Μεταφορά φορολογικής κατοικίας

Φυσικό πρόσωπο φορολογικός κάτοικος Ελλάδος κατέχει το 90% Ε.Ε. ως ετερόρρυθμος εταίρος. Τον Απρίλιο 2016 φεύγει με την οικογένειά του για Πορτογαλία όπου και διαμένουν πλέον μόνιμα. Σε προφορικό ερώτημα στη ΔΟΥ Ηρακλείου με είχαν διαβεβαιώσει ότι ετερόρρυθμος εταίρος μπορεί να αλλάξει φορολογική κατοικία. Σήμερα κατά την υποβολή της αίτησης, η αρμόδια υπάλληλος επικοινώνησε με τη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού και της είπαν ότι δεν μπορεί να γίνει η μεταφορά επειδή είναι ετερόρρυθμος εταίρος με ποσοστό >25%. Από που προκύπτει αυτό; Παρακαλώ ενημερώστε με τι ισχύει για την περίπτωσή του.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σύμφωνα με το ισχύον μέχρι 31/12/2013 νομοθετικό πλαίσιο (Ν.2238/1994)  και της εγκύκλιες αποφάσεις της διοίκησης (ΠΟΛ.1169/2015, ΠΟΛ.1177/2014, ΠΟΛ.1142/2012 κλπ.) οριζόταν με σαφήνεια η ύπαρξη οικονομικών συμφερόντων του φορολογούμενου στην Ελλάδα η οποία καθιστούσε απαγορευτική τη μεταπήδηση του στην κατηγορία των φορολογικών κατοίκων εξωτερικού. Μεταξύ αυτών των κριτηρίων ήταν και να «συμμετέχει σε ποσοστό τουλάχιστον 25% σε εταιρεία που υπόκειται σε φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 2 [προσωπική εταιρεία όπως η Ε.Ε.] ή συμμετέχει σε ποσοστό τουλάχιστον 5% σε νομικό πρόσωπο που υπόκειται σε φόρο σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 101».

Με την έναρξη ισχύος του Ν.4172/2013 (από 1/1/2014) τυπικά δεν ισχύουν τόσο ο Ν.2238/1994 όσο και οι εγκύκλιοι εφαρμογής του. Εν τούτοις και ο νέος νόμος προβλέπει ότι «ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:
α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του» (παρ.1, άρθρου 4).

Το κατά πόσο ισχύει ή όχι η παραπάνω προϋπόθεση αποτελεί αντικείμενο εξέτασης από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. όπου ανήκει ο φορολογούμενος, η οποία με βάση τα πραγματικά περιστατικά υποχρεούται να αποφανθεί σχετικά. Έτσι παρόλο που τυπικά οι παραπάνω εγκύκλιοι δεν ισχύουν δεν παύουν και σαφώς δεν απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται από τις Δ.Ο.Υ. ως ένας άτυπος οδηγός προκειμένου να κριθεί η ύπαρξη ή όχι οικονομικών συμφερόντων στην Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως ο φορολογούμενος μπορεί να αιτηθεί την αλλαγή φορολογικής κατοικίας, ακολουθώντας τη διαδικασία της ΠΟΛ.1058/2015. Η Δ.Ο.Υ. θα αποφανθεί ως προς την αποδοχή ή όχι του αιτήματος, ώστε ο φορολογούμενος να μπορεί να διεκδικήσει σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος (προσφυγή κλπ.) ανάκληση τυχόν αρνητικής απόφασης.