χ12=24]+[1χ6=6] =>30 μήνες).
2. Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών εντός της χρονικής περιόδου, κατά την οποία η/ο εργαζόμενη/ος δικαιούται μειωμένου ωραρίου για την φροντίδα του παιδιού.
3. Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, εννοείται πάντα εντός της χρονικής περιόδου, κατά την οποία η/ο εργαζόμενη/ος δικαιούται μειωμένου ωραρίου για την φροντίδα του παιδιού.
Ο νομοθέτης ωστόσο, επιτρέπει η άδεια φροντίδας παιδιού, να χορηγηθεί στην/στον εργαζόμενη/ εργαζόμενο με οποιονδήποτε άλλον τρόπο συμφωνήσουν με τον εργοδότη τους.
Προσοχή! Οι θετοί και ανάδοχοι γονείς δικαιούνται να λάβουν την άδεια φροντίδας τέκνου από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και εφόσον το παιδί δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών.
Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια φροντίδας τέκνου λαμβάνει ο εργαζόμενος γονέας που έχει την επιμέλεια του παιδιού, εκτός αν οι γονείς συμφωνήσουν διαφορετικά. Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές, ως προς το περιεχόμενο, υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που συμφωνούν να την μοιραστούν, με γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων, εντός των οποίων ο καθένας θα κάνει χρήση τμήματος της εν λόγω άδειας. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις. Η άδεια φροντίδας τέκνου χορηγείται με αποδοχές και θεωρείται ως χρόνος εργασίας (ασφαλιστέος χρόνος και προϋπηρεσία).
Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης των δικαιούχων, η άδεια φροντίδας παιδιού χορηγείται κατ’ αναλογία του ημερήσιου χρόνου εργασίας.
Τέλος, η άδεια φροντίδας παιδιού χορηγείται στην μεν μητέρα από το χρονικό σημείο που σημειώθηκε ανωτέρω, ακόμη και αν δεν υποβληθεί αίτηση, άρα, με πρωτοβουλία του εργοδότη, αφού το ζήτημα της κύησης και του τοκετού είναι κατά κανόνα γνωστό σε αυτόν, ενώ στον πατέρα, από την στιγμή που θα υποβληθεί σχετικό αίτημα, με συνημμένη υπεύθυνη δήλωση, συνοδευόμενη από βεβαίωση του εργοδότη, ότι την άδεια δεν θα την λάβει η μητέρα (ΔΕΝ, τ. 1791).
Νίκος Σγουρινάκης
n_ sgourinakis@hotmail.com
[1] Άρθρο 1464 ΑΚ: «Σε περίπτωση τεχνητής γονιμοποίησης, αν η κυοφορία έγινε από άλλη γυναίκα, υπό τους όρους του άρθρου 1458, μητέρα του τέκνου τεκμαίρεται η γυναίκα στην οποία δόθηκε η σχετική δικαστική άδεια. Το τεκμήριο αυτό ανατρέπεται, με αγωγή προσβολής της μητρότητας που ασκείται μέσα σε προθεσμία έξι μηνών από τον τοκετό, είτε από την τεκμαιρόμενη μητέρα, είτε από την κυοφόρο γυναίκα, εφόσον αποδειχθεί ότι το τέκνο κατάγεται βιολογικά από την τελευταία. Η προσβολή γίνεται από τη δικαιούμενη γυναίκα αυτοπροσώπως ή από ειδικό πληρεξούσιό της ή ύστερα από άδεια του δικαστηρίου, από τον νόμιμο αντιπρόσωπό της. Με την αμετάκλητη δικαστική απόφαση που δέχεται την αγωγή το τέκνο έχει αναδρομικά από τη γέννησή του μητέρα τη γυναίκα που το κυοφόρησε».
[2] Βλέπε το άρθρο 33 του νόμου.