Εκκαθάριση αγροτικών προϊόντων

Αγρότης του κανονικού καθεστώτος λαμβάνει εκκαθάριση από έμπορο που πουλά δικά του προϊόντα για λογαριασμό του στην λαχαναγορά. Στην εκκαθάριση αναγράφει τα φορτοεκφορτωτικά, την προμήθεια και τον φπα της προμήθειας. Τα ανωτέρω τα αφαιρεί από την καθαρή αξία των πωληθέντων και το υπόλοιπο είναι το ποσό που αποδίδει στον παραγωγό. Τον φπα των πωληθέντων, αποδίδει ο έμπορος. Θα ήθελα να μου απαντήσετε αν είναι νόμιμη η εκκαθάριση ή αν έπρεπε να κοπεί Τιμολόγιο Πώλησης από τον αγρότη καθώς και την λογιστική εγγραφή σε απλογραφικά βιβλία σε συνάρτηση με δήλωση ΦΠΑ και ΜΥΦ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Γενικά, οι εκκαθαρίσεις εκδίδονται από το πρόσωπο που αναλαμβάνει την προώθηση των πωλήσεων κάποιας επιχείρησης και υποκαθιστούν την έκδοση τιμολογίου από την τελευταία προς τον πελάτη – διανομέα, για τα αγαθά που παραλαμβάνονται από τον ίδιο, με σκοπό να πωληθούν σε τρίτους.

Το περιεχόμενο της εκκαθάρισης σύμφωνα με την παρ. 12, του άρθρου 8, του Ν. 4308/2014 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ, από 1/1/2015), σε συνδυασμό με το άρθρο 9 του ίδιου νόμου, περιλαμβάνει:

Τα πλήρη στοιχεία του εντολέα (αρχικής επιχείρησης), την συνολική αξία των πωλήσεων ή της αμοιβής κατά συντελεστή Φ.Π.Α., το ποσό του Φ.Π.Α., την προμήθεια που αναλογεί, τον Φ.Π.Α. της προμήθειας, καθώς και τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό του εντολέα.

Σημειώνεται δε ότι ο πελάτης  - έμπορος που αναλαμβάνει επί της ουσίας την προώθηση των αγαθών, εκδίδει την εκκαθάριση για την προμήθεια που λαμβάνει από τον εντολέα, όπως επίσης και επιμέρους αποδείξεις λιανικής για τις εκάστοτε πωλήσεις που πραγματοποιεί προς τρίτους - ιδιώτες. Με βάση τα ανωτέρω, ο πελάτης, θα πρέπει αφού παρακρατήσει το ποσό της προμήθειάς του καθώς και τον αναλογούντα ΦΠΑ επ’ αυτής, να αποδώσει το επιπλέον ποσό στον εντολέα.

Επισημαίνουμε, ότι στην περίπτωση της πώλησης αγροτικών προϊόντων από αντιπρόσωπο (παραγγελιοδόχο) για λογαριασμό παραγωγού φυσικού προσώπου (παραγγελέα), εκδίδεται εκκαθάριση κατά εντολέα, το αργότερο μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους των συμβαλλομένων, αντί μέχρι την 15η ημέρα του επόμενου μήνα όπως ισχύει στις λοιπές περιπτώσεις (παρ. 13, του άρθρου 8, Ν. 4308/2014, ισχύς από 1/1/2015).

Με βάση τα παραπάνω, η εκκαθάριση αποτελεί φορολογικό παραστατικό που υποκαθιστά την έκδοση τιμολογίου πώλησης από την πλευρά του αγρότη – παραγωγού. Επίσης, η ίδια εκκαθάριση αποτελεί ταυτόχρονα και στοιχείο εξόδου για τον αγρότη σχετικά με το ποσό της προμήθειας που καταβάλλεται στον πωλητή – έμπορο. Από την άλλη πλευρά, η εκκαθάριση καταχωρίζεται στα βιβλία του πωλητή ως έσοδο με βάση το ποσό της προμήθειας που λαμβάνει από την πώληση των προϊόντων του αγρότη.

Στις τριμηνιαίες καταστάσεις ΜΥΦ θα περιληφθούν από την πλευρά του αγρότη: α) η αξία της προμήθειας στο σκέλος των εξόδων και β) η αξία των πωλήσεων βάσει της εκκαθάρισης που εκδίδεται από τον πωλητή στο σκέλος των τιμολογίων – εσόδων (Πολ. 1078/2014). Περαιτέρω, η εκκαθάριση θα καταχωρισθεί στο απλογραφικό βιβλίο του αγρότη ως έσοδο βάσει της καθαρής αξίας των πωλήσεων, ενώ η προμήθεια που καταβάλλεται θα καταχωρισθεί στο σκέλος των εξόδων. 

Με βάση τις γενικές οδηγίες της διοίκησης αναφορικά με τη διαδικασία έκδοσης των εκκαθαρίσεων για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων (Πολ. 3/24.11.1992), αλλά και την πρακτική τους εφαρμογή, είχε καθιερωθεί η απόδοση του ΦΠΑ που εισέπραττε ο πωλητής – έμπορος ή η συνεταιριστική οργάνωση (παραγγελιοδόχος), να γίνεται από τους ίδιους στο δημόσιο, αντί το εν λόγω ποσό ΦΠΑ να περιλαμβάνεται στις δηλώσεις του παραγωγού. Είναι προφανές ότι η παραπάνω τακτική εφαρμόζονταν κατά κύριο λόγο επειδή η πλειοψηφία των αγροτών υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ του άρθρου 41 και άρα δεν ήταν εφικτή η απόδοση του σχετικού φόρου από τους τελευταίους, καθότι απαλλάσσονται από την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ.  Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση που ο αγρότης υπάγεται στο κανονικό καθεστώς, θεωρούμε ότι θα πρέπει ο ίδιος να αποδίδει τον αναλογούντα φόρο από τις πωλήσεις των προϊόντων που πραγματοποιούνται από τον έμπορο για λογαριασμό του. Από την άλλη πλευρά, ο έμπορος – πωλητής θα πρέπει να καταχωρίζει τις πωλήσεις αυτές στο δικό του απλογραφικό βιβλίο, πληροφοριακά, ως πωλήσεις «για λογαριασμό τρίτου».