Συστέγαση και επιμερισμός δαπανών

Ποιος είναι ο σωστός τρόπος για επιμερισμό δαπανών και αντίστοιχη καταχώριση στα βιβλία σε περίπτωση συστέγασης μιας ατομικής επιχείρησης και μιας ΕΠΕ που εχουν  το ίδιο αντικείμενο δραστηριότητας. Η μίσθωση και οι λογαριασμοι ειναι στο ονομα της ατομικης επιχείρησης. Η συμμετοχή έχει συμφωνηθεί 50% για καθε εταιρεία.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Οι επιτηδευματίες έχουν κοινή επαγγελματική στέγη, όταν οι επαγγελματικές τους εγκαταστάσεις βρίσκονται στον ίδιο χώρο (π.χ. σε ενιαίο όροφο κτιρίου) ή σε διαφορετικούς χώρους οι οποίοι επικοινωνούν μεταξύ τους (π.χ. σε διαφορετικούς ορόφους κτιρίου οι οποίοι επικοινωνούν με εσωτερική σκάλα), γεγονός που σημαίνει ότι και στη μία και στην άλλη περίπτωση οι πελάτες των εν λόγω επιτηδευματιών εξυπηρετούνται από κοινή ή κοινές εισόδους και εμπορεύονται τα ίδια αγαθά (έγγραφο 1029554/239/0015/22-8-2006).
Περαιτέρω με την διάταξη της παρ.8 του άρθρου 36 (τρεις τελευταίες υποπαράγραφοι της παραγράφου β) του ΚΒΣ, που προστέθηκε με την παρ. 31 του άρθρου 43 του Ν. 2214/1994, από 1-1-1995,   ορίζεται πλέον κατηγορηματικά ότι «δεν θεωρούνται (σ.σ. από το Τμήμα ΚΒΣ, της ΔΟΥ), βιβλία και στοιχεία του επιτηδευματία  που έχει αντικείμενο εργασιών την παραγωγή ή την εμπορία αγαθών και διατηρεί κοινή επαγγελματική στέγη με άλλο επιτηδευματία που έχει αντικείμενο εργασιών την παραγωγή ή την εμπορία όμοιων αγαθών με αυτόν».
Ο σκοπός της διάταξης αυτής είναι να απαγορεύσει την εμπορία ή παραγωγή όμοιων αγαθών από τον ίδιο χώρο, για να είναι δυνατές οι οποιεσδήποτε αναγκαίες ελεγκτικές επαληθεύσεις. Έτσι, με βάση τις  ανωτέρω διατάξεις, λόγος για την απαγόρευση της συστέγασης επιτηδευματιών, αποτελεί μόνο η παραγωγή ή η εμπορία ομοίων αγαθών. Επομένως, η συστέγαση επιτηδευματιών με παραγωγή ή εμπορία παρόμοιων ή παρεμφερών αγαθών δεν απαγορεύεται. Μάλιστα, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι κατά ρητή διατύπωση στην ως άνω διάταξη, ο προϊστάμενος ΔΟΥ μπορεί με απόφασή του να επιτρέπει την θεώρηση βιβλίων και στοιχείων σε συστεγαζόμενες επιχειρήσεις, στις περιπτώσεις που κρίνει ότι δεν παρακωλύεται ο φορολογικός έλεγχος, μετά όμως από την σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Επιθεωρητή. Επίσης, εξ αντιδιαστολής συνάγεται, ότι η συστέγαση ελευθέρων επαγγελματιών ή, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών δεν απαγορεύεται. Ακόμη πρέπει να δεχθούμε ότι η συστέγαση γραφείων διοίκησης ή λογιστηρίων διαφορετικών επιχειρήσεων, ομοίως, δεν απαγορεύεται.    
Με την § 11 (τελευταίο εδάφιο) του άρθρου 12, του Κ.Β.Σ., σε ότι αφορά τα πλήρη στοιχεία της συναλλαγής για την έκδοση του τιμολογίου, ορίζεται ότι «επί παροχής πολλαπλών συναφών υπηρεσιών ως είδος μπορεί να αναγράφεται συνοπτική περιγραφή τούτων, εφόσον γίνεται παραπομπή στην οικεία σύμβαση». Χαρακτηριστική περίπτωση πολλαπλών συναφών υπηρεσιών, εκτός των τεχνικών έργων, χωρίς ίδια υλικά, είναι οι υπηρεσίες συστέγασης δηλαδή, όταν μια επιχείρηση στερείται δικών της εγκαταστάσεων, και κάνει χρήση πχ ενός γραφείου της (άλλης) συστεγαζόμενης επιχείρησης και παράλληλα χρησιμοποιεί, για την εξυπηρέτηση των εργασιών της, την επιχειρηματική οργάνωσή της ως άνω συστεγαζόμενης, στους τομείς των δημόσιων σχέσεων, γραμματέων, δακτυλογράφων, συστημάτων επικοινωνίας (τηλέφωνα, εγκαταστάσεις κ.λπ.), εμπορικού τμήματος, οικονομικών και λογιστικών υπηρεσιών καθώς και του προσωπικού αυτής.
