3 Μαρτίου 2011
Λογιστικός χειρισμός έκτακτης εισφοράς

Θα ήθελα να με διαφωτίσετε με κάποιο παράδειγμα σχετικά με τον λογιστικό χειρισμό της έκτακτης εισφοράς σε ΕΕ με βιβλία Γ κατηγορίας, δεδομένου ότι είναι ιδιότυπη επιβάρυνση. Θα πάει σε κάποιο υπολογαριασμό του 42 με πίστωση του 54 και στο τέλος της χρήσης θα αφαιρεθεί από τα διανεμόμενα κέρδη εάν προκύψουν, διαφορετικά εάν προκύψει ζημία θα πρέπει να μεταφέρεται για να συμψηφιστεί με κέρδη επόμενων χρήσεων; Είναι νόμιμο κάτι τέτοιο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σχετικά με το λογιστικό χειρισμό της έκτακτης εισφοράς έχει εκδοθεί η υπ αρίθμ. 0002/26.02.2010 απόφαση της Ε.Λ.Τ.Ε. η οποία βεβαίως αναφερόταν στην τότε έκτακτη εισφορά του Ν.3808/2009. Σύμφωνα με αυτήν : «για τις επιχειρήσεις που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις βάσει των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ε.Λ.Π.), το συνολικό ποσό της έκτακτης εισφοράς θα επιβαρύνει τη χρήση 2009 (αντίστοιχα για τη νέα έκτακτη εισφορά τη χρήση 2010) και θα εμφανιστεί ως φόρος εισοδήματος στον «Πίνακα Διάθεσης Αποτελεσμάτων», με ιδιαίτερη παρουσίαση του κανονικού ποσού του φόρου εισοδήματος της χρήσεως και του ποσού της έκτακτης εισφοράς» με το σκεπτικό ότι οι φόροι εισοδήματος περιλαμβάνουν όλους τους εθνικούς και ξένους φόρους που βασίζονται στα φορολογητέα κέρδη (με βάση το ΔΛΠ 12). «Επίσης ως φορολογητέο κέρδος για μια περίοδο είναι το κέρδος που προσδιορίζεται σύμφωνα με τους κανόνες που θεσπίζονται από τις φορολογικές αρχές, επί του οποίου πληρώνονται οι φόροι εισοδήματος. Βάσει αυτής της αρχής, η εν λόγω εισφορά μπορεί να χαρακτηριστεί ως φόρος εισοδήματος, ανεξάρτητα του πως χαρακτηρίζεται για φορολογικούς σκοπούς».
Σύμφωνα με τα παραπάνω το ποσό της έκτακτης εισφοράς θα πρέπει να καταχωριστεί απ ευθείας στο λογαριασμό 88.08 «φόρος εισοδήματος», σε διακεκριμένο υπολογαριασμό από αυτόν στον οποίο θα καταχωρισθεί ο φόρος εισοδήματος της χρήσης και να βαρύνει τα αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης.
Κατά το κλείσιμο των λογαριασμών του 88 θα μεταφερθεί σε υπολογαριασμό του 54.07. Το υπόλοιπο του λογαριασμού αυτού θα συμψηφιστεί με το ποσό της έκτακτης εισφοράς που τυχόν έχει ήδη καταβληθεί στη διάρκεια της χρήσης (που θα πρέπει να έχει καταχωρισθεί στον 33.13.00) ώστε να μηδενιστεί, εφόσον η έκτακτη εισφορά έχει ήδη καταβληθεί πριν το τέλος της χρήσης. Στην περίπτωση και κατά το μέρος που προκύψει ζημιά μεταφερόμενη σε επόμενες χρήσεις από το ποσό της έκτακτης εισφοράς, αυτή δεν θα μπορεί να συμψηφιστεί και να μειώσει τα φορολογητέα κέρδη των χρήσεων αυτών αφού η επιχείρηση δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης του ποσού της έκτακτης εισφοράς από τα ακαθάριστα έσοδά της.
Ο υποδεικνυόμενος ωστόσο από την ΕΛΤΕ παραπάνω λογιστικός χειρισμός είναι σαφώς επηρεασμένος από το ΔΛΠ 12 για τους φόρους εισοδήματος και δεν είναι απόλυτα ενδεδειγμένος για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το ΕΓΛΣ. Επίσης δεν συνάδει με τη φύση της έκτακτης εισφοράς με την οποία ο νομοθέτης επιθυμεί να επιβαρύνει τους φορείς των νομικών προσώπων και όχι τα ίδια τα νομικά πρόσωπα. Έτσι, το ποσό της έκτακτης εισφοράς που θα καταβληθεί δεν αναγνωρίζεται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, προκειμένου για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών του οικονομικού έτους 2012 (διαχειριστική περίοδος 2011). Αυτό περαιτέρω σημαίνει ότι ενώ καθίσταται υπόχρεο το νομικό πρόσωπο στην καταβολή του ποσού της έκτακτης εισφοράς, αυτή δεν θεωρείται με οποιονδήποτε τρόπο δαπάνη – έξοδο και δεν μεταφέρεται στα αποτελέσματα.
