Login
Οι παλινδρομήσεις της Διοίκησης, σχετικά με τη δαπάνη των ασφαλιστικών εισφορών
Η πλέον ορθή κίνηση θα ήταν, από την πλευρά του Υπουργείου Οικονομικών, μέσα στις τόσες τροπολογίες που κατατίθενται καθημερινά και με σχετική ευκολία μεταβάλλονται φορολογικές διατάξεις, να κατατεθεί ακόμη μία, με την οποία η δαπάνη των ασφαλιστικών εισφορών, να «μετακινηθεί» από το άρθρο 31 του ΚΦΕ (προσφάτως «εγκατασταθείσα» εκεί, με διάταξη του Ν 4110/2013, άρθρο 3, παρ. 45, με την μορφή νέας υποπερίπτωσης εε, στην περίπτωση α’) και να επανακάμψει στο ξεχασμένο άρθρο 8, ως έκπτωση από το εισόδημα του υπόχρεου φυσικού προσώπου. Είναι βέβαιο, ότι μια τέτοια πρωτοβουλία του Υπουργού, θα «έβγαζε» από τη δύσκολη θέση την Διοίκηση, η οποία καλείται κάθε φορά να διευκρινίσει ανεπιτυχώς μια διάταξη που εσφαλμένα, κατά την γνώμη μας, εντάχθηκε στο άρθρο 31.
Σύμφωνα με την νέα ως άνω υποπερίπτωση εε, «εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, ως γενικό έξοδο διαχείρισης, το ποσό της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο».
Όπως έχουμε ήδη υπογραμμίσει σε προηγούμενο σημείωμα (10/4/2013), η δαπάνη αυτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως παραγωγική, κατά την έννοια των φορολογικών διατάξεων, γιατί απλούστατα αφορά αποκλειστικά και μονοσήμαντα το φυσικό πρόσωπο, είτε αυτό ενεργεί ατομικά, ως επιχειρηματίας ή ελεύθερος επαγγελματίας, είτε συμμετέχει σε οποιοδήποτε εταιρικό σχήμα.
Σε μια πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση της παραπάνω υποπερίπτωσης, η Διοίκηση αναφέρει τα εξής (Πολ. 1095/29.4.2013): «Οι παραπάνω διατάξεις θεσπίστηκαν μετά την αντικατάσταση του άρθρου 9 του Ν 2238/1994 (ΚΦΕ), με την παρ. 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου (σ.σ. εννοεί τον Ν 4110/13), με την οποία καταργήθηκε η έκπτωση από το φόρο εισοδήματος της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται από τους φορολογούμενους. Επομένως, οι διατάξεις αυτές αφορούν αποκλειστικά τις εισφορές που καταβάλλουν οι ασκούντες ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και δεν καταλαμβάνουν τις εισφορές που καταβάλλονται από τα πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 2 και του άρθρου 101 του Κ.Φ.Ε , καθόσον δεν αποτελούν παραγωγική δαπάνη για αυτά προκειμένου να αφαιρεθούν από τα ακαθάριστα έσοδα τους».
Τώρα, από πού προκύπτει το «αποκλειστικά», είναι ένα άλλο θέμα. Ωστόσο, πριν «αλέκτορα φωνήσαι», ίσως να υπήρξαν και κάποιες αντιδράσεις, επανέρχεται επί του θέματος η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας (Διοίκηση) και ισχυρίζεται τα εξής (Πολ. 1130/5.6.2013): «Με την Πολ. 1095/2013 διαταγή μας, διευκρινίσαμε ότι οι διατάξεις αυτές (σ.σ. εννοεί την υποπερίπτωση εε), καταλαμβάνουν μόνο τους ασκούντες ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα. Ωστόσο, όταν οι εισφορές αυτές καταβάλλονται από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ 4, του άρθρου 2, του ΚΦΕ (σ.σ.: ΟΕ, ΕΕ κ.λπ. προσωπικές εταιρείες) δεν μπορούν να εκπέσουν, καθόσον τα μέλη των εταιρειών αυτών δεν τηρούν βιβλία του Κ.Φ.Α.Σ. λόγω της ιδιότητας αυτής και περαιτέρω βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προβλέπεται ανάλογος κωδικός επί του εντύπου Ε1 με ποσό δαπάνης που αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο. Κατόπιν των ανωτέρω, γίνεται δεκτό, για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης, οι καταβαλλόμενες εισφορές από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. (Ο.Ε., Ε.Ε. κλπ.) να εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα των παραπάνω νομικών προσώπων. Οι προηγούμενες διατάξεις ισχύουν για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικον. έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά. Τέλος, από την υπογραφή της παρούσας, κάθε προηγούμενη θέση της υπηρεσίας με αντίθετο περιεχόμενο παύει να ισχύει».