Στην περίπτωση αυτή ή θα πρέπει να γίνεται πλήρης ανάλυση στο τιμολόγιο με συγκεκριμενοποίηση και αποτίμηση της τιμής και της αξίας κάθε μιας από τις προσφερόμενες υπηρεσίες και του είδους των επιμέρους υπηρεσιών, όπως δέχτηκε το ΣτΕ με την 1899/90 απόφασή του ή θα γίνεται παραπομπή σε σύμβαση, όπως προβλέπει η προαναφερόμενη διάταξη, όπου θα υπάρχει πλήρης ανάλυση των προσφερομένων υπηρεσιών, καθώς και  καθορισμένη κατά μονάδα αμοιβή. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον καθορισμό της αμοιβής αυτής δεδομένου ότι οι  συστεγαζόμενες επιχειρήσεις είναι κατά κανόνα του αυτού φορέα (συγγενικές) και είναι πιθανό να θεωρηθεί ότι ενδέχεται να γίνεται αυξομείωση των κερδών τους μέσω των αμοιβών αυτών. Σημειώνεται ότι οι συμβάσεις που καταρτίζονται μεταξύ επιτηδευματιών ή τρίτων για να παράγουν έννομα αποτελέσματα πρέπει να κατατεθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., όπως ορίζεται στην παρ. 16 του άρθρου 8 του Ν. 1882/1990 και με την ΑΥΟ  1065606/7222/18-7-2000 με κατάσταση ανά τρίμηνο μέχρι της 20ης  του επόμενου μήνα.
Από τα παραπάνω προκύπτει:
α)  Σε κάθε περίπτωση συστέγασης επιχειρήσεων, όπου φυσικά κατά τον Κ.Β.Σ. επιτρέπεται τέτοια συστέγαση, θα πρέπει οπωσδήποτε να συνάπτεται μισθωτήριο συμβόλαιο ενοικίασης ή υπεκμίσθωσης εφόσον επιτρέπεται ή δωρεάν παραχώρησης.
β)  Σε περίπτωση συστέγασης δύο ή περισσοτέρων εμπορικών επιχειρήσεων αγοράς και πώλησης αγαθών ή επιχείρησης πώλησης αγαθών με άλλη επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή παραγωγής αγαθών κ.τ.λ. για τον υπολογισμό της μισθωτικής αξίας της επαγγελματικής εγκατάστασης κάθε συστεγαζόμενης επιχείρησης, ως επιφάνεια αυτής θα λαμβάνεται ο πραγματικός χώρος που κάθε μία από αυτές χρησιμοποιεί και φυσικά θα πρέπει να καλύπτεται ολόκληρη η επιφάνεια των συστεγαζόμενων επιχειρήσεων. Επομένως και οι κοινές δαπάνες θα πρέπει να επιμερίζονται όπως στην περίπτωση του υπολογισμού της μισθωτικής αξίας της επαγγελματικής εγκατάστασης κάθε συστεγαζόμενης επιχείρησης.
γ)  Σε περίπτωση συστέγασης ελεύθερων επαγγελματιών στην ίδια επαγγελματική εγκατάσταση οι βασικές επαγγελματικές δαπάνες επιμερίζονται ανάλογα με τον αριθμό των συστεγαζόμενων.
δ)  Σε περίπτωση παροχής πολλαπλών συναφών υπηρεσιών, στο πλαίσιο των «υπηρεσιών συστέγασης», είτε θα εκδίδεται Τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών με  πλήρη ανάλυση, συγκεκριμενοποίηση  και αποτίμηση της τιμής και της αξίας κάθε μιας από τις προσφερόμενες υπηρεσίες και του είδους των επιμέρους υπηρεσιών, είτε θα γίνεται παραπομπή σε σύμβαση, στην οποία θα περιγράφονται αναλυτικά, οι ως άνω υπηρεσίες.
28.11.2011