Προβλέψεις επισφαλών πελατών σε Β κατηγορίας βιβλία

Στις ΠΟΛ.1133/11.12.03 & 1146/30.12.03 αναφέρονται ο προσδιορισμός & ο τρόπος καταχώρισης στα Β' κατηγορίας βιβλία οι επισφάλειες πελατών. Σε άλλη διάταξη 1020335/128/0015/13.6.2008 προκύπτει ότι μονό στα Γ' κατηγορίας μπορούν προσδιοριστούν επισφάλειες πελατών. Παρακαλώ ενημερώστε με δεόντως αν δύναμαι να εκπέσω επισφάλειες πελατών στα Β' κατηγορίας βιβλία και με ποιο τρόπο.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ιστορικό:
Όπως είναι γνωστό, η απόσβεση επισφαλών πελατών, με προσδιορισμό ποσοστού επί του κύκλου εργασιών (χονδρικές πωλήσεις κ.λπ.) και σχηματισμό σχετικού λογαριασμού προβλέψεων (44.11), καθιερώθηκε για πρώτη φορά στην Φορολογία Εισοδήματος με τον Ν.2065/1992 και για τους τηρούντες βιβλία κατά την διπλογραφία. Οι διατάξεις του νόμου αυτού άρχισαν να εφαρμόζονται από 1/1/1992, τροποποιώντας το ΝΔ 3323/1955 (Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών προσώπων), ενώ κωδικοποιήθηκαν στη συνέχεια στον γνωστό μας ΚΦΕ (Ν.2238/1994), ο οποίος περιέλαβε και το ΝΔ 3843/1958 (Φορολογία Εισοδήματος Νομικών προσώπων). Τα δύο ως άνω ΝΔ, έκτοτε καταργήθηκαν. Οι διατάξεις αυτές, περί των αποσβέσεων και προβλέψεων των επισφαλών πελατών, ίσχυσαν με μικρές παρεμβάσεις, μέχρι την 31/12/2002, ως περίπτωση θ, της παραγράφου 1, του άρθρου 31 του ΚΦΕ, πάντα για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ’ κατηγορίας. Στη συνέχεια, με την παρ.8, του άρθρου 5 του  Ν. 3091/24-12-2002, αντικαθίσταται η ως άνω περίπτωση θ και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και έκπτωσης των επισφαλών απαιτήσεων. Επειδή δε, με τον νόμο αυτόν, στην ουσία καθιερώνεται ο λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος και για τις επιχειρήσεις (εμπόριο-βιοτεχνία, δεδομένου ότι για την παροχή υπηρεσιών εφαρμοζόταν ήδη) που τηρούν βιβλία Β’ κατηγορίας, η διαδικασία έκπτωσης των εξόδων από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων αυτών, περιλαμβάνει και ποσά επισφαλών απαιτήσεων. Έτσι, εκδίδονται από την Διοίκηση οι Πολ. 1133/2003 και 1146/2003 (η οποία μάλιστα, επικαλείται την πρώτη), παρέχοντας οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο θα προκύπτει ο λογιστικός προσδιορισμός του αποτελέσματος σε βιβλία Β΄ κατηγορίας, σε συνδυασμό με τις αλλαγές  που ήδη είχαν επέλθει στην περίπτωση θ’, παρ. 1, του άρθρου 31 του ΚΦΕ. Ωστόσο, οι αλλαγές του Ν. 3091/2002, ίσχυσαν μόνο για δύο χρήσεις (2003 και 2004). Ο Ν.3296/14-12-2004, με ισχύ από 1/1/2005, επαναφέρει με αρκετές τροποποιήσεις τις αρχικές διατάξεις του 2065/1992, αλλά πάντως στην ίδια «φιλοσοφία», δηλαδή υπολογισμό ποσού προβλέψεων (0,5%) για την απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων, με τον σχηματισμό του ειδικού λογαριασμού 44.11 κ.λπ.. Από το έτος αυτό (2005), παύει να ισχύει η έκπτωση ποσών επισφαλειών πελατών για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β΄ κατηγορίας. Έτσι με την ευκαιρία ερωτήματος που έγινε προς την Διεύθυνση Φορολογίας Εισοδήματος, ως προς επισφάλειες που αφορούσαν την διαδικασία του άρθρου 44 του Ν. 1892/1990 (βλέπε σήμερα, το άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα), εκδόθηκε το Έγγραφο, με αριθμό 1020335/128/0015/13.6.2008, το οποίο διευκρινίζει τα παραπάνω και επιβεβαιώνει την άποψη ότι δεν μπορεί η επιχείρηση με βιβλία Β’ κατηγορίας να εφαρμόσει τις διατάξεις της περίπτωσης θ, της παραγράφου 1, του άρθρου 31, του ΚΦΕ, πράγμα που ισχύει μέχρι σήμερα.
Παραθέτουμε τις δύο πρώτες παραγράφους του εγγράφου αυτού:

«1.Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 31 του Κ.Φ.Ε., από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων εκπίπτουν τα ποσά των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. Τα ποσά αυτά υπολογίζονται με ποσοστό 0,5% επί της αναγραφόμενης αξίας στα τιμολόγια πώλησης ή παροχής υπηρεσιών προς επιτηδευματίες μετά την αφαίρεση των οριζόμενων από τις ίδιες διατάξεις ποσών. Το ποσό των ως άνω προβλέψεων για κάθε διαχειριστική χρήση, συναθροισμένο με το ποσοστό της πρόβλεψης που έγινε σε προγενέστερες διαχειριστικές χρήσεις και η οποία εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσοστό 30% του συνολικού χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού « Πελάτες», όπως αυτό εμφανίζεται στην απογραφή τέλους χρήσης. Πέραν της σχηματιζόμενης κατά τα ανωτέρω πρόβλεψης, κανένα άλλο ποσό δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων. Εξαιρετικά, αν σε κάποια διαχειριστική χρήση το ποσό των πράγματι επισφαλών απαιτήσεων, για τις οποίες έχουν εξαντληθεί όλα τα ένδικα μέσα, είναι μεγαλύτερο εκείνου που προκύπτει από την εφαρμογή του αντίστοιχου ποσοστού πρόβλεψης, το επιπλέον ποσό, που δεν καλύπτεται από τη σχηματισθείσα πρόβλεψη, μπορεί να αποσβεσθεί στη διαχειριστική αυτή χρήση με οριστικές εγγραφές.

2.Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει, ότι αυτές έχουν εφαρμογή μόνο για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας, ως δυνάμενες να σχηματίζουν λογαριασμό προβλέψεων απαιτήσεων και να τηρούν το λογαριασμό «Πελάτες», με το χρεωστικό υπόλοιπο του οποίου πρέπει να συγκρίνεται η σχηματιζόμενη πρόβλεψη ώστε να μην υπερβαίνει το ποσοστό 30%. Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β' κατηγορίας δεν έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν τα υπόψη ποσά, καθόσον στην περίπτωσή τους δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, εκ των πραγμάτων, ο περιορισμός του 30% του χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού «Πελατών». Επίσης, από τη διατύπωση των διατάξεων της περ. θ' της παρ.1 του άρθρου 31 του ν.2238/1994 συνάγεται ότι ο σχηματισμός πρόβλεψης αποτελεί προϋπόθεση, προκειμένου για την περαιτέρω έκπτωση επιπλέον ποσού επισφαλών απαιτήσεων, για τις οποίες έχουν εξαντληθεί όλα τα ένδικα μέσα»
(Έγγραφο 1020335/128/0015/13.6.2008).