Δικαιώματα που καταβάλλονται στην αλλοδαπή

Στο πλαίσιο της ΠΟΛ 1042/15 (Ν.4172/13) και επειδή συνεργαζόμαστε με κάποιους στην Αυστραλία, αν πρέπει να τους εξοφλήσουμε είτε είναι φυσικό πρόσωπο είτε είναι εταιρεία από τη στιγμή που είναι δικαιώματα (royalties). Θα πρέπει να προχωρήσουμε στην παρακράτηση του 20% (άρθ. 64 παρ. 1γ); Έχουμε την άποψη ότι αυτά που αναφέρονται από την παρ. 13 και μετά αφορούν όλες τις περιπτώσεις του άρθ. 62 παρ.1 (α, β, δ), αλλά όχι όμως και στο γ (δικαιώματα) σε σχέση με την Αυστραλία (τρίτη χώρα χωρίς Σ.Α.Δ.Φ.). Η Δ.Ο.Υ. προτείνει την παρακράτηση του 20% και σε περίπτωση καθυστέρησης ποιες είναι οι προσαυξήσεις και τα πρόστιμα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Κατά την άποψή μας, η Πολ. 1042/15, που αναφέρετε στο ερώτημά σας, δίνει απάντηση σε αυτό, με τον περιορισμό ωστόσο, ότι δεν υφίσταται Σ.Α.Δ.Φ. μεταξύ της χώρας μας και  της Αυστραλίας.

Για το θέμα της παρακράτησης φόρου επί των δικαιωμάτων, παραθέτουμε τα εξής:

1^ον:  Σύμφωνα με το άρθρο 38 του ΚΦΕ, ο όρος «δικαιώματα» σημαίνει το εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση ή το δικαίωμα χρήσης, των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Στο ως άνω άρθρο, αλλά και στην Πολ. 1042/2015, αναλύονται και περιγράφονται με λεπτομέρεια τα πεδία και οι περιπτώσεις προέλευσης των δικαιωμάτων, για την στοιχειοθέτησή τους, ως εισοδήματος. Παρακαλούμε να ελέγξετε, σε σχέση με τα αναφερόμενα στις διατάξεις αυτές, αν πράγματι οι πληρωμές στις οποίες προβαίνετε, αφορούν δικαιώματα.  

2^ον: Περαιτέρω, στο άρθρο 62 (Ν. 4172/2013), προβλέπεται η παρακράτηση φόρου, εκτός των άλλων και στις πληρωμές που αφορούν δικαιώματα (royalties), ενώ στο άρθρο 64 ορίζεται ότι ο συντελεστής παρακράτησης του φόρου για την περίπτωση αυτή, δηλαδή στα δικαιώματα που καταβάλλουν φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που έχουν την φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20%.

3^ον: Από την Φορολογική Διοίκηση έχει διευκρινιστεί ότι η παρακράτηση φόρου ενεργείται κατά την πίστωση ή καταβολή της αμοιβής και με αυτήν εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του ημεδαπού φυσικού προσώπου ή φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του και δεν διατηρεί μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (παρ. 4 άρθρου 37 και παρ. 3 άρθρου 64 του ΚΦΕ, βλέπε και την Πολ. 1011/2014). Υπενθυμίζεται ότι, για τα εισοδήματα από δικαιώματα φυσικών προσώπων, δεν ισχύει η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης στις περιπτώσεις που ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα εξαιτίας των δικαιωμάτων που κατέχουν, οπότε τα δικαιώματα αυτά   φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, είτε είναι ημεδαπής είτε αλλοδαπής προέλευσης. Αντιθέτως, όταν τα πιο πάνω εισοδήματα αποκτώνται από φυσικό πρόσωπο εντός της Ελληνικής επικράτειας, που δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα εξαιτίας των δικαιωμάτων που κατέχει, ακόμη και αν έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα, με την παρακράτηση εξαντλείται η φορολογική του υποχρέωση. Υπογραμμίζεται επίσης ότι, όταν τα εισοδήματα αυτά προέρχονται από την αλλοδαπή, επιβάλλεται ο φόρος 20% κατά  την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου.

4^ον: Μετά την προσθήκη που έγινε στο άρθρο 62 του ΚΦΕ, με σχετική διάταξη του Ν.4254/2014, ορίζεται ότι τα νομικά πρόσωπα ή οι νομικές οντότητες που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας ή έχουν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και λαμβάνουν αμοιβές για δικαιώματα, δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, ενώ στην περίπτωση που τα πιο πάνω νομικά πρόσωπα αποκτούν δικαιώματα από την αλλοδαπή, τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται μαζί με τα λοιπά εισοδήματά τους, ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως εξάλλου γίνεται για το εισόδημα που αποκτάται από κάθε πηγή.

