Επιστροφή φόρου δωρεάς για αγορά ακινήτου

Επιστροφή φόρου δωρεάς χρημάτων μεταξύ συζύγων στης 1/4/11 για αγορά ακινήτου. Η δωρεά έγινε από τον σύζυγο προς την σύζυγο την 1/4/11 για αγορά ακινήτου όχι όμως πρώτης κατοικίας και πλήρωσε τον ανάλογο φόρο. Μετά τον Ν.3986/2011 δικαιούται επιστροφή φόρου ως αχρεωστήτως καταβληθέντα από τη ΔΟΥ και αν ναι βάση ποιου άρθρου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Με το Ν.3986/2011 και συγκεκριμένα με την παρ. 4 του άρθρου 33 τροποποιήθηκε το άρθρο 34 του Κώδικα Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από λαχεία, που κυρώθηκε με το ν. 2961/2001, με την προσθήκη παραγράφου 5 σύμφωνα με την οποία «δεν θεωρούνται δωρεές ή γονικές παροχές, για την επιβολή του φόρου, οι δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών που συνιστώνται αποκλειστικά για την αγορά ή ανέγερση ακινήτων, η οποία εξαιρείται και δεν υπάγεται στις ρυθμίσεις της περίπτωσης γ του άρθρου 17 του Κ.Φ.Ε., μέχρι του ποσού το οποίο εξαιρείται από αυτές.»  Μάλιστα σύμφωνα με την παρ.5 του ίδιου άρθρου 33 οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται στις υποθέσεις φορολογίας δωρεών και γονικών παροχών, στις οποίες ηφορολογική υποχρέωση γεννιέται από 17 Δεκεμβρίου 2010.

Με τον ίδιο νόμο μπορεί μεν να ανεστάλη η εφαρμογή της παρ. γ του άρθρου 17 του ΚΦΕ, αλλά δεν καταργήθηκε. Κατά συνέπεια η παραπάνω παραπομπή έχει να κάνει σαφώς με την πρόθεση του νομοθέτη να απαλλάξει από το φόρο δωρεάς μόνο αυτές τις δωρεές, γονικές παροχές κλπ. που συνιστώνται με σκοπό την αγορά Α κατοικίας κλπ. Βέβαια η συγκεκριμένη διατύπωση του νόμου είναι ατυχής και φαίνεται να πάσχει νομοτεχνικά, δεδομένου ότι κατά την περίοδο ψήφισης του Ν.3986/2011 δεν υφίσταντο οι απαλλαγές της Α κατοικίας τις οποίες υπονοεί ο νομοθέτης στη συγκεκριμένη διάταξη (την παρ.γ του άρθρου 17), δεδομένου ότι τα σχετικά εδάφια της περίπτωσης γ του άρθρου 17 είχαν καταργηθεί με την παρ. 4β του άρθρου 3 του Ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α΄ 58/23-4-2010) από 1/1/2010 και μετά.

Τελικά η λύση δόθηκε από τη διοίκηση με την ΠΟΛ.1165/2011 η οποία προβλέπει ότι:
1. Εξαιρούνται από την επιβολή του φόρου δωρεάς και γονικής παροχής οι δωρεές και οι γονικές παροχές χρημάτων που συνιστώνται αποκλειστικά για την αγορά ή ανέγερση ακινήτων, εφόσον πρόκειται για δαπάνη η οποία κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, δεν προσαυξάνει την ετήσια δαπάνη του φορολογουμένου.

2. Για τις παραπάνω δωρεές και οι γονικές παροχές δεν θα υποβάλλονται οι οικείες δηλώσεις. Ακόμη κι αν οι φορολογούμενοι υποβάλουν δήλωση φόρου δωρεάς για την καταβληθείσα δαπάνη αγοράς/ανέγερσης ακινήτου (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η αμοιβή δικηγόρου, συμβολαιογράφου, τέλη μεταγραφής κ.λπ.), όπως αυτή ορίζεται κάθε φορά στον Κ.Φ.Ε., δεν θα θεωρείται δωρεά και δεν θα επιβάλλεται ο οικείος φόρος.

3. Σε υποθέσεις δωρεών και γονικών παροχών στις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε από 17/12/2010 και συνεπώς και στην αγορά/ανέγερση ακινήτου που πραγματοποιήθηκε από την ημερομηνία αυτή και λόγω της αναδρομικής ισχύος του νόμου, οι Δ.Ο.Υ. υποχρεούνται να προβούν, οίκοθεν ή κατόπιν αιτήσεως ή υποβολής ανακλητικής δήλωσης του φορολογουμένου, στη διαγραφή του βεβαιωθέντος και επιστροφή του τυχόν καταβληθέντος φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής, για δηλώσεις οι οποίες υποβλήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3899/2010 και αφορούσαν σε δωρηθέν χρηματικό ποσό για αγορά/ανέγερση πρώτης κατοικίας, το οποίο υπερέβαινε το απαλλασσόμενο κατά τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 8 του ίδιου νόμου.
Κατά συνέπεια θα πρέπει οι φορολογούμενοι του ερωτήματος να προβούν στις σχετικές ενέργειες στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την επιστροφή του φόρου.

3.7.2012