Με βάση το παραπάνω σκεπτικό θα μπορούσατε εναλλακτικά να ακολουθήσετε τον εξής λογιστικό χειρισμό:
Το ποσό της εισφοράς να χρεωθεί (όποτε η επιχείρηση παραλάβει το εκκαθαριστικό σημείωμα) σε υπολογαριασμό του 63.98, χαρακτηρίζοντάς τον ως μη ενσωματωμένο στο λειτουργικό κόστος φόρο, με πίστωση υπολογαριασμό του 54.09, για την λογιστικοποίηση της φορολογικής υποχρέωσης. Ο υπολογαριασμός αυτός (54.09) θα χρεώνεται κάθε μήνα που θα καταβάλλεται η δόση της εισφοράς, με πίστωση των χρηματικών διαθεσίμων (38.03).
Στο τέλος της χρήσης, ο υπολογαριασμός του 63.98, θα μεταφερθεί στην διάθεση: 88.09 «Λοιποί μη ενσωματωμένοι στο λειτουργικό κόστος φόροι» και δεν θα περάσει από τον λογαριασμό της Γενικής Εκμετάλλευσης (80.00). Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα επηρεασθεί ούτε το λογιστικό αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης, αλλά ούτε και το φορολογητέο εισόδημα. Σε περίπτωση που ο 63.98, λανθασμένα, «περάσει» από την Γενική Εκμετάλλευση, θα πρέπει το σχετικό ποσό της έκτακτης εισφοράς, να αναμορφωθεί φορολογικά, κατά την συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης του νομικού προσώπου, χαρακτηριζόμενο ως λογιστική διαφορά. Ωστόσο, δεν αποκλείεται, να εξακολουθεί η επιχείρηση να οφείλει ποσά στον υπολογαριασμό του 54.09 (γιατί ενδεχομένως, καθυστερεί την πληρωμή των δόσεων, εξ αιτίας μειωμένης ρευστότητας).
Τέλος, μεταφερόμενο το ποσό αυτό στον 88.09, μειώνει τα ποσά της διάθεσης και συνεπώς περιορίζει έμμεσα και την διανομή κερδών (μερίσματα, αμοιβές κ.λπ.), δηλαδή στερεί κέρδη από τους φορείς (μέτοχοι, εταίροι).
3.3.2011
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σχετικά με το λογιστικό χειρισμό της έκτακτης εισφοράς έχει εκδοθεί η υπ αρίθμ. 0002/26.02.2010 απόφαση της Ε.Λ.Τ.Ε. η οποία βεβαίως αναφερόταν στην τότε έκτακτη εισφορά του Ν.3808/2009. Σύμφωνα με αυτήν : «για τις επιχειρήσεις που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις βάσει των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ε.Λ.Π.), το συνολικό ποσό της έκτακτης εισφοράς θα επιβαρύνει τη χρήση 2009 (αντίστοιχα για τη νέα έκτακτη εισφορά τη χρήση 2010) και θα εμφανιστεί ως φόρος εισοδήματος στον «Πίνακα Διάθεσης Αποτελεσμάτων», με ιδιαίτερη παρουσίαση του κανονικού ποσού του φόρου εισοδήματος της χρήσεως και του ποσού της έκτακτης εισφοράς» με το σκεπτικό ότι οι φόροι εισοδήματος περιλαμβάνουν όλους τους εθνικούς και ξένους φόρους που βασίζονται στα φορολογητέα κέρδη (με βάση το ΔΛΠ 12). «Επίσης ως φορολογητέο κέρδος για μια περίοδο είναι το κέρδος που προσδιορίζεται σύμφωνα με τους κανόνες που θεσπίζονται από τις φορολογικές αρχές, επί του οποίου πληρώνονται οι φόροι εισοδήματος. Βάσει αυτής της αρχής, η εν λόγω εισφορά μπορεί να χαρακτηριστεί ως φόρος εισοδήματος, ανεξάρτητα του πως χαρακτηρίζεται για φορολογικούς σκοπούς».
Σύμφωνα με τα παραπάνω το ποσό της έκτακτης εισφοράς θα πρέπει να καταχωριστεί απ ευθείας στο λογαριασμό 88.08 «φόρος εισοδήματος», σε διακεκριμένο υπολογαριασμό από αυτόν στον οποίο θα καταχωρισθεί ο φόρος εισοδήματος της χρήσης και να βαρύνει τα αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης.