5^ον: Ως γνωστό, τα νομικά πρόσωπα που δεν έχουν την φορολογική κατοικία τους και δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, δεν υπόκεινται σε φόρο για τα εισοδήματα που αποκτούν από πηγές εισοδήματος εντός της χώρας μας. Ωστόσο, στην Πολ. 1042/14 αναφέρεται ότι κατά παρέκκλιση των ανωτέρω και με βάση τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 64[1], συνάγεται ότι τα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα που αποκτούν τα πρόσωπα αυτά, υπόκεινται σε φόρο στην Ελλάδα, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 63 (απαλλαγή για ορισμένες ενδοομιλικές πληρωμές) . Ειδικότερα, για τη φορολόγησή τους με βάση την παρ.3 του άρθρου 64, ενεργείται παρακράτηση στα ανωτέρω εισοδήματα, με την οποία και επέρχεται εξάντληση της φορολογικής τους υποχρέωσης. Κατά την ίδια έννοια, για το εισόδημα που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα από τις ίδιες ως άνω πηγές, ενεργείται παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 64, εκτός αν πρόκειται για τόκους ομολογιακών δανείων ή εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (βλέπε το άρθρο 37, παρ. 2 και 3). Με την παρακράτηση του φόρου αυτού εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των αλλοδαπών δικαιούχων για τα συγκεκριμένα εισοδήματα.  

6^ον: Περαιτέρω, σε περίπτωση που οι δικαιούχοι των εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, που είναι είτε φυσικά πρόσωπα και δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, είτε νομικά πρόσωπα και δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία ή δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην χώρα μας, αλλά ωστόσο είναι κάτοικοι κράτους με το οποίο υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα από τη διμερή σύμβαση, αφού θεωρείται ότι ο νόμος αυτός έχει αυξημένη τυπική ισχύ, σε σχέση με την εθνική νομοθεσία. Ωστόσο, θα πρέπει ο καταβάλλων το εισόδημα (υπόχρεος σε παρακράτηση) να συνυποβάλλει με την δήλωση του παρακρατούμενου φόρου το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας του δικαιούχου του εισοδήματος.

7^ον: Συνεπώς,  κατά την γνώμη μας, παρόλο που δεν υφίσταται Σ.Α.Φ.Δ. με την Αυστραλία, παραμένει η υποχρέωση παρακράτησης φόρου, δεδομένου ότι δεν τίθεται ως προϋπόθεση η ύπαρξη της Σ.Α.Δ.Φ., απλώς στην Πολ. 1042 διευκρινίζεται η περίπτωση και δίδονται σχετικές οδηγίες, όταν υπάρχει τέτοια διμερής σύμβαση.

Σε περίπτωση καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης, ισχύ έχουν οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (άρθρα 53 μέχρι 62), που αναφέρονται στην επιβολή τόκων και προστίμων. Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τον υπολογισμό τόκων, σύμφωνα με το άρθρο 53, αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί, εντός της νόμιμης και προβλεπόμενης από την σχετική διάταξη προθεσμίας, ο υπόχρεος φορολογούμενος καλείται να καταβάλει τόκους επί του οφειλόμενου ποσού του φόρου για τη χρονική περίοδο που σχηματίζεται  από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής. Συνεπώς, ευθύς μόλις λήξει η προθεσμία πληρωμής, για κάθε επόμενο μήνα καθυστέρησης καταβολής της θα υπολογίζεται ο τόκος (άρθρο 53).

Περαιτέρω, αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί το αργότερο εντός 2 μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, υπολογίζεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό 10% του φόρου που δεν καταβλήθηκε εμπρόθεσμα. Μετά την πάροδο ενός έτους από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής το παραπάνω πρόστιμο ανέρχεται σε 20% του φόρου, ενώ μετά την πάροδο 2 ετών, ανέρχεται σε 30% του φόρου, (άρθρο 57)[2]. Σημειώνεται ότι το ως άνω πρόστιμο υπολογίζεται και στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης με βάση τον χρόνο, κατά τον οποίον έληγε η σχετική προθεσμία υποβολής.

Ο τόκος υπολογίζεται με επιτόκιο 0,73% για κάθε μήνα καθυστέρησης, ήτοι ετήσιο επιτόκιο 8,76%.