Εισόδημα από οικοδομές ειδικών περιπτώσεων

 

 

Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β, της παρ. 1, του άρθρου 21 του ΚΦΕ, στην περίπτωση που ανεγείρεται οικοδομή σε έδαφος κυριότητας τρίτου, για τον κύριο του οικοπέδου θεωρείται εισόδημα από ακίνητα, το ετήσιο εισόδημα που εξευρίσκεται ύστερα από διαίρεση της πραγματικής αξίας ανέγερσης (αφαιρούμενου τυχόν ανταλλάγματος που έχει ορισθεί στη σύμβαση για τη μεταβίβαση της κυριότητας του κτιρίου), με τον αριθμό των ετών που απομένουν από την ολοκλήρωση της κατασκευής μέχρι τη λήξη της μίσθωσης. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή μόνο στις περιπτώσεις που η ανεγειρόμενη οικοδομή παραμένει στην κυριότητα του εκμισθωτή και μετά τη λήξη της μίσθωσης. Ωστόσο, ο κύριος του οικοπέδου διατηρεί την κυριότητα του κτιρίου μετά τη λήξη της μίσθωσης, όταν δεν υφίσταται αντίθετη ρύθμιση στο συμφωνητικό μίσθωσης (π.χ. η κατεδάφιση του κτιρίου κατά τη λήξη της μίσθωσης), βάσει των άρθρων 953-954 του ΑΚ [1].

 

Εν τούτοις, αποφάσεις δικαστηρίων (ΣτΕ 2774/94, ΔΦΝ 49,547, ΔιΔικ 7,1422) έκριναν ότι όταν η εκμίσθωση οικοπέδου γίνεται από πρόσωπο που διατηρεί μόνο το δικαίωμα της επικαρπίας, η κατασκευή κτιρίου επί του μισθίου με δαπάνες του μισθωτή, δεν δημιουργεί υποχρέωση δήλωσης εισοδήματος από ακίνητα στον εκμισθωτή – επικαρπωτή της εν λόγω ιδιοκτησίας. Τα δικαστήρια ερμηνεύοντας στενά τις διατάξεις του άρθρου 21, απεφάνθησαν ότι στην περίπτωση που ο εκμισθωτής διατηρεί μόνο το δικαίωμα της επικαρπίας του οικοπέδου, δεν λογίζεται εισόδημα από ακίνητα λόγω κατασκευής οικοδομής από τον μισθωτή. Εισόδημα εξ οικοδομών (από ακίνητα), δεν λογίζεται ούτε και για τον ψιλό κύριο του οικοπέδου, καθότι δεν θεωρείται εκμισθωτής του συγκεκριμένου ακινήτου (σελ. 639 του βιβλίου: Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος 2009, εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη).
Επομένως, με βάση τα παραπάνω, ο επικαρπωτής του οικοπέδου δεν υποχρεούται να δηλώνει στην φορολογική του δήλωση το ως άνω προσδιοριζόμενο εισόδημα από ακίνητα. Αντίθετα υποχρεούται να δηλώνει ετησίως, ως εισόδημα από ακίνητα, το βάσει του συμφωνητικού εισπραττόμενο μίσθωμα από την εκμίσθωση του οικοπέδου.

 

Παράλληλα, σημειώνεται ότι η μισθώτρια εταιρεία (Μονοπρόσωπη ΕΠΕ) έχει την υποχρέωση να δηλώσει το ποσό που κατέβαλε για την ανέγερση οικοδομής σε έδαφος ξένης κυριότητας, όταν η οικοδομή, μετά τη λήξη της μίσθωσης, έχει συμφωνηθεί να περιέλθει στον εκμισθωτή (παρ. 1, του άρθρου 78 του ΚΦΕ). Η παράλειψη της εν λόγω υποχρέωσης επισύρει πρόστιμο βάσει των διατάξεων της παρ. 1, του άρθρου 4, του Ν 2523/1997.

 

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στην περίπτωση που αναφέρετε, ο φορολογικός έλεγχος δε θα πρέπει να καταλογίσει παράλειψη από την πλευρά της ιδιοκτήτριας του ακινήτου για δήλωση του προαναφερόμενου εισοδήματος από ακίνητα (της περ. β, της παρ. 1, του άρθρου 21). Περαιτέρω, κατά την γνώμη μας, οποιανδήποτε παράλειψη διαπιστωθεί σε βάρος της ιδιοκτήτριας, δεν μπορεί να αποτελέσει αιτία κωλύματος ή απόρριψης της άσκησης του δικαιώματος επιστροφής του ΦΠΑ των εξόδων κατασκευής του ξενοδοχείου που επιβαρύνθηκε η Μον. ΕΠΕ.

 

[1] Γενικά, η ανέγερση ακινήτου (πχ κτίσματος) σε έδαφος κυριότητας τρίτου, ως μεμονωμένη πράξη, δεν συνιστά την κτήση κάποιου δικαιώματος επί του ακινήτου αυτού από το πρόσωπο που αναλαμβάνει την ανέγερση και επιβαρύνεται το κόστος αυτής. Το νέο ακίνητο αποτελεί «συστατικό μέρος» κατά τις διατάξεις των άρθρων 953 - 954 του ΑΚ  του οικοπέδου και δεν μπορεί να είναι χωριστά αντικείμενο κυριότητας ή άλλου εμπράγματου δικαιώματος. Συνεπώς, ανήκει και εκείνο εξ’ αδιαιρέτου στους κυρίους του οικοπέδου.