Κατά το κλείσιμο των λογαριασμών του 88 θα μεταφερθεί σε υπολογαριασμό του 54.07. Το υπόλοιπο του λογαριασμού αυτού θα συμψηφιστεί με το ποσό της έκτακτης εισφοράς που τυχόν έχει ήδη καταβληθεί στη διάρκεια της χρήσης (που θα πρέπει να έχει καταχωρισθεί στον 33.13.00) ώστε να μηδενιστεί, εφόσον η έκτακτη εισφορά έχει ήδη καταβληθεί πριν το τέλος της χρήσης. Στην περίπτωση και κατά το μέρος που προκύψει ζημιά μεταφερόμενη σε επόμενες χρήσεις από το ποσό της έκτακτης εισφοράς, αυτή δεν θα μπορεί να συμψηφιστεί και να μειώσει τα φορολογητέα κέρδη των χρήσεων αυτών αφού η επιχείρηση δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης του ποσού της έκτακτης εισφοράς από τα ακαθάριστα έσοδά της.
Ο υποδεικνυόμενος ωστόσο από την ΕΛΤΕ παραπάνω λογιστικός χειρισμός είναι σαφώς επηρεασμένος από το ΔΛΠ 12 για τους φόρους εισοδήματος και δεν είναι απόλυτα ενδεδειγμένος για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν το ΕΓΛΣ. Επίσης δεν συνάδει με τη φύση της έκτακτης εισφοράς με την οποία ο νομοθέτης επιθυμεί να επιβαρύνει τους φορείς των νομικών προσώπων και όχι τα ίδια τα νομικά πρόσωπα. Έτσι, το ποσό της έκτακτης εισφοράς που θα καταβληθεί δεν αναγνωρίζεται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, προκειμένου για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών του οικονομικού έτους 2012 (διαχειριστική περίοδος 2011). Αυτό περαιτέρω σημαίνει ότι ενώ καθίσταται υπόχρεο το νομικό πρόσωπο στην καταβολή του ποσού της έκτακτης εισφοράς, αυτή δεν θεωρείται με οποιονδήποτε τρόπο δαπάνη – έξοδο και δεν μεταφέρεται στα αποτελέσματα.
Με βάση το παραπάνω σκεπτικό θα μπορούσατε εναλλακτικά να ακολουθήσετε τον εξής λογιστικό χειρισμό:
Το ποσό της εισφοράς να χρεωθεί (όποτε η επιχείρηση παραλάβει το εκκαθαριστικό σημείωμα) σε υπολογαριασμό του 63.98, χαρακτηρίζοντάς τον ως μη ενσωματωμένο στο λειτουργικό κόστος φόρο, με πίστωση υπολογαριασμό του 54.09, για την λογιστικοποίηση της φορολογικής υποχρέωσης. Ο υπολογαριασμός αυτός (54.09) θα χρεώνεται κάθε μήνα που θα καταβάλλεται η δόση της εισφοράς, με πίστωση των χρηματικών διαθεσίμων (38.03).
Στο τέλος της χρήσης, ο υπολογαριασμός του 63.98, θα μεταφερθεί στην διάθεση: 88.09 «Λοιποί μη ενσωματωμένοι στο λειτουργικό κόστος φόροι» και δεν θα περάσει από τον λογαριασμό της Γενικής Εκμετάλλευσης (80.00). Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα επηρεασθεί ούτε το λογιστικό αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης, αλλά ούτε και το φορολογητέο εισόδημα. Σε περίπτωση που ο 63.98, λανθασμένα, «περάσει» από την Γενική Εκμετάλλευση, θα πρέπει το σχετικό ποσό της έκτακτης εισφοράς, να αναμορφωθεί φορολογικά, κατά την συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης του νομικού προσώπου, χαρακτηριζόμενο ως λογιστική διαφορά. Ωστόσο, δεν αποκλείεται, να εξακολουθεί η επιχείρηση να οφείλει ποσά στον υπολογαριασμό του 54.09 (γιατί ενδεχομένως, καθυστερεί την πληρωμή των δόσεων, εξ αιτίας μειωμένης ρευστότητας).
Τέλος, μεταφερόμενο το ποσό αυτό στον 88.09, μειώνει τα ποσά της διάθεσης και συνεπώς περιορίζει έμμεσα και την διανομή κερδών (μερίσματα, αμοιβές κ.λπ.), δηλαδή στερεί κέρδη από τους φορείς (μέτοχοι, εταίροι).
3.3.2011