Ενδέχεται το σχόλιό μας να περιέχει το στοιχείο της υπερβολής.
Αλλά, τι να πρωτοθαυμάσει κανείς (με την έννοια της απορίας εδώ, το «θαυμάζω»), από τα παραπάνω διευκρινιστικά: Δηλαδή, οι εισφορές θα καταβάλλονται από τα μέλη (φυσικά πρόσωπα) των εταιρειών, αλλά θα εκπίπτονται ως παραγωγική δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα του νομικού προσώπου! (υπενθυμίζουμε ότι με τον Ν 4072/2012, οι προσωπικές εταιρείες έχουν νομική προσωπικότητα).
Δηλαδή, άλλος πληρώνει την δαπάνη και άλλος την εκπίπτει. Αν τηρούνται διπλογραφικά βιβλία, θα καταχωρίζεται δαπάνη σε αυτά, χωρίς να έχει κινηθεί ταμειακός λογαριασμός της εταιρείας. Ο φορολογικός ελεγκτής, ο οποίος έχει υποχρέωση να τηρήσει το γράμμα του νόμου, στην ουσία να ελέγξει την εφαρμογή της διάταξης της υποπερίπτωσης εε, όπως ισχύει, (δεδομένου ότι οι Πολ. δεν αντικαθιστούν φορολογικές διατάξεις), θα πρέπει να απορρίψει την δαπάνη αυτή. Για τον απλό λόγο, ότι, αφενός μεν, δεν είναι παραγωγική, αφετέρου δε, γιατί δεν διενεργήθηκε πραγματικά από το νομικό πρόσωπο (καταβλήθηκε από άλλον) και συνεπώς, είναι πλασματική! Αλλά και στα απλογραφικά βιβλία, ανάλογο θα είναι το πρόβλημα. Μήπως, θα γίνεται αντίστροφη αναμόρφωση, κατά την συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης της εταιρείας; Κοντολογίς, να αναγράφεται στα φορολογικά έντυπα της εταιρείας, χωρίς να καταχωρίζεται στα βιβλία;
Στη συνέχεια, πώς να σχολιασθεί η φράση: «για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης»; Οι εταίροι των ΕΠΕ, ΙΚΕ και οι μέτοχοι της ΑΕ (όσοι έχουν υποχρέωση ασφάλισης, συμμετέχοντες στη διοίκηση της εταιρείας), δεν πρέπει να απολαμβάνουν το δικαίωμα της ίσης φορολογικής μεταχείρισης;
Αν υποθέσουμε ότι ο νομοθέτης (Ν 4110/2013) δεν έκανε «λάθος» και ήταν σαφής η πρόθεσή του: «Οι εισφορές αυτές, να εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων». Σύμφωνα με την παραπάνω υπόθεση, εξηγείται η προσθήκη της διάταξης αυτής στο άρθρο 31, χωρίς να σημειωθεί κάποια εξαίρεση.
Άρα, γιατί να μην έχει ισχύ και για τα νομικά πρόσωπα του άρθρου 101 του ΚΦΕ (ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.), ως προς τις καταβαλλόμενες εισφορές των εταίρων – μετόχων τους;
Μήπως, να περιμένουμε και τρίτη διευκρινιστική Πολ.;
Ή, θα ήταν προτιμότερο να υπάρξει μια τροπολογία;
Νίκος Σγουρινάκης
