Η φορολόγηση των μισθωτών με παράλληλη άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας

Από την 1/1/2014, οπότε τέθηκαν σε εφαρμογή οι διατάξεις του νέου ΚΦΕ (Ν 4172/2013), όλα τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν ατομική επιχείρηση (πώλησης αγαθών, παραγωγής προϊόντων, ή παροχής υπηρεσιών), καθώς και οι αποκαλούμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες (του άρθρου 48 του προηγούμενου ΚΦΕ), ανήκουν εφεξής στην κατηγορία των ασκούντων επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι ασκούντες ατομική αγροτική δραστηριότητα (δηλαδή οι αγρότες), απολαμβάνοντας όμως κατ εξαίρεση την μείωση του φόρου του άρθρου 16 (όπως και οι μισθωτοί).

Μέχρι και το φορολογικό έτος 2015, οι περιπτώσεις παράλληλης απασχόλησης ενός φυσικού προσώπου (στον ιδιωτικό τομέα, κατά βάση) ως μισθωτού και ταυτοχρόνως ως ασκούντος ελευθέριο επάγγελμα ή απλή ατομική επιχείρηση, ήταν πολλές. Βοηθούσε ιδιαιτέρως το γεγονός, ότι λόγω της διάκρισης σε «νέους» και «παλαιούς» ασφαλισμένους του Ν 2084/1992, οι «νέοι» (πρώτη ασφάλιση μετά την 1/1/1993), είχαν δικαίωμα επιλογής του Φορέα ασφάλισής τους, επέλεγαν το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ως μισθωτοί) και εξαιρούνταν από την ασφάλιση του άλλου Φορέα. Υπό την έννοια αυτή, καταλυτικό ρόλο από 1/1/2017 διαδραματίζει ο νέος ασφαλιστικός νόμος, οποίος καταργεί την διάκριση «νέων» - «παλαιών» ασφαλισμένων, καταργεί όλους τους υφιστάμενους Φορείς ασφάλισης με ένταξή τους στον ΕΦΚΑ, οπότε καλούνται όλοι πλέον να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές, αδιακρίτως και για οποιοδήποτε εισόδημα αποκτούν, αφού ασφαλιστέα βάση ορίζεται το φορολογητέο εισόδημα του προηγούμενου έτους (άντληση δεδομένων από ΓΓΠΣ), με κατάργηση των τεκμαρτών ασφαλιστικών κλάσεων. Ευτυχώς, δεν επιβάλλονται, προς το παρόν, ασφαλιστικές εισφορές επί του εισοδήματος από ακίνητα και τόκους!!

Τα παραπάνω, είχαν ως αποτέλεσμα, μέχρι τέλους του 2016, μεγάλος αριθμός φορολογουμένων, να δηλώσουν διακοπή εργασιών, για το ελεύθερο επάγγελμά τους ή την ατομική τους επιχείρηση, διατηρώντας την «ανώδυνη» ιδιότητα του  μισθωτού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για τους ίδιους, όσο και για τα έσοδα του κράτους.

Εν πάση περιπτώσει, όσοι έχουν απομείνει με αυτή την διπλή και παράλληλη απασχόληση, μάλλον επειδή δεν μπορούσαν να πράξουν διαφορετικά, διαπιστώνουν την νέα φορολογική τους επιβάρυνση, μετά τις αλλαγές που έγιναν στον ΚΦΕ, με ισχύ για εισοδήματα του φορολογικού έτους 2016.

Θα εξετάσουμε δύο περιπτώσεις φορολογουμένων: ενός με χαμηλά εισοδήματα και ενός δεύτερου με υψηλότερα (σχετικώς και πάντα στο πλαίσιο της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας), χωρίς εξαρτώμενα τέκνα.

Α) Φορολογούμενος, με εισόδημα από μισθωτή εργασία καθαρού ποσού (έχουν αφαιρεθεί οι ασφαλιστικές εισφορές του) 15.000 ευρώ, απέκτησε και καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα («μπλοκάκι», όπως θα λέγαμε) 4.000 ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι καλύπτει τα τεκμήριά του και δεν υπάρχουν άλλου είδους δαπάνες ή εισοδήματα. Η προκαταβολή φόρου από επιχειρηματική δραστηριότητα υπολογίζεται με τον κανονικό συντελεστή. Υπενθυμίζεται ότι κατά τον υπολογισμό της προκαταβολής φόρου εισοδήματος του άρθρου 69 του ΚΦΕ, αυτή θα υπολογίζεται στον φόρο  που προκύπτει  μόνο από εισόδημα επιχειρηματικής δραστηριότητας.


Τα ίδια δεδομένα για το φορολογικό έτος 2016:


Σημείωση: Με τις διατάξεις που ισχύουν για το φορολογικό έτος 2016, τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, (εκτός του εισοδήματος από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα), φορολογούνται αθροιστικά με τα τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις με βάση την κλίμακα της παρ.1 του άρθρου 29 του ΚΦΕ, η οποία παραπέμπει στην ενιαία κλίμακα του άρθρου 15. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, ωστόσο, δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του φόρου του άρθρου 16. Δηλαδή, στις ανωτέρω περιπτώσεις φορολογουμένων με εισοδήματα και από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθωτή εργασία, οι μειώσεις του φόρου που προβλέπονται στο άρθρο 16, θα εφαρμόζονται μόνο στον φόρο που αντιστοιχεί στο εισόδημα που προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις.  

Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση δεν είναι τόσο σημαντική εδώ.

Β) Άλλος φορολογούμενος, με εισόδημα από μισθωτή εργασία καθαρού ποσού (έχουν αφαιρεθεί επίσης οι ασφαλιστικές εισφορές του) 25.000 ευρώ, απέκτησε και καθαρό εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα 15.000 ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι και αυτός καλύπτει τα τεκμήριά του και δεν υπάρχουν άλλου είδους δαπάνες ή εισοδήματα. 


Υποθέτουμε τα ίδια δεδομένα και για το φορολογικό έτος 2016:

Παρατηρούμε σημαντική αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης, η οποία θα έχει και συνέχεια με τον υπολογισμό των πρόσθετων ασφαλιστικών εισφορών.

Σκόπιμο είναι να διενεργείται παρακράτηση φόρου (εφόσον προβλέπεται), ώστε να περιορίζεται το ύψος της προκαταβολής.

Νίκος Σγουρινάκης

n_sgourinakis@hotmail.com