Πώληση κάτω από το κόστος

Μπορεί μια εταιρεία να πωλήσει εμπορεύματα κάτω από το κόστος; (παλαιά είδη στην αποθήκη). Όταν λέμε κόστος θεωρούμε το κόστος του τιμολογίου ή το κόστος της αποτίμησης στο τέλος της χρήσης από εμάς; Πώς το χειριζόμαστε ορθά αυτό το θέμα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ο καταργηθείς ΚΒΣ (ΠΔ 186/92) στο άρθρο 28, όριζε ότι, τα αποθέματα, (εκτός από τα υπολείμματα, τα υποπροϊόντα και τα ελαττωματικά προϊόντα), αποτιμώνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσης ή του ιστορικού κόστους παραγωγής τους και της τιμής στην οποία η επιχείρηση μπορεί να τα αγοράσει ή να τα παράγει κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού.

Εάν η τελευταία αυτή τιμή, δηλαδή της πιθανής αγοράς τους, κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού,  είναι χαμηλότερη από την τιμή κτήσης ή το ιστορικό κόστος παραγωγής, αλλά μεγαλύτερη από την καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία, τότε η αποτίμηση γίνεται στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία. Ως καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία, σύμφωνα με τον ορισμό του ΕΓΛΣχεδίου, ο οποίος υιοθετήθηκε από τον ΚΒΣ, είναι η τιμή πώλησης του αποθέματος, που υπολογίζεται ότι αυτό θα πωληθεί κάτω από συνθήκες ομαλής πορείας των εργασιών της επιχείρησης, μειωμένη με το κόστος ολοκλήρωσης της επεξεργασίας (όταν πρόκειται για ημιτελή αποθέματα ή αποθέματα που βρίσκονται στο στάδιο της κατεργασίας) και με τα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την επίτευξη της πώλησης. Με απλά λόγια, είναι η τιμή που η επιχείρηση θα «βρει» στην αγορά, κατά την πώληση του προϊόντος ή εμπορεύματος, η οποία ενδέχεται (όπως αναφέρεται στο ερώτημα) να είναι κάτω του κόστους παραγωγής ή κτήσης. Στην πράξη, ασφαλώς πρέπει να αποδεικνύεται η παλαιότητα και η απαξίωση των αποθεμάτων αυτών, ώστε να δικαιολογείται η αποτίμηση, ή η πώλησή τους, σε χαμηλότερη τιμή, δεδομένου ότι τόσο κατά την αποτίμηση (στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία), όσο και κατά την πώληση (κάτω από το κόστος), θα επηρεασθεί το κόστος πωληθέντων και το μικτό κέρδος, προς όφελος της επιχείρησης. Σημειώνουμε ότι τα υπολείμματα, τα υποπροϊόντα, τα ελαττωματικά προϊόντα, αλλά και τα συμπαράγωγα, αποτιμώνται και αυτά, σύμφωνα με όσα ορίζονται από το ΓΛΣχέδιο (ΠΔ 1123/1980).

Με τις νέες διατάξεις του ΚΦΑΣ (Ν. 4093/2012), η αποτίμηση των αποθεμάτων δεν θα μπορούσε να διενεργείται με άλλον τρόπο, εκτός από τα οριζόμενα στο ΓΛΣχέδιο. Έτσι λοιπόν, στην παρ. 10 του άρθρου 4, αναφέρεται ότι για την αποτίμηση των στοιχείων της απογραφής εφαρμόζονται οι κανόνες αποτίμησης που ορίζονται από το ΓΛΣχέδιο (με την επιφύλαξη των διατάξεων του ΚΝ 2190/1920, για τις ΑΕ). Συνεπώς, για την αποτίμηση των αποθεμάτων κατά την απογραφή, ισχύουν αυτά που εφαρμόζονταν και κατά τον ΚΒΣ.

Σε ότι αφορά το τελευταίο ερώτημά σας, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το κόστος κτήσης ενός εμπορεύματος, εξαρτάται από την τιμολογιακή του τιμή και σε κάθε περίπτωση, από την μέση τιμή αγοράς, αναλόγως προς την εφαρμοζόμενη μέθοδο αποτίμησης. Αν δηλαδή υποθέσουμε ότι κατά την διάρκεια ενός μήνα πραγματοποιηθούν τρεις αγορές του είδους «Α», ως εξής:

1.    100 τεμάχια χ 10 ευρώ 1.000
2.    200 τεμάχια χ 11 ευρώ 2.200
3.      50 τεμάχια χ 12 ευρώ    600
350                               3.800

ενώ η μέθοδος αποτίμησης είναι η Μέση Σταθμική Τιμή (ΜΣΤ), τότε το μέσο κόστος κτήσης είναι:  3.800 / 350 = 10,86 ευρώ. Συνεπώς, αν πωληθούν πχ 200 τεμάχια προς 14 ευρώ, θα αφαιρεθεί ως κόστος πωληθέντων: 200 τεμάχια χ 10,86 = 2.172,00 ευρώ.

Ωστόσο, αυτός ο υπολογισμός κατά την διάρκεια της χρήσης δίνει μόνο πληροφοριακό αποτέλεσμα, αφού η τελική διαμόρφωση των μεγεθών «πωλήσεις». «κόστος πωληθέντων»  και  «μικτό κέρδος» θα γίνει κατά το κλείσιμο της χρήσης και σε συνολικό επίπεδο για τον κύκλο εργασιών της επιχείρησης. Επισημαίνεται ότι αν η μέθοδος αποτίμησης είναι η FIFO, ή η LIFO, διαφοροποιούνται μεν τα αποτελέσματα, όχι όμως η διαδικασία. Επίσης, δεν ξεχνάμε την προϋπόθεση, ότι η τιμή αυτή για να επιλεγεί, πρέπει να είναι χαμηλότερη από την τρέχουσα, κατά την ημερομηνία κλεισίματος της χρήσης.
Επομένως, αν η επιχείρηση πραγματοποίησε μία αγορά, σημαίνει ότι το κόστος κτήσης είναι η τιμή του τιμολογίου, ενώ ταυτόχρονα είναι και το κόστος πωληθέντων. Αν όμως πραγματοποίησε πολλές αγορές (που είναι το σύνηθες), κόστος κτήσης είναι η μέση τιμή (ανάλογα με την μέθοδο), συγκρινόμενη με την τρέχουσα τιμή (τιμή ημέρας).