Εισφορές σε Ο.Α.Ε.Ε. των μελών Δ.Σ. Ανώνυμης Εταιρείας

Πώς αντιμετωπίζονται οι πληρωμές εισφορών σε Ο.Α.Ε.Ε. μελών του Δ.Σ. Ανώνυμης Εταιρίας, λογιστικά και φορολογικά μετά την τροποποίηση του Κ.Φ.Ε. με το Ν. 4110/2013 και σε συνάρτηση με την ΠΟΛ. 1095/29-4-2013.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Με τον νόμο 4110/2013 (παρ. 45, άρθρο 3),  προστέθηκε νέα υποπερίπτωση εε, στην περίπτωση α, της παραγράφου 1, του άρθρου 31(Λογιστικός προσδιορισμός του καθαρού εισοδήματος) του ΚΦΕ: «του ποσού της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από τον νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο». Το ποσό αυτό, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, ως γενικό έξοδο διαχείρισης, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της ως άνω περίπτωσης α, της παρ. 1. Περαιτέρω, βάσει του άρθρου 105 (Προσδιορισμός ακαθάριστου και καθαρού εισοδήματος νομικών προσώπων), παρ. 2, του ΚΦΕ, από τα ακαθάριστα έσοδα των νομικών προσώπων της παρ. 1, του άρθρου 101 (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, Συνεταιρισμός κ.λπ.),  «εκπίπτουν οι δαπάνες απόκτησης εισοδήματος, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 31». Συνεπώς, ανεξάρτητα από τον φορέα της επιχείρησης (ατομική, εταιρεία κ.λπ.) η διάταξη αυτή (δηλαδή η υποπερίπτωση εε), είναι καθολικής εφαρμογής (ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, εταιρείες κάθε νομικής μορφής).

Σε μια πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση της παραπάνω υποπερίπτωσης εε, η Διοίκηση αναφέρει τα εξής (Πολ. 1095/29-4-2013): «Οι παραπάνω διατάξεις θεσπίστηκαν μετά την αντικατάσταση του άρθρου 9 του Ν. 2238/94 (ΚΦΕ), με την παρ. 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου (σ.σ. εννοεί τον Ν. 4110/13), με την οποία καταργήθηκε η έκπτωση από το φόρο εισοδήματος της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται από τους φορολογούμενους.

Επομένως, οι διατάξεις αυτές αφορούν αποκλειστικά τις εισφορές που καταβάλλουν οι ασκούντες ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και δεν καταλαμβάνουν τις εισφορές που καταβάλλονται από τα πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 2 και του άρθρου 101 του Κ.Φ.Ε. , καθόσον δεν αποτελούν παραγωγική δαπάνη για αυτά προκειμένου να αφαιρεθούν από τα ακαθάριστα έσοδα τους».

Στη συνέχεια, επανέρχεται επί του θέματος η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας (Διοίκηση) και ισχυρίζεται τα εξής (Πολ. 1130/5-6-2013): «Με την Πολ. 1095/2013 διαταγή μας, διευκρινίσαμε ότι οι διατάξεις αυτές (σ.σ. εννοεί την υποπερίπτωση εε), καταλαμβάνουν μόνο τους ασκούντες ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα. Ωστόσο, όταν οι εισφορές αυτές καταβάλλονται από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ 4, του άρθρου 2, του ΚΦΕ (σ.σ.: ΟΕ, ΕΕ κ.λπ. προσωπικές εταιρείες) δεν μπορούν να εκπέσουν, καθόσον τα μέλη των εταιρειών αυτών δεν τηρούν βιβλία του Κ.Φ.Α.Σ. λόγω της ιδιότητας αυτής και περαιτέρω βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προβλέπεται ανάλογος κωδικός επί του εντύπου Ε1 με ποσό δαπάνης που αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα ή από το φόρο. Κατόπιν των ανωτέρω, γίνεται δεκτό, για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης, οι καταβαλλόμενες εισφορές από τα μέλη των νομικών προσώπων της παρ.4 του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. (Ο.Ε., Ε.Ε. κλπ.) να εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα των παραπάνω νομικών προσώπων. Οι προηγούμενες διατάξεις ισχύουν για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικον. έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά. Τέλος, από την υπογραφή της παρούσας, κάθε προηγούμενη θέση της υπηρεσίας με αντίθετο περιεχόμενο παύει να ισχύει».

Ωστόσο, ακόμη και με την δεύτερη αυτή διαταγή της Διοίκησης, στην οποία υπογραμμίζεται ότι κάθε προηγούμενη θέση της υπηρεσίας με αντίθετο περιεχόμενο, παύει να ισχύει, δεν δίνεται απάντηση στο σκέλος του ερωτήματος που αφορά τις καταβαλλόμενες εισφορές στον ΟΑΕΕ, από τα μέλη ΔΣ ανώνυμης Εταιρείας (που προφανώς είναι και μέτοχοι με 3% τουλάχιστον συμμετοχή, ανεξάρτητα αν έχουμε εμπορική ή βιοτεχνική δραστηριότητα, άρθρο 49, Ν. 4144/18-4-2013). Συνεπώς, ή θα υπάρξει συνέχεια για την διευκρίνιση του ζητήματος αυτού, ως προς (και) τα νομικά πρόσωπα της παρ. 1, άρθρου 101 ΚΦΕ, ή τελικά θα ισχύσει αυτή η τελευταία θέση της Πολ. 1130/2013, οπότε τα φυσικά πρόσωπα-μέλη ΔΣ, που υποχρεούνται εκ της ιδιότητάς τους αυτής να καταβάλλουν εισφορές, δεν θα μπορούν να τις εκπέσουν.

Πάντως, αν η Διοίκηση επιμείνει στη θέση της αυτή, κατά την γνώμη μας (που μπορεί να ληφθεί και ως πρόταση), είναι δυνατόν να καταβάλλονται οι εισφορές μεν από το νομικό πρόσωπο (ώστε να καταχωρίζεται η δαπάνη στα βιβλία) και να χαρακτηρίζεται ως «παροχή» για τους υπόχρεους σε ασφάλιση μετόχους-μέλη του ΔΣ, άρα θα έχουμε και παρακράτηση φόρου (άρθρο 25, παρ. 5, σε συνδυασμό με το άρθρο 54, παρ. 5, του ΚΦΕ) και εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης.

Κατά την έννοια αυτή, θα έχουμε εισόδημα για τα φυσικά πρόσωπα, αφού κάποιος άλλος (η εταιρεία) καταβάλλει το κόστος της ασφάλισής τους.
Κατά την ίδια έννοια θα αντιμετωπίζεται και η περίπτωση κατά την οποία καταβάλλεται μισθός σε μέλη ΔΣ ανώνυμης εταιρείας, για τις υπηρεσίες που παρέχουν βάσει ειδικής σύμβασης μίσθωσης εργασίας ή εντολής (άρθρο 28, παρ. 3, περ στ, του ΚΦΕ).