Α) Ποιοι είναι οι συντελεστές φορολόγησης των Αγροτικών Συνεταιρισμών που έχουν συσταθεί με τον Ν.2810/2000 & τις τροποποιήσεις του, για τα έτη: 2011 - 2012 - 2013 - 2014 : 13% (Ν.4172/2013); Τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας και έχουν ΚΑΔ αποκλειστικά με εμπορική δραστηριότητα που προέρχεται από τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων των μελών τους και από τρίτους καθώς και τις αγορές εφοδίων και πωλήσεις στα μέλη τους και σε τρίτους.
Β) Οι αστικοί συνεταιρισμοί διαφοροποιούνται από τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και φορολογούνται με τους συντελεστές που ισχύουν για τις ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.;
Γ) Τι βιβλία θα τηρούν με τα ΕΛΠ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Σύμφωνα με τα ΕΛΠ (Ν 4308/2014), οι συνεταιρισμοί είναι οντότητες εκτός του πεδίου εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών (Ε.Ο. 2013/34) και ανήκουν στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων, που ωστόσο, εκ του ιδρυτικού τους νόμου ή του καταστατικού τους, υποχρεούνται σε σύνταξη ισολογισμού και όχι σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων. Άρα, δεν υποχρεούνται από τον Ν 4308/2014 σε εφαρμογή διπλογραφικού λογιστικού συστήματος, με την προϋπόθεση ότι εμπίπτουν στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων της παραγράφου 2 (γ) του άρθρου 1 του ως άνω νόμου και εντάσσονται σε τήρηση βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά) με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 2 (κύκλος εργασιών 1.500.000 ευρώ).
Με την Εγκύκλιο 53555/2000, είχαν δοθεί οδηγίες για την εφαρμογή του Ν 2810/2000, ο οποίος όμως έκτοτε, έχει τροποποιηθεί, αρχικώς σε μεγάλη έκταση με τον Ν 4015/2011 («Θεσμικό πλαίσιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου - Οργάνωση της εποπτείας του Κράτους») και εν συνεχεία με τους νόμους, σταδιακά: 4224/2013, 4262/2014, 4277/2014 και 4282/2014.
Πάντως, σε ότι αφορά το φορολογικό μέρος, εφαρμογή μέχρι και το 2013 είχαν οι τότε διατάξεις του Ν 2238/1994 (περί νομικών προσώπων) και τώρα (από 1/1/2014 και μετά) έχουν οι διατάξεις του Ν 4172/2013 (άρθρο 44 κ.ε.). Σε κάθε περίπτωση, στον αρχικό νόμο για τους συνεταιρισμούς, 2810/2000[1] (άρθρο 19) περιγράφονται οι όροι: διαχειριστικό υπόλοιπο, πλεονάσματα και κέρδη, ως εξής:
Ως διαχειριστικό υπόλοιπο της χρήσης ορίζεται η διαφορά μεταξύ ακαθάριστων εσόδων και παντός είδους δαπανών, ζημιών, αποσβέσεων και τόκων των υποχρεωτικών και προαιρετικών μερίδων, εφόσον προβλέπονται.
Το διαχειριστικό αυτό υπόλοιπο συντίθεται από δύο μέρη: τα πλεονάσματα και τα κέρδη. Τα μεν πλεονάσματα προέρχονται από τις συναλλαγές της συνεταιριστικής οργάνωσης με τα μέλη της, ενώ το υπόλοιπο συνιστά τα κέρδη.
Το περιεχόμενο της έννοιας «συναλλαγές» (άρθρο 8 του Ν 2810/2000) περιλαμβάνει το άθροισμα της αξίας των προϊόντων, των εφοδίων και των υπηρεσιών που παρέχονται στα μέλη από τον συνεταιρισμό, καθώς και των προϊόντων που διαθέτουν ( τα μέλη ) σε αυτόν, ή μέσω αυτού σε τρίτους.
Το καταστατικό μπορεί να προβλέπει συμμετοχή των προαιρετικών μερίδων στο πλεονάσματα ή στα κέρδη, ή και στα δύο.
Οίκοθεν νοείται ότι σε αυτή την περίπτωση, τα ποσά που αναλογούν αφαιρούνται πριν από οποιαδήποτε άλλη χρησιμοποίηση των πλεονασμάτων και των κερδών.
Σε ότι αφορά τους συντελεστές φορολόγησης, σημειώνουμε τα παρακάτω:
Χρήσεις: 2011 και 2012: Συντελεστής φορολογίας 20% (έντυπο Φ 01-010). Αντικείμενο φόρου το συνολικό καθαρό εισόδημα, πριν από την αφαίρεση των εκπτώσεων στα μέλη τους. Τα διανεμόμενα κέρδη και οι χορηγούμενες εκπτώσεις λαμβάνονται από το υπόλοιπο των κερδών που απομένει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου. Επί των διανεμομένων κερδών προβλεπόταν παρακράτηση φόρου 25% (διατάξεις του Ν 2238/1994).
Χρήση 2013: Συντελεστής φορολογίας 26% (έντυπο Φ 01-010).
Αντικείμενο φόρου το συνολικό καθαρό εισόδημα, πριν από την αφαίρεση των εκπτώσεων στα μέλη τους. Τα διανεμόμενα κέρδη και οι χορηγούμενες εκπτώσεις λαμβάνονται από το υπόλοιπο των κερδών που απομένει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου. Επί των διανεμομένων κερδών υπήρχε παρακράτηση φόρου 10% (διατάξεις του 2238/1994, όπως είχε τροποποιηθεί με τον Ν 4110/2013).
Χρήση 2014 (φορολογικό έτος 2014):
Ισχύουν οι διατάξεις του Ν 4172/2013.
Έντυπο φορολογικής δήλωσης «Ν». Συντελεστής φορολογίας 13% (παρ. 2, άρθρο 58). Παρακράτηση φόρου κατά την διανομή 10%.
Τέλος, οι αστικοί συνεταιρισμοί, όπως ορθώς παρατηρείτε, τουλάχιστον κατά το φορολογικό έτος 2014, διαφοροποιήθηκαν ως προς τον συντελεστή φορολόγησης. Ο συντελεστής 13%, κατά ρητή διατύπωση στον νόμο, αφορούσε μόνο τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τις ομάδες παραγωγών.
[1] Η πρώτη θεσμοθέτηση των συνεταιρισμών έγινε με το Ν.602/1915 επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου και με εισηγητή τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας Ανδρέα Μιχαλακόπουλο. Έφερε στην Ελλάδα το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Συνεταιρισμού, που είχε ήδη δοκιμαστεί σε ολόκληρη την Ευρώπη με εκπληκτικές επιδόσεις. Ο νόμος αυτός ίσχυσε μέχρι το 1979, οπότε και αντικαταστάθηκε με τον Ν. 921/1979. Από τότε και μέχρι σήμερα θεσπίστηκαν οι νόμοι: α) 1257/1982 για την αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας των Συνεταιριστικών Οργανώσεων, β) 1541/1985 με τον οποίο καταργήθηκαν οι διατάξεις του Ν.921/1979, γ) 2169/1993 με τον οποίο καταργήθηκε ο Ν.1541/1985, δ) 2181/1994 και 2538/1997 oι οποίοι τροποποίησαν και συμπλήρωσαν το Ν.2169/1993 και ε) ο Ν.2810/2000, με τον οποίο καταργείται κάθε διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του, ή που αναφέρεται και διέπει θέματα ρυθμιζόμενα ειδικά από αυτόν (βλ. σχετικά: ΕΓΚΥΚΛΙΟ 53555/